پیمان سازمان ملل متحد برای آینده، اجماعی را ایجاد می‌کند که به سختی حاصل می‌شود
از یکشنبه تا دوشنبه، به وقت محلی، سازمان ملل متحد (UN) با حضور رؤسای بیش از ۱۳۰ کشور در مقر خود در نیویورک اجلاس سران برای آینده را برگزار کرد. نام اجلاس بر هدف اصلی آن تأکید دارد: ساختن جهانی بهتر برای نسل‌های آینده با تمرکز بر چالش‌های کنونی جهان از دریچهٔ آینده. «پیمان آینده» و ضمائم آن، «پیمان جهانی دیجیتال» و «بیانیهٔ نسل‌های آینده»، که در اجلاس به تصویب رسید، فهرستی از آرزوها است که توسط خانوادهٔ سازمان ملل، بر اساس آخرین اجماع بین‌المللی، تهیه شده است.* آنها دستورالعمل‌هایی را برای اقدام در زمینه‌هایی مانند صلح و امنیت، توسعه پایدار، تغییرات آب و هوا، همکاری دیجیتال، حقوق بشر، جنسیت، جوانان و نسل‌های آینده، و همچنین تغییر حکومت جهانی ارائه می‌دهند. این فقط یک سند نیست. این عهد و پیمانی برای آینده و قول و وعده‌ای به نسل‌های آینده است.
اجلاس سران برای آینده در زمانی برگزار شد که نوع بشر بر سر یک دوراهی ایستاده است که نیازی فوری به یک اجماع دارد. همان‌طور که آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، گفت، این نشست بسیار مهم است زیرا «چالش‌هایی که ما با آن روبه‌رو هستیم، بسیار سریع‌تر از توانایی‌های ما برای حل آنها حرکت می‌کنند.» در حال حاضر، بشریت با آزمون‌هایی سخت و متعدد روبه‌رو است: خطر تبدیل لبنان به «غزهٔ دیگر» به‌شدت افزایش یافته است، تغییرات غیرعادی آب‌وهوایی با فرکانسس هشداردهنده بر سیارهٔ زمین تأثیر می‌گذارد، حمایت‌گرایی تجاری واکنشی را علیه جهانی‌سازی برانگیخته است، و فناوری‌های نوظهور، که هیچ تجربهٔ حاکمیتی برای استفاده از آن وجود ندارد، بحران ایجاد کرده‌اند. در زمانی که جهان دستخوش تغییرات اساسی است، اولین گام حیاتی که باید برداشته شود تجدید و اصلاح همکاری‌های بین‌المللی است. تشکیل اجلاس سران برای آینده نه‌تنها یک ارزیابی مهم از سیستم حاکمیت جهانی موجود است، بلکه بازتابی جمعی در جهت آیندهٔ جهان است.
«پیمان آینده»، که در اجلاس سران به تصویب رسید، شامل ۵۶ تعهد برای اقدام با هدف «پیاده‌سازی پایه‌های یک نظم جهانی پایدار، عادلانه و صلح‌آمیز برای همهٔ مردم و ملت‌ها» است. اگرچه به‌عقیدهٔ برخی «نه به آن اندازه جاه‌طلبانه که در ابتدا در نظر گرفته شده بود»، این پیمان همچنان تصویری از آرمان‌های جاه‌طلبانه را ترسیم می‌کند: جهانی که در آن از استفادهٔ بی‌رویه از سلاح‌های کشنده اجتناب می‌شود و در آن صلح و آرامش بیشتر حاکم است؛ جهانی که در آن چندجانبه‌گرایی اعمال می‌شود و کشورهای در حال توسعه در مؤسسات مالی بین‌المللی سهم بیشتری دارند؛ جهانی که در آن انرژی‌های تجدیدپذیر و توسعهٔ پایدار دنبال می‌شود و تغییرات آب و هوایی به‌طور مؤثر مهار می‌شود؛ دنیایی که در آن امنیت فضای سایبری تضمین شده و همکاری دیجیتال جهانی تحقق می‌یابد. این بدون شک جهانی است که ارزش مبارزه و فداکاری تمامی بشریت را دارد.
برخی رسانه‌ها اظهار داشته‌اند که سازمان جهانی از هرج و مرج دیپلماتیک در اجلاس سران برای آینده اجتناب می‌کند. «پیمان آینده»، که بین نمایندگان کشورهای عضو بر سر آن «چانه‌زنی و معامله» شده است، یک سند قانونی الزام‌آور نیست، اما منعکس‌کنندهٔ اجماعی دشوار در یک جامعهٔ بین‌المللی متنوع است که سخت به‌دست می‌آید. این یک بار دیگر نقش محوری و رهبری سازمان ملل را در امور جهانی و همچنین ارزش چندجانبه‌گرایی واقعی در رسیدگی به چالش‌هایی مانند بحران آب و هوا، نابرابری و دیگر خطرات غیرقابل پیش‌بینی جهانی را برجسته می‌کند. در شرایط پیچیدهٔ بین‌المللی کنونی، برای رسیدن به بهترین انتخاب و بزرگترین مخرج مشترک در تلاش‌های جمعی مؤثر، تنها جایی که باقی می‌ماند، چارچوب سازمان ملل است.
با ورود به عصری جدید، با این سؤال مهم روبه‌رو هستیم: «چه نوع دنیایی را باید بسازیم و چگونه آن را بسازیم؟» چین پاسخی ارائه کرده است: «ساختن جامعه‌ای با آینده‌ای مشترک برای بشر». در مورد نشستی برای آینده، چین بارها حمایت خود را اعلام کرده است. در نشستِ اخیرِ پکن در مجمع همکاری چین و آفریقا، هم چین و هم آفریقا به‌اتفاق آرا از سازمان ملل برای برگزاری اجلاسی برای آینده ابراز حمایت کردند. علاوه بر این، چین فعالانه در رایزنی‌های مربوط به پیمان آینده با تمرکز بر آینده و سرنوشت بشریت و رفاه عمومی شرکت کرده و نظرات و پیشنهادات سازنده‌ای را برای ارتقای درک متقابل و اجماع بین همهٔ طرف‌ها ارائه کرده است. این اقدامات نشان‌دهندهٔ تعهد چین به ترویج ساخت جامعه‌ای با آینده مشترک برای بشریت، اجرای طرح‌های توسعه جهانی، ابتکار عمل امنیت جهانی، ابتکار تمدن جهانی، تمرین چندجانبه‌گرایی واقعی، و همکاری برای دستیابی به ایجاد آینده‌ای بهتر برای تمام بشریت است.
در «پیمان آینده» بیانیه‌ای وجود دارد که می‌گوید: «ما اذعان داریم که توسعهٔ پایدار در هر سه بعد آن به خودی خود یک هدف محوری است و دستیابی به آن، که هیچ‌کس را پشت سر نگذارد، یک هدف اصلی چندجانبه‌گرایی بوده و همواره خواهد بود». با حرکت رو به جلو، اجرای پیمان آینده مستلزم تعهد قوی برای یافتن زمینه‌های مشترک در عین احترام به تفاوت‌ها، و همچنین همکاری و هماهنگی نزدیک بین کشورها، و کار مؤثر و حمایت از نهادهای چندجانبه است. کشورهای توسعه‌یافته، که دارای منابع و مزایای بیشتری در جنبه‌های سیاسی، نظامی، اقتصادی، تکنولوژیکی، و آموزشی هستند، باید مسؤولیت‌های بین‌المللی بیشتری را در حفظ صلح منطقه‌ای، ترویج توسعه پایدار جهانی و رسیدگی به تغییرات اقلیمی برعهده بگیرند، و در عین حال فرصت‌های بیشتری برای کشورهای در حال توسعه در راه مشارکت در حکمرانی جهانی فراهم سازند.
در روند ساخت جهانی امن‌تر، پایدارتر و عادلانه‌تر، صدای کشورهای «جنوب جهانی» نباید نادیده گرفته شود. مشارکت فعال کشورهای توسعه یافته و شرکت همه‌جانبهٔ کشورهای جنوب جهانی برای دستیابی به اهداف بلندپروازانهٔ پیمان برای آینده بسیار مهم است.
ـــــــــــــــــ
* کشورهایی از جمله روسیه براین عقیده‌اند که «پیمان آینده» که در نیویورک تصویب شده، به‌نفع جنوب جهانی نیست. این پیمان حقوق ساختارهای غیردولتی برای مشارکت در کار سازمان ملل را گسترش می‌دهد و اساساً آنها را با بازیگران دولتی یکسان می‌کند اما این رویکرد به‌نفع جنوب جهانی نیست. یعنی این‌که زمینه‌ای را فراهم می‌سازد تا حقوق بازیگران غیردولتی برای مشارکت در کار سازمان ملل گسترش یابد. گفته می‌شود کشورهای در حال توسعه منابع قابل مقایسه با کشورهای غربی ندارند و با معادل‌سازی سازمان‌های غیردولتی با کشورهای عضو سازمان ملل، «درها به روی آن دسته از بازیگران غیردولتی باز می‌شود که در اصل برخلاف مواضع کشورهای در حال توسعه عمل می‌کنند.» ـــ توضیح تحریریهٔ سایت «۱۰ مهر»
منبع: گلوبال تایمز، ۲۴ سپتامبر ۲۰۲۴
https://www.globaltimes.cn/page/۲۰۲۴۰۹/۱۳۲۰۲۴۹.shtml