چین میزبان مقامات روسیه و آمریکا بر سر یک میز
روز پنجشنبه دو نشست کلیدی در مورد وضعیت افغانستان در استان آنهویی چین تشکیل شد، یکی از آنها، نشست ترویکا پلاس، اولین جلسهای بود که نمایندگان روسیه و ایالات متحده از زمان آغاز بحران اوکراین در کنار هم نشستند. ناظران میگویند در حالی که توجه جهانی به اروپای شرقی معطوف شده است، چین با تلاشهای دیپلماتیک، طرفهای مهم را برای کمک به حل مشکلات افغانها تحت فشار قرار داده و بستری برای قدرتهای بزرگ فراهم کرده است تا علیرغم اصطکاکها در زمینههای دیگر، بهدنبال همکاری در موارد خاص باشند.
همزمان با سومین نشست وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان در تونشی، استان آنهویی چین شرقی، نمایندگان آمریکا، روسیه، پاکستان و نمایندگان ویژه چین نیز در نشست دیگری، ترویکا پلاس، گرد هم آمدند. از آنجا که از زمان آغاز بحران روسیه و اوکراین این برای اولین بار است که نمایندگان ایالات متحده و روسیه بر سر یک میز مینشینند، این نشست توجه بینالمللی را به خود جلب کرد. وانگ یی، مشاور دولتی و وزیر امور خارجه چین روز پنجشنبه در دیدار با نمایندگان خارجی ابراز امیدواری کرد که کشورها در جستجوی زمینه مشترک، اختلافات را کنار بگذارند و به مردم افغانستان در عمل کمک کنند.
چین، روسیه، ایالات متحده آمریکا و پاکستان طرفهای پُراهمیتی میباشند که در مسائل افغانستان منافع مهمّی دارند. هر کدام از طرفین در این راستا، منافع و مزایای خاص خود را دارند و اگر با هم کار کنند میتوانند کارهای زیادی انجام دهند. وانگ یی در حین دیدار با هیأتهای نمایندگی در نشست ترویکا پلاس برای کمک به انتقال صلحآمیز افغانستان گفت: مکانیسم ترویکا پلاس نقش سازندهای داشته است.
وی همچنین دربارۀ آینده این سازوکار ابراز امیدواری کرد و ازجمله خواستار اقدامات ملموس ایالات متحده برای آزادسازی داراییهای افغانستان، لغو تحریمها و بررسی راههای حل مسائل کلیدی شد.
طومار آنلاینی که در ماه فوریه توسط گلوبال تایمز راهاندازی شد و خواستار بازگرداندن بیقید و شرط پولهای حیاتی افغانها از سوی ایالات متحده گردید، تا روز پنجشنبه بیش از ۴۲۱۹۴۸ امضاء دریافت کرد. سخنگوی وزارت خارجه چین قبلاً گفته بود که این امر کاملاً منعکسکننده سرقت داراییهای افغانستان توسط ایالات متحده میباشد که خشم شدیدی را برانگیخته است.
اظهارات وانگ بیانگر اصول چین در مورد مسائل افغانستان است. چین نهتنها امیدوار است که مکانیسم ترویکا پلاس بتواند در مسایل افغانستان مؤثر واقع شود، بلکه میخواهد قدرتهای بزرگ را به ایفای نقش مثبت در موضوعات دیگر نیز تشویق کند. در گلوبال تایمز روز دوشنبه ژو یونگ بیائو، مدیر مرکز مطالعات افغانستان در دانشگاه لانژو، گفت: چین همیشه تأکید کرده است که چه این مکانیسم توسط چین میزبانی شود یا جای دیگر، باید یک مکانیسم باز و متنوعی باشد که سایر کشورها بتوانند با مشارکت در آن به حل مشکلات کمک کنند.
یو ژیائوونگ، فرستاده ویژه چین در امور افغانستان که روز پنجشنبه میزبان نشست ترویکا پلاس بود، نیز خاطرنشان کرد که برگزاری این نشست در کنار نشست وزیران امور خارجه کشورهای همسایه افغانستان معنادار است و این کشورها مایلند جامعه بینالمللی را ترغیب کنند تا به مسایل افغانستان توجه بیشتری نشان دهند و در تحقق بازسازی مسالمتآمیز افغانستان نقشی سازنده ایفا نمایند.
امیرخان متقی سرپرست وزارت امور خارجه دولت موقت افغانستان در همان روز برای دیدار با کشورهای همسایه وارد تونسی شد. وزرای خارجه اندونزی و قطر نیز بهعنوان مهمانان ویژه دعوت شدند.
ژو گفت که برگزاری آرام نشست ترویکا پلاس و سایر نشستها در مرحله کنونی نشاندهنده نگرانیهای مشترک چین، روسیه و ایالات متحده در مورد مسائل افغانستان است و همچنین نشاندهنده نفوذ چین و توجه آن به وضعیت انسانی در افغانستان میباشد.
آخرین نشست ترویکا پلاس در نوامبر ۲۰۲۱ به میزبانی پاکستان برای گفتوگو در مورد وضعیت افغانستان برگزار شد و یوئه در رأس هیأتی به این نشست رفت. این کارشناس گفت که ترتیب دادن این جلسات برای چین آسان نیست. ژو همچنین گفت که میبینیم نمایندگان ایالات متحده و روسیه با وجود بحران اوکراین در یک جلسه بر سر یک میز کنار هم نشستند و نمایندگان طالبان نیز در جلسه دیگری در همان روز شرکت کردند که اینها خود توانایی چین در میانجیگری دیپلماتیک را به نمایش میگذارد.
این نشست ترویکا پلاس همچنین پیچیدگی و ماهیت چندوجهی روابط کشورهای بزرگ را نشان داد. حتی اگر آمریکا و روسیه در یک منطقه درگیری داشته باشند، باز هم میتوانند در منطقه دیگر همکاری کنند. ژو گفت که وقتی صحبت از مسائل مربوط به امنیت و ثبات سه یا چند کشور و حتی کل جهان میشود، قدرتهای بزرگ هنوز هم میتوانند با یکدیگر مذاکره کنند، خواه چین باشد یا آمریکا یا روسیه، و خاطرنشان کرد که چنین مکانیزمی، برای قدرتهای بزرگ، مدل جدیدی به جهان عرضه میکند.
به گزارش خبرگزاری رویترز، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا خاطرنشان کرد که تام وست نماینده ویژه آمریکا برای افغانستان در این نشست شرکت کرده است.
سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه در راس هیئتی به تونسی رفت اما در نشست ترویکا پلاس شرکت نکرد. لاوروف در نشست وزرای خارجه کشورهای همسایه شرکت و با وانگ گفتوگو کرد.
لی ویجیان، پژوهشگر مؤسسه مطالعات سیاست خارجی مؤسسه مطالعات بینالمللی شانگهای و نایب رئیس انجمن چینی مطالعات خاورمیانه، به گلوبال تایمز گفت: برگزاری ترویکا پلاس در چین بر نقش منحصر به فرد چین در ترویج صلح جهانی از طریق دیپلماسی تأکید میکند. در حالی که ایالات متحده و غرب بر درگیریهای روسیه و اوکراین متمرکز شدهاند و توجه جهانی به موضوعات مرتبط با آن معطوف شده است، چین برای کاهش تنشها بهمنظور هماهنگی با طرفهای درگیر، از روشهای خود استفاده میکند و به دنیا میگوید که مسائل بیشتری و مکانهای دیگری هستند که توسط ایالات متحده تخریب و به هم ریختهاند، که باید به آنها توجه شود.
ممکن است ایالات متحده تمایلی به همکاری با چین و روسیه نداشته باشد، اما باید داراییهای توقیف شده را به افغانستان بازگرداند، چیزی که جامعه بینالمللی میخواهد که ایالات متحده انجام دهد. لی گفت: «در حالی که ایالات متحده هیچ کاری در مورد بحران انسانی در افغانستان انجام نمیدهد، نمیتواند ادعا کند که به بحران انسانی در اوکراین اهمیت میدهد.»
* https://www.globaltimes.cn/page/202203/1257357.shtml