برنامهٔ ترامپ برای لبنان: تسریع در تغییر رژیم
نویسنده: رابرت اینلاکِش ــ
دولت ترامپ با جدیت در تلاش است تا حزب‌الله را از عرصه سیاسی لبنان حذف کند ـــ اقدامی که در نتیجهٔ آن شیعیان این کشور را به حاشیه رانده می‌شوند. چنین تلاشی نه‌تنها می‌تواند آنچه از دموکراسی شکنندهٔ لبنان باقی‌مانده را از بین ببرد، بلکه خطر شعله‌ور شدن یک جنگ داخلی را نیز به‌همراه دارد.
در ۱۳ فوریه، مقامات لبنانی از فرود هواپیماهای مسافربری ایرانی که حامل زائران لبنانی بازگشتی از ایران بودند، در فرودگاه بین‌المللی بیروت جلوگیری کردند. این تصمیم باعث شد بسیاری از شهروندان لبنانی، بدون این‌که توان پرداخت هزینه پروازهای جایگزین را داشته باشند، در ایران گرفتار شوند. در پی این اقدام، اعتراضاتی در سراسر بیروت شکل گرفت؛ معترضان خیابان‌های اصلی را بستند و ارتش لبنان با سرکوب خشونت‌آمیز به آنها پاسخ داد.
اما این اتفاق به‌طور ناگهانی رخ نداد. ایالات متحده پیش‌تر لبنان را تحت فشار قرار داده بود تا پروازهای ایرانی را محدود کند، و این ممنوعیت تنها یک روز پس از آن اعمال شد که آویخای ادرعی، سخنگوی ارتش اسرائیل، مدعی شد ایران از هواپیماهای غیرنظامی برای انتقال پول به حزب‌الله استفاده می‌کند. با این‌که اسرائیل هیچ مدرکی برای این ادعا ارائه نکرد ـــ آن هم در شرایطی که دو کشور به‌طور رسمی در وضعیت جنگی به سر می‌برند ـــ به نظر می‌رسید که دولت لبنان مطابق با خواسته‌های تل‌آویو عمل کرده است.
مورگان اورتگاس، معاون فرستادهٔ خاورمیانه‌ای دونالد ترامپ، در نخستین سفر خود به لبنان آشکارا از حملات نظامی اسرائیل علیه این کشور، بی‌آنکه کوچک‌ترین اشاره‌ای به ویرانی و تلفات ناشی از آن داشته باشد، حمایت کرد. در فاصلهٔ سپتامبر تا نوامبر ۲۰۲۴، حملات هوایی و زمینی اسرائیل جان حدود ۲۷۲۰ نفر را گرفت، اما اورتگاس در سخنان خود هیچ اشاره‌ای به قربانیان غیرنظامی نکرد. او حتی در یک کنفرانس خبری در بیروت، و در حالی که بر خاک لبنان ایستاده بود، انگشتری با نشان ستاره داوود بر دست داشت ـــ نشانه‌ای آشکار از همبستگی‌اش با اسرائیل.
اورتگاس در سخنرانی خود گفت: «ما از هم‌پیمان خود، اسرائیل، برای شکست حزب‌الله سپاسگزاریم.» سپس از رئیس‌جمهور لبنان، میشل عون، نخست‌وزیر مأمور تشکیل کابینه، نواف سلام، و «همهٔ کسانی که متعهد به پایان دادن به فساد، اجرای اصلاحات، و کنار گذاشتن حزب‌الله از دولت جدید هستند» قدردانی کرد.
با وجود هشدارهای دولت ترامپ مبنی بر این که حضور حزب‌الله در دولت جدید لبنان یک «خط قرمز» محسوب می‌شود، کابینهٔ ۲۴ عضوی این کشور با حضور پنج وزیر وابسته به حزب‌الله تشکیل شد. با این حال، ائتلاف شیعی ـــ متشکل از حزب‌الله و جنبش امل ـــ نتوانست یک‌سوم کرسی‌های کابینه را به‌دست آورد تا از حق وتوی لوایح کلیدی برخوردار شود.
وزارت خارجهٔ دولت ترامپ هیچ تلاشی برای پنهان کردن مداخلهٔ خود در سیاست لبنان نکرده است و آشکارا بر دولت جدید این کشور فشار وارد می‌کند. در حالی که بخش عمده‌ای از بحث‌های پیرامون سفر اورتگاس به لبنان بر انگشتری که در کنفرانس خبری خود به دست داشت متمرکز شد، اما هیچ تردیدی دربارهٔ گرایش‌های صهیونیستی او وجود ندارد. اورتگاس، که سال‌ها است از حامیان سرسخت اسرائیل محسوب می‌شود، پیش از ازدواج با همسرش، جاناتان واینبرگر، تاجر آمریکایی، به‌طور رسمی به یهودیت گرویده و ازدواج آنها در کنیسهٔ محافظه‌کار «آداس اسرائیل» در واشنگتن برگزار شد.
با وجود نادیده گرفتن واقعیت‌های سیاسی لبنان در رسانه‌های غربی، بلوک سیاسی هم‌پیمان با حزب‌الله، که در انتخابات ۲۰۲۲ به‌طور دموکراتیک پیروز شد، همچنان بزرگ‌ترین نیروی سیاسی در لبنان است. در آخرین انتخابات پارلمانی، این بلوک توانست ۵۸ کرسی از مجموع ۱۲۸ کرسی را به دست آورد، در حالی که ائتلاف ضدحزب‌الله، مورد حمایت آمریکا و اسرائیل، تنها ۴۷ کرسی کسب کرد.
با این حال، انتخابات ۲۰۲۲ به‌عنوان یک عقب‌گرد برای حزب‌الله و متحدانش تلقی شد، چرا که آنها اکثریت پارلمانی را که از سال ۲۰۱۸ در اختیار داشتند، از دست دادند. ائتلاف پیشین آنها، که ۷۱ کرسی را در اختیار داشت، عمدتاً به دلیل کاهش حمایت از «جریان آزاد ملی» ـــ یکی از متحدان مسیحی کلیدی حزب‌الله ـــ صورت گرفت.
ساختار سیاسی لبنان بر پایهٔ شکاف‌های عمیق فرقه‌ای شکل گرفته که میراث دوران استعمار این کشور است. نظام کنفِسیونی که نخستین بار از سوی فرانسوی‌ها تحمیل شد، توزیع قدرت را بر اساس وابستگی‌های مذهبی تعیین می‌کند: رئیس‌جمهور باید یک مسیحی مارونی، نخست‌وزیر یک مسلمان سنی و رئیس پارلمان یک مسلمان شیعه باشد.
ایالات متحده در حال حاضر از حزب «نیروهای لبنانی» حمایت می‌کند، گروهی به رهبری سمیر جعجع، یک جنایتکار محکوم و جنگ‌سالار سابق که با شبه‌نظامیان فاشیست ارتباط داشته است. نیروهای لبنانی از دیرباز از حمایت اسرائیل برخوردار بوده‌اند و تا همین اواخر، عربستان سعودی نیز از آنها پشتیبانی می‌کرد. با وجود گذشتهٔ خشونت‌آمیز این گروه، واشنگتن همچنان آن را به‌عنوان ابزار سیاسی اصلی خود در لبنان می‌بیند، و آن را به‌عنوان وزنه‌ای در برابر حزب‌الله و متحدانش تقویت می‌کند. هم‌زمان، ایالات متحده در حال ساخت بزرگ‌ترین سفارت خود در منطقه است ـــ مجتمعی عظیم در بیروت که بیشتر به یک پایگاه نظامی و اطلاعاتی شباهت دارد تا یک مرکز دیپلماتیک متعارف.
یکی دیگر از بحران‌هایی که به‌تدریج در لبنان شدت گرفته است به حمایت مداوم آمریکا از اشغال جنوب این کشور توسط اسرائیل بازمی‌گردد. با وجود مفاد توافق اولیهٔ آتش‌بس ۶۰ روزه، که از ۲۷ نوامبر ۲۰۲۴ اجرایی شد، اسرائیل روزانه آن را نقض کرده و به‌صورت یک‌جانبه خروج خود از خاک لبنان را تا ۱۸ فوریه به تعویق انداخته است ـــ تمدیدی که دولت لبنان ناچار به پذیرش آن شده است.
در طول جنگ میان اسرائیل و لبنان، ارتش لبنان (LAF) به‌طرز معناداری از میدان نبرد کنار ماند، حتی زمانی که جنگنده‌های اسرائیلی مواضع این نیرو را هدف قرار داده و تعدادی از سربازان لبنانی را کشتند. با وجود این حملات، ارتش لبنان حتی یک‌بار هم واکنشی نشان نداد.
پس از امضای توافق آتش‌بس، وزارت خارجهٔ ایالات متحده ۱۱۷ میلیون دلار کمک مالی به ارتش لبنان اختصاص داد ـــ کمکی که صراحتاً مشروط به تلاش این ارتش برای حذف حزب‌الله از جنوب لبنان شده است.
شیعیان لبنان بخش جدایی‌ناپذیر بافت اجتماعی و سیاسی این کشور هستند، اما سیاست‌های آمریکا به‌طور یک‌جانبه بر تضعیف آنان متمرکز شده است. با جنایات جنگی اسرائیل، که هنوز در حافظهٔ لبنانی‌ها زنده است، و ترور دبیرکل حزب‌الله، سید حسن نصرالله، که خشم عمومی را شعله‌ور کرده است، احساسات به اوج خود رسیده و سایهٔ یک جنگ بزرگ دیگر همچنان بر فراز منطقه سنگینی می‌کند.
منبع: اورینوکو تریبیون، ۱۷ فوریهٔ ۲۰۲۵
https://english.10mehr.com/trumps-lebanon-agenda-is-regime-change-on-fast-forward/