آموزش های مارکسیسم لنینیسم

۱ 

«مانیفست کمونیست» یکی از درخشان‌ترین میراث‌های معنوی مارکس ـ انگلس و مشهورترین اثر در مجموعه ادبیات مارکسیستی است. این اثر در فوریه ۱۸۴۸ و در آستانه انقلاب اروپایی‌ای که مارکس و انگلس وقوع آن را پیش‌بینی کرده بودند نخست درچارچوب کلی رساله‌ای با عنوان «اصول کمونیسم» به قلم انگلس و پس از آن با همکاری مشترک مارکس با عنوان «مانیفست حزب کمونیست» تحریر و برای انتشار، به‌عنوان برنامه نظری به «انجمن کمونیست» که در آن زمان جانشین «انجمن عدالت» شده بود ارایه شد. 

تضادهای سوسیالیسم واقعی، نوشته مایکل ای. لبوویتز، زاده ایالات متحده، استاد بازنشسته اقتصاد دانشگاه سایمون فریزر ونکوور ـ کانادا ـ و نویسنده چندین کتاب دیگر درباره مارکس و سوسیالیسم، از‌جمله «الان آن را بساز: سوسیالیسم برای قرن بیست‌و‌یک». لبوویتز سه سئوال را مطرح می‌کند: ویژگی‌های «سوسیالیسم واقعی» (منظور وی از آن یعنی سوسیالیسم اتحاد جماهیر شوروی و اروپای شرقی بین سال‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۸۰) چه بود؟ این سیستم چگونه خود را بازتولید می‌کرد؟ و چرا سرانجام بدون مقاومت  طبقه کارگر به سرمایه‌داری تسلیم شد؟ 

در مقدمه سال ۱۸۷۲ نسخه آلمانی مانیفست کمونیست، مارکس و انگلس می‌نویسند: «این برنامه در برخی از جزئیات منسوخ شده است، اگر چه در اصل هنوز هم درست است، اما در عمل منسوخ‌اند، زیرا وضعیت سیاسی به‌طور کامل تغییر کرده است» (مارکس و انگلس ۱۳۰). در اینجا مارکس و انگلس، وضعیت تاریخی و اجتماعی واقعی را که استراتژی و تاکتیک‌های یک جنبش انقلابی را تعیین می‌کند روشن می‌کنند. در بسیاری از موارد مارکس و انگلس در زمان «خودشان» خوانده می‌شوند، که در این حالت، آن‌ها به‌ظاهر بی‌ربط و از نظر تاریخی منسوخ جلوه می‌کنند.

ما در اینجا می‌خواهیم درباره یکی از دبستان‌های بسیار رایج جامعه‌شناسی بورژوایی بر سبیل نقد برخی یادآوری‌های بنیادی را مطرح کنیم. با این امید، که این مبحث برای دقیق‌تر ساختن پژوهندگان مترقی در کشور ما بی‌فایده نباشد.