میزگرد بهمناسبت نخستین سالگرد عملیات نظامی ویژه فدراسیون روسیه در اوکراین
سلام خدمت همه شما عزیزانی که این برنامه «سایت ۱۰ مهر» در رابطه با یکسالگی عملیات نظامی ویژه روسیه در اوکراین را میبینید و یا میشنوید.
جنگ در اوکراین و تحولات نگرانکننده و خطرناک در اروپا از «دههها سیاست محاصره، تنش و رویارویی فزاینده آمریکا، ناتو و اتحادیه اروپا علیه فدراسیون روسیه در عرصههای نظامی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی که شامل گسترش مستمر ناتو میشود، جداییناپذیر است».
اشتباه خواهد بود اگر فکر کنیم که این جنگی است بین روسیه و اوکراین. با آغاز عملیات نظامی ویژه روسیه در اوکراین در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲، آمریکا و پشتیبانانش در ناتو و اتحادیه اروپا و همه آنانی که دل در دفاع از سرمایهداری مالی و سرمایهداری نظامی دارند، در سطح بینالمللی، به جنگی دامن زدند و بر ادامه آن پا میفشارند که نهتنها چشماندازی در ترک مخاصمه و پایان آن وجود ندارد، بلکه با سرازیر کردن انواع موشکها و سلاحهای سبک و سنگین به اوکراین، آن را روزبهروز تشدید هم میکنند.
متأسفانه در حال حاضر علیرغم این که تداوم این جنگ و سیاست تحریمی آمریکا و اتحادیه اروپا صدمات جبرانناپذیری به صنایع و اقتصاد اروپا وارد کرده است، و با وجود خطرات گستردهای که تشدید جنگ به ویژه اروپا را تهدید میکند، در دستگاههای حکومتی این کشورها که در همسایگی آنان جنگی مخرب جریان دارد، کمتر صدای عاقلانهای در راه صلح و پایان جنگ شنیده میشود.
از آنجا که بهنظر میرسد سیاستهای ناتو اکنون اساساً به سیاست اروپا تبدیل شده است که از ایالات متحده اداره میشود، میتوان گفت که کشورهای اروپایی علیرغم پیآمدهای مخرب این جنگ بهویژه در اقتصاد، از خود استقلال چندانی برای مخالفت با ادامه آن ندارند. ایالات متحده آمریکا که در اثر جنگ در اوکراین و البته تداوم سیاست غیرقانونی و مخرب تحریمها، هژمونی خود و سلطه دلار را در خطر جدی میبیند، بدون در نظر گرفتن این واقعیت که چندین قدرت هستهای در این زمینه درگیرند، با دامن زدن هرچه بیشتر به تهدید و تشنج در سطح جهانی، سیاره ما را در معرض خطر جدی قرار داده است.
از منظری دیگر امّا این جدالی است در راه استقلال و آزادی، نفی سیاستهای دیکتهشده، نفی سیاست تجاوزکارانه و ضدِانسانی تحریم، نفی تحقیر، چپاول، تبعیض فاحش، نژادپرستی، استثمار و استعمار نو که میرود تا با نفی کامل «نظم مبتنی بر قوانینِ» مورد نظر آمریکا و متحدانش، مجدداً اصول منشور سازمان ملل متحد و قانون کنفرانس هلسینکی را برپا سازد؛ میرود تا با استفاده از تمام راهکارهای دمکراتیک، هژمونی تکقطبی امپریالیسم ایالات متحده را به چالش کشیده و با برقراری نظم جهانی مبتی بر قوانین سازمان ملل متحد، دنیای متعادل و متوازن چندقطبی را سامان دهد.
قریب یکسال از آغاز عملیات نظامی ویژه فدراسیون روسیه در اوکراین میگذرد. عملیاتی که با آغاز و تداوم آن، در تمامی زمینهها در جهان، صفبندیهای تازهای شکل گرفته و مناسبات بینالمللی را در ابعادی گسترده و در عرصههای گوناگون سیاسی، اقتصادی، نظامی، امنیتی، زیستمحیطی، نژادی و فرهنگی تحت تأثیر جدی قرار داده است.
شاید بتوان گفت که جنگ جهانی سوم شروع شده است. این درگیری از یک جنگ محدود سرزمینی به یک رویارویی اقتصادی جهانی بین غرب جمعی از یکسو و روسیه با حمایت چین از سوی دیگر به یک دنیای جنگی تبدیل شده است. حتی اگر خشونت نظامی در مقایسه با جنگهای جهانی قبلی کم باشد. تلاشهای فزاینده دو سوی این رویارویی در کسب حمایت از ملل مختلف بهمنظور پیشبرد اهداف سیاسی ــ نظامی خود بهویژه در زمینههای ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک، منجر به تشدید فزاینده تنشهای جهانی در سطحی خطرناک شده است.
و کلیدیترین نکته این که در نهایت تأسف این بار، صدای جنگطلبان در این درگیری از صدای نیروهای چپ و مبارزان صلح و ضدِجنگ که در تمامی دوران گذشته رسا و نیرومند بود، بسیار بلندتراست؛ یا به تعبیر شاعر بزرگ و مردمی ما زندهیاد سیاوش کسرائی در منظومه جاودانه آرش کمانگیر: «سنگر آزادگان خاموش، خیمهگاه دشمنان پُرجوش.»
امشب در این برنامه سعی خواهیم کرد تا پیآمدهای این درگیری را که قریب یکسال است ادامه دارد، در زمینههای مختلف و از جنبههای گوناگون مورد بحث و بررسی قرار دهیم.
میهمانان امشب ما در این برنامه ویژه، تحلیلگران شناختهشده عرصه سیاست آقایان دکتر مرتضی محیط، اسدالله کشتمند و مصطفی دانش میباشند.