ادبی-هنری

تحلیل قیاسی و سنتز داده‌های تاریخی و جغرافیایی موضوع مورد مطالعه امکان احیاء و بازآفرینی نقشه اسکان اوغوزها و ترکمن‌ها در آسیای میانه در سده‌های ده و یازده را می‌دهد.

در سال ۲۰۰۹ درگزارش خبرگزاری روسی تاس خبری با عنوان باستان‌شناسان در ترکمنستان به میهن اجدادی دین زرتشتی «پی بردند» درج شد. بنابر این گزارش، کنفرانس بین‌المللی در مرکز ایالت ماری (مرو) ترکمنستان به‌نام «مرگوش (مرو) باستان  ـ مرکز جدید تمدن جهان» فرضیه علمی‌ درباره ترکمنستان به‌مثابه زادگاه زرتشت را اعلام کرد.

نُـوروز اگـرچـه روزِ نُـو ســال است، روز کُهنــۀ قرن‌هاست. پـــیری فَــرتوت است که سـالی یکـبار جامۀ جـوانی می‌پوشـد تا بشـکرانـۀ آنـکه روزگاری چـنین دراز به‌سـر بُـرده و با این‌ هـمه دَم سـردی زَمـانـه تـاب آورده اسـت، چـنـد روزی شـادی کـند. از اینجاست که شُـکوهِ پیران و نشاطِ جـوانان در اوست. پـیر نوروز یادها در سـر دارد. از آن کــرانــۀ زمـان مـی آیــد، از آنــجایی که نشانش پـیــدا نیست. در این راهِ دراز رنج‌ها دیده و تَـلخی‌ها چشیده است؛ امّا هنوز شاد و امـیدوار است. جامه‌های رنگارنگ پوشیده است، امّا از آن همه یک رنگ بیشتر برجسته است و آن رنگِ ایران است. 
 

 
 
 
 
 
 
 
نوروز بمانید که ایّام شمایید!                    آغاز شمایید و سرانجام شمایید!
آن صبح نخستین بهاری که ز شادی                    می‌آورد از چلچله پیغام، شمایید!
آن دشت طراوت‌زده آن جنگل هشیار                    آن گنبد گردننده‌ی آرام شمایید!
خورشید گر از بام فلک عشق فشاند                    خورشید شما، عشق شما، بام شمایید!
نوروز کهنسال کجا غیر شما بود؟                    اسطوره‌ی جمشید و جم و جام شمایید!
عشق از نفس گرم شما تازه کند جان                    افسانه‌ی بهرام و گل‌اندام شمایید!

زنی را می‌شناسم من 
که شوق بال و پر دارد 
ولی از بس که پُر شور است 
دو صد بیم از سفر دارد 
 
زنی را می‌شناسم من 
که در یک گوشه‌ی خانه 
میان شستن و پختن 
درون آشپزخانه 
سرود عشق می‌خواند 
نگاهش ساده و تنهاست 
صدایش خسته و محزون 
امیدش در ته فرداست 
 
زنی را می‌شناسم من 
که می‌گوید پشیمان است 
چرا دل را به او بسته 
کجا او لایق آنست؟ 
 
زنی هم زیر لب گوید 
گریزانم از این خانه 
ولی از خود چنین پرسد 
چه کس موهای طفلم را 
پس از من می‌زند شانه؟