خوانشی جامعه‌شناختی ـ سیاسی از نتایج انتخابات ۲۵ مه ونزوئلا
نویسنده: میسیون ورداد ــ
در شامگاه ۲۵ مه، پس از برگزاری انتخابات فرمانداران و نمایندگان مجمع ملی در ونزوئلا، کارلوس کوئینترو، معاون رئیس شورای ملی انتخابات (CNE)، نتایج اولیه را با شمارش ۹۳/۰۱ درصد آرا اعلام کرد.
• مشارکت رأی‌دهندگان ۴۲/۶۳ درصد بود.
بی‌تردید، مهم‌ترین خبر این بود که حزب متحد سوسیالیستی ونزوئلا (PSUV) پیروز انتخابات فرمانداری‌ها شد و در ۲۳ ایالت از ۲۴ ایالت پیروز گردید. تنها ایالت کوخدس بار دیگر توسط یک سیاستمدار اپوزیسیون، آلبرتو گالین‌دس، اداره خواهد شد.
نقشهٔ سیاسی چنین به نظر می‌رسد:
۲۳ ایالت از ۲۴ ایالت به چاویسم رأی دادند. (عکس: Últimas Noticias)
کوئینترو همچنین نتایج اولیه نمایندگان منتخب به مجمع ملی (فهرست‌های ملی) را اعلام کرد:
• ائتلاف میهن‌پرستانه بزرگ سیمون بولیوار (GPPSB): ۴٬۵۵۳٬۴۸۴ رأی (۸۲/۶۸ درصد)
• اتحاد دموکراتیک: ۳۴۴٬۴۲۲ رأی (۶/۲۵ درصد)
• اتحاد منحصر به فرد UNTC: ۲۸۵٬۵۰۱ رأی (۵/۱۸ درصد)
• نیروی محلی: ۱۴۱٬۵۲۶ رأی (۲/۵۷ درصد)
• سایر آرا (معتبر و باطل): ۱۸۲٬۳۵۱ رأی (۳/۳۱ درصد)
وی همچنین اسامی ۴۰ نمایندهٔ منتخب از مجموع ۵۰ نفر را اعلام کرد. از جمله: ۲۱ نماینده از GPPSB، شامل چهره‌های شناخته‌شده‌ای چون خورخه رودریگز، سیلیا فلورس، ایریس وارلا، هرمان اسکارا مالاوه، خورخه آره‌آزا، و دسیری سانتوس آمارال.
سه نماینده برای اتحاد دموکراتیک: برنابه گوتیرز، تیموتئو سامبرانو، و آلفونسو کامپوس. سه نماینده نیز از اتحاد UNTC: انریکه کاپرلس رادونسکی، لوئیس امیلیو روندون، و استالین گونزالس.
نتیجهٔ ۱۰ کرسی هنوز اعلام نشده است.
مشارکت تاریخی همیشگی و عدم شرکت اپوزیسیون
مشارکت کلی در حدود ۴۲/۶ درصد از ثبت‌نام‌شدگان در سامانهٔ ثبت دائمی رأی‌دهندگان (REP) بود. این رقم با مشارکت انتخابات منطقه‌ای ۲۰۰۴ (۴۵ درصد) و ۲۰۲۱ (۴۲ درصد) همخوانی دارد.
همچنین این درصد با انتخابات پارلمانی گذشته نظیر سال‌های ۱۹۹۹ (۵۶ درصد)، ۲۰۰۵ (۲۵ درصد) و ۲۰۲۰ (۳۱ درصد) قابل مقایسه است.
در این نوع انتخابات، چنین نرخی نه به‌شکلی افراطی پایین و نه بالا تلقی می‌شود. اما باید با در نظر گرفتن عوامل دیگر بررسی گردد:
از جمله، طبق برآورد اپوزیسیون، بیش از چهار میلیون رأی‌دهنده‌ٔ ثبت‌شده در خارج از ونزوئلا در انتخابات ۲۵ مه شرکت نکردند. این رقم معادل ۲۰ درصد از واجدین شرایط رأی‌دادن است.
همچنین، یک گروه ساختاری از رأی‌دهندگان به‌طور سنتی در انتخابات شرکت نمی‌کنند که حدود ۱۵ درصد از شورای ملی انتخابات (REP) را تشکیل می‌دهد.
به این‌ها حدود چهار میلیون نفر دیگر را باید افزود (۲۰ درصد دیگر از REP) که یا دعوت به تحریم را پذیرفتند یا به دلیل شرایط پس از ۲۸ ژوئیه ۲۰۲۴ و روایت‌های مطرح‌شده از سوی اپوزیسیون افراطی، دچار بی‌اعتمادی انتخاباتی شده‌اند.
داده‌ها نشان می‌دهد که آرای چاویست‌ها در بیشتر ایالت‌ها بسیار فراتر از میانگین‌های سال‌های اخیر بوده و در برخی موارد به بالای ۹۰ درصد (در ایالت آپوره) رسیده است. این نشان می‌دهد که تعداد زیادی از رأی‌دهندگان اپوزیسیون شرکت نکرده‌اند.
در مقابل، در داده‌های ایالتی دیده می‌شود که رأی‌دهندگان چاویست رأی خود را حفظ کرده‌اند؛ مشابه انتخابات ۲۰۲۱.
همه‌چیز حاکی از این است که انتخابات ۲۵ مه از عوامل درونی سیستم رقابتی شکل گرفته است.
در این انتخابات، دو ائتلاف اصلی اپوزیسیون حاضر بودند: اتحاد دموکراتیک و UNT-UPV، به‌همراه حزب «شبکهٔ تصمیم» انریکه کاپرلس. همچنین چندین نامزد مستقل حضور داشتند که شانس نامزدهای اصلی اپوزیسیون را کاهش دادند. تفرق در عرصهٔ انتخابتی به نوعی احساس شکاف دامن زد.
استراتژی تحریم انتخابات توسط ماریا کورینا ماچادو و ادموندو گنزالس اوروتیا تأثیرگذار بود. اما تأثیر دقیق این فراخوان، به‌ویژه در ۱۰ ماه اخیر، باید به‌طور جدا از فرآیند بی‌اعتبار کردن انتخابات از سوی اپوزیسیون افراطی طی ۲۵ سال اخیر تحلیل شود.
بی‌اعتمادی انتخاباتی پدیده‌ای قدیمی در ونزوئلا است که پیش از ظهور ماچادو وجود داشته است. این پدیده در انتخابات اخیر نیز پررنگ بود.
تأثیر استراتژی ماچادو بر عرصهٔ انتخابات محدود به‌نظر می‌رسد. بسیاری از هواداران اپوزیسیون دعوت او به تحریم را پذیرفتند، اما بسیاری دیگر به دلیل بی‌اعتمادی به شورای انتخابات (CNE) یا عدم جذابیت نامزدها، شرکت نکردند.
کمپین‌های انتخاباتی اپوزیسیون ضعیف و پراکنده بود. در این رابطه، لازم است به ضعف درونی سازمانی و سیاسی اپوزیسیون توجه شود. ضعف ساختاری، نداشتن راهبرد واحد، پراکندگی، و قطع ارتباط با بدنه‌ٔ اجتماعی به‌دلیل کناره‌گیری مکرر از عرصهٔ انتخاباتی، باعث تضعیف رهبران آن‌ها در انتخابات ۲۵ مه شد. این بار، ائتلاف اپوزیسیون خود را ضعیف و ناتوان از حمایت و جلب آرای پایگاه ضدچاویست خود یافت.
استراتژی تحریم و و دامن زدن به بی‌اعتمادی نسبت به شورای ملی انتخابات، که هدف ضربه زدن به چاویسم را در این انتخابات دنبال می‌کرد، نه‌تنها مانع از مشارکت چاویست‌ها نشد، بلکه باعث سرخوردگی گسترده در میان رأی‌دهندگان اپوزیسیون شد.
نتیجه این که آمال و جاه‌طلبی‌های سیاسی بسیاری از رهبران جناح راست به باد رفت. دورهٔ چهارسالهٔ دولت‌های منطقه‌ای و پنج‌سالهٔ نمایندگی در مجلس ملی مشخص شد، و بسیاری از نامزدهای اپوزیسیون فرصت خود را از دست دادند.
از منظر انتخاباتی، ماچادو و جناح حامی او تلاش زیادی برای تضعیف دیگر گروه‌های اپوزیسیون انجام دادند تا رهبری فضای ضدچاویستی را به‌دست بگیرند. اما در نهایت، هم سیاستمداران اپوزیسیون و هم هوادارانشان بازنده شدند.
باید گفت که برنامه‌ٔ ماچادو برای براندازی همچنان بدون نتیجه ادامه دارد. در نتیجه، کل اپوزیسیون اکنون در وضعیتی از انتظار، عدم قطعیت، و انفعال سیاسی به سر می‌برد. دیگران هم، مانند ماچادو، پیشرفتی ندارند.
در مقابل، چاویسم اکنون اکثریت مطلق نمایندگان منتخب را عملاً در اختیار دارد.
چاویسم همچنین اکثریت پارلمانی را حفظ کرده است، که تضمین‌کننده‌ٔ دوره‌‌ای جدید از حاکمیت نهادینه است. علاوه بر این، جایگاه خود را در مناطق تقویت کرده و هماهنگی بی‌سابقه‌ای برای اعمال قدرت مرکزی در ایالت‌ها ایجاد کرده است.
در این شرایط، رهبری نیکلاس مادورو نیاز به قدرت بیشتر برای مواجهه با فشارهای خارجی و اقدامات قهری، که مستلزم انسجام بیشتر در همهٔ سطوح دولت است، دارد.
منبع: اورینوکو تریبون، ۲۸ مه ۲۰۲۵
تبریک به آن هاهمراه سلام به شما عزیزان.خسته نباشید.