دربارۀ نتایج شانزدهمین نشست بینالمللی احزاب کمونیستی و کارگری در اکوادور
شانزدهمین نشست بینالمللی احزاب کمونیستی و کارگری، IMCWP مطابق با دستور کار این نشست: «نقش احزاب کمونیستی و کارگری در مبارزه علیه امپریالیسم و استثمار سرمایهداری (که باعث بحران و جنگ میشود و به ظهور نیروهای فاشیستی و ارتجاعی منجر میشود)، برای حقوق کارگران و خلقها و برای رهایی ملی و اجتماعی؛ برای سوسیالیسم» از ۱۳ تا ۱۵ نوامبر ۲۰۱۴ در گوایاکیل، اکوادور، برگزار شد.
۵۳ حزب از ۴۹ کشور در آن شرکت کردند. علاوه بر این، احزاب بسیاری که بهدلایل مختلف نتوانسته بودند در نشست حضور یابند، پیامهای کتبی خود را برای آن ارسال کردند.
شرکت کنندگان، ۹۲ـ مین سالگرد اعتصاب عمومی در گوایاکیل، برابر با ۱۵ نوامبر ۱۹۲۲ را که با سرکوب خونین ارتش و پلیس مواجه شد و به کشتار هزاران نفر از کارگران اعتصابی منجر گردید گرامی داشتند. این رویداد بهعنوان «صلیبها بر فراز آب» شناخته میشود. در طول کار نشست، نمایندگان احزاب کمونیستی و کارگری اعلان کردند که قتل، تهدید و ارعاب علیه کمونیستها، اتحادیههای کارگری و کادرهای جنبش خلقی را که در بسیاری از کشورها در سراسر جهان ادامه دارد محکوم میکنند.
آنها همچنین به مبارزات کارگران سراسر جهان ادای احترام کردند. آنها همبستگی خود را با آن احزاب کمونیست و کارگری که در شرایط غیرقانونی، در معرض سرکوب دولتی، آزار و اذیت و اقدامات محدودکنندۀ ضد کمونیستی فعالیت میکنند، همچنین همبستگی خود را با طبقهٔ کارگر و خلق اکوادور، با مبارزات طبقه کارگر، کارگران کشاورزی، کشاورزان، جوانان و دیگر اقشار مردمی در سراسر آمریکای لاتین در راه کسب حقوقشان، و برای سوسیالیزم اعلان داشتند.
شرکت کنندگان، همبستگی انترناسیونالیستی خود را با کوبای سوسیالیستی و خلق آن تأیید کرده و عهد بستند تا فعالیتهای خود را برای پایان دادن به تحریمهای جنایتکارانۀ ایالات متحدهٔ آمریکا، الغای موضع مشترک اتحادیه اروپا و اثبات بیگناهی ۵ کوبایی را تا آزادی تمامی میهنپرستان کوبایی و بازگشت امن آنها به کشورشان، تشدید کنند.
آنها اعلان کردند که تداوم تهدیدات امپریالیستی و تجاوز به ونزوئلا و خلق آن کشور را محکوم میکنند.
آنها حضور نظامی ایالات متحدهٔ آمریکا، ناتو و اتحادیه اروپا در منطقه را محکوم کرده و خواستار برچیده شدن تمامی پایگاههای نظامی خارجی، در رأس همۀ آنها پایگاه نظامی غیرقانونی ایالات متحدهٔ آمریکا در گوانتانامو شدند.
در خلال این جلسه، توافق شد که تبادل اطلاعات و تجربیات حاصل از مبارزات احزاب کمونیست و کارگری، بهعلاوۀ تقویت و بهبود همکاری و فعالیت مشترک و همگرا، تقویت انترناسیونالیسم پرولتری، همچنین بهرهبرداری از فرآیند نشست بینالمللی احزاب کمونیستی و کارگری IMCWP در این راستا، امری ضروری است.
در این نشست مباحثات پرباری در رابطه با توسعهٔ بحران سرمایهداری، بازآراییها (realignments) در سیستم بینالمللی امپریالیستی و حاد شدن تضادهای درونی امپریالیستی و خطرات جنگها و مداخلات گسترده امپریالیستی، مسیر مبارزهٔ طبقاتی و وظایفی که این جریان پیش روی کمونیستها میگذارد، انجام شد.
نمایندگان احزاب بر این واقعیت تأکید کردند که وضعیت بینالمللی همچنان با تداوم بحران کنونی سرمایهداری در بسیاری از مناطق جهان مشخص میشود. نتیجهگیریهای نشستهای بینالمللی قبلی در رابطه با ماهیت و توسعه بحران مورد تأیید قرار گرفت، مبنی بر این، که بحران مازاد تولید و مازاد انباشت سرمایه، بیانگر تشدید تضادهای سرمایهداری، بهویژه تضاد اصلی آن بین سرشت اجتماعی تولید و تصاحب خصوصی آن است. این امر بر سرشت به لحاظ تاریخی منسوخ سیستم سرمایهداری تأکید میکند.
بازآراییهای سیستم بینالمللی امپریالیستی، حاکی از ویژگی اساسی عقبنشینی ایالات متحدهٔ آمریکا، اتحادیه اروپا، ژاپن و پیشروی قدرتهای سرمایهداری در حال ظهوراست. رقابتها و تضادها بهویژه در مدیترانه شرقی، خلیج فارس، دریای خزر، آفریقا و مناطق جنوب اقیانوس آرام حاد میشوند. تشدید تهاجم امپریالیستی و تعمیق تضادهای بین امپریالیستها، نقاط اشتعال جنگ را همپای خطرات درگیریهای تعمیم یافته در سطح منطقهای و بینالمللی، نظیر حوادث اوکراین، مدیترانه شرقی، خاورمیانه و غیره، چند برابر میکنند.
مشکلات موجود در مدیریت سرمایهداری، بهویژه در مرحلۀ بحران، تهاجمات سرمایه و نمایندگان سیاسی آن را تقویت میکنند. اقتدارگرایی، سرکوب دولتی ، ضد کمونیسم، ناسیونالیسم بورژوایی و شوونیسم تحکیم میشوند. حقوق دموکراتیک در شرف زوال قرار میگیرند. سیستمهای سیاسی بورژوازیی بهعنوان یک کل، ارتجاعیتر میشوند، مانورهای نظامی و تلاش بهمنظور تحکیم قدرت انحصارات تشدید میشوند. در این چارچوب، مادامی که جنبش کارگری انقلابی ضد حمله خود را آغاز نکرده باشد، نیروها و گرایشهای فاشیستی مجدداً ظهور میکنند یا تقویت میشوند و مورد بهرهبرداری کامل قدرتهای امپریالیستی قرار میگیرند.
بسیاری از احزاب (در نشست) هشدار دادند که در این مرحله رشد سرمایهداری، که رکود اقتصادی بهدنبال خواهد داشت، قرار نیست رنج و عذاب کارگران به این زودیها پایان یابد. مباحثات و رویاروییها دربارۀ «بهبود» در دو مرکز اصلی امپریالیستی (ایالات متحدۀ آمریکا و اتحادیه اروپا) هیچ ربطی به وضعیت طبقۀ کارگر و تودههای مردم ندارند بلکه به افزایش سودآوری سرمایه مربوط میشوند. صرف نظر از شکل مدیریت بورژوایی، هدف افزایش نرخ سود از طریق تشدید سطح تراکم و تمرکز هرچه بیشتر سرمایه، بجای خود باقی میماند.
ضرورت تقویت احزاب کمونیست و کارگری و در صدر آنها و بهطور عمده در محلهای کار، مداخلۀ مستقل آنها و تقویت جنبش کارگری، نیاز به مداخلۀ قاطعانهتردر امور طبقۀ کارگر و مبارزات مردمی برای حق کار، حقوق اجتماعی، حقوق دموکراتیک و حق حاکمیت، و همچنین سازمان توسعه یافته طبقۀ کارگر، پیشبرد اتحاد آن با دیگر اقشار مردم، تمرکز ویژه بر جوانان، زنان و مهاجران مورد ملاحظه قرار گرفت.
به لزوم تشدید مبارزۀ ایدئولوژیک در برابر ایدئولوژی بورژوایی، و همچنین به لزوم برخورد قاطعانه با فاشیسم که توسط سیستم بهرهکش سرمایهداری بهوجود آمده، و برای جنبش سازمان یافته کارگری ـ مردمی با هدف منزوی کردن احزاب فاشیستی و ارتجاعی نیز اشاره شد.
در شانزدهمین نشست بینالمللی، بحث و گفتگو در مورد رویکردهای مختلف استراتژیک موجود در میان احزاب کمونیست و کارگری در مورد مبارزه برای سوسیالیسم، معیارها و سمتگیری سیاست اتحاد، موضع آنها نسبت به اتحادیههای بین دولتی منطقهای سرمایهداری، سمتگیری طرح پیشنهادی سیاسی کمونیستها و سرشت و نقش قدرت طبقۀ کارگر ادامه یافت.
برخی از احزاب، امپریالیسم را صرفاً به ایالات متحدۀ آمریکا محدود میکنند، و، چنان که چندین حزب کمونیست تأکید کردند، سیستم بینالمللی امپریالیستی و اتحادیههای آن را بهعنوان یک کل در نظر نمیگیرند، همچنان که رقابت و تناقضات بین امپریالیستی چند جانبهای را که با فراهم آوردن موجبات خطر جنگ امپریالیستی تعمیم یافتهتر به مداخلات و جنگهای جدید در بسیاری از مناطق جهان دامن میزنند، نیز در نظر نمیگیرند.
همین نکته در مورد موضع «جهان چند قطبی» نیز صادق است که توسط احزاب خاصی در مورد آن اغراق میشود، و این که، همانطور که اشاره شد، ماهیت دولتهای سرمایهداری و بهطور ویژهای، دولتهای سرمایهداری قدرتمندی که با معیار پیشبرد منافع انحصاراتشان در صحنه بینالمللی دخالت میکنند در نظر گرفته نمیشود و البته که آنها نمیتوانند بیانگر منافع مردم باشند.
برخی احزاب نیز همچنان به حفظ دیدگاههای اشتباهشان در مورد علل واقعی و ماهیت بحران سرمایهداری ادامه میدهند، در حالی که حزب کمونیست یونان KKE و احزاب دیگر در مورد بحران مازاد انباشت سرمایه و مازاد تولید صحبت میکنند که حاکی از حاد شدن تضاد اصلی سرمایهداری است.
علاوه بر این، حزب کمونیست یونان KKE و تعداد قابل توجهی از احزاب دیگر به سهم خود شرح دادند که چنین بحثی در مورد «نئولیبرالیسم»، که بهنحوی اشتباه مورد استعمال قرار میگیرد، انتقاد آن از یکی از دو شکل اساسی مدیریت را محدود میکند. نتیجه این کار، تبرئه کردن شکل سوسیال دموکراتیک مدیریت، سرشت طبقاتی ضدمردمی سرمایهداری و قوانین اقتصادی که از آن نشات میگیرند، است.
بحث خاصی در مورد مقوله توسعههای آمریکای لاتین، «دولتهای مترقی»، اتحادیههای بین دولتی در شرف تأسیس انجام شد. در مورد این مسائل از نظرماهیت پایگاه اقتصادی، نقش انحصارات، سرشت طبقاتی دولت و قدرت بورژوازی، موضعی که دولتهای سرمایهداری و متحدانشان در سیستم امپریالیستی بینالمللی و غیره اتخاذ میکنند، مواضع مختلفی (در نشست) وجود داشت. مفهوم «ترقیخواهی» و تجزیه و تحلیلی که سرشت اتحادیههای بین دولتی را میآراید، ناقل ترویج موضع اپورتونیستیاند که در مورد «انسانی کردن» سرمایهداری صحبت میکند، که در نهایت به ترویج رویکرد اتوپیایی، بهقول بعضیها به دموکراتیزه کردن دولت بورژوایی میانجامد. این امر همچنین درمورد اصطلاح «سوسیالیسم قرن ۲۱» نیز صادق است.
حزب کمونیست یونان و احزاب دیگر چنین ارزیابی کردند که دیدگاه اتخاذ شده توسط برخی از احزاب در مورد (لزوم وجود) یک «مرحله میانی» بین سرمایهداری و سوسیالیسم اشتباه است، چرا که به این ترتیب، راهحل مشکلات طبقه کارگر و دیگر اقشار مردمی، و برآوردن نیازهای مردم بهطور بیهوده و عبثی در زمین سرمایهداری جستجو میشود. چنانکه مورد تأکید قرار گرفت، این امر بر مبارزه برای سوسیالیسم، بر مبارزه برای کسب قدرت توسط طبقۀ کارگر بهمنظور حل و فصل تضاد اصلی بین سرمایه و کار تأثیری منفی بهجا خواهد گذاشت. مبارزه ثابتقدمانه برای سوسیالیسم، بدون مراحل، نه تنها مانعی بر سر راه مبارزۀ روزمره برای منافع معین و فراغت کارگران نیست، بلکه برعکس، آن را تقویت میکند و از آن در برابر توهمات و استراتژیهای خطرناکی که به تحلیل بردن جنبش در داخل مرزهای بربریت سرمایهداری را آماج خود قرار میدهند، محافظت میکند.
حزب کمونیست یونان و احزاب دیگر بر نیاز به مقابله با سوسیال دموکراسی و تقویت جبهۀ ایدئولوژیک ـ سیاسی علیه اپورتونیسم تأکید کردند. آنها تأکید کردند که تنها سوسیالیسم، که با قوانین حاکم میشود و نمیتواند با فرآیندهای انتخاباتی بورژوازی اشتباه گرفته شود، پاسخ جایگزین واقعی به نفع کارگرانی است که عواقب دردناک سرمایهداری و بحرانها و جنگهایی را که مسبب آنها است تجربه میکنند. تنها سوسیالیسم میتواند راهی برای خروج از بحران ارائه دهد و نیازهای روزافزون اجتماعی مردم را برآورده سازد.
چنان که تأکید شد، باید بر تجارب مثبت و دستاوردهای ساختمان سوسیالیسم تأکید شود، همچنان که بر اهمیتشان برای خلقها. درعینحال همزمان با آن، احزاب کمونیست باید از اشتباهات، انحرافات و تحریفاتی که با اصول بنیادی و قوانین ساختمان سوسیالیسم در تضاد بودند درس بگیرند.
البته، رویکردهای مختلف در مورد موضوعات جدی به مباحثات بیشتر و تمام و کمالی نیازمندند. این امر مانع برگزاری نشست بینالمللی امسال نشد، همچنان که هرسال نمیشود، از نهایی کردن محورها برای اقدامات مشترک و همگرا و ابتکارات احزاب کمونیستی و کارگری برای سال بعد گرفته تا حمایت از مبارزات طبقۀ کارگر برای حق کار، حقوق اجتماعی، حقوق دمکراتیک کارگران، علیه ضد کمونیسم، علیه جنگ امپریالیستی، تا برجسته کردن ۷۰- مین سالگرد پیروزی ضد فاشیستی، و غیره بهطور خاص در متن اقدامات مشترک تشریح شد.