مبارزهٔ اجتماعی دارای اتیک ویژه ایست و یکی از مباحث حساس این پراتیک عبارتست از ملاک‌های رفتار مبارزان در درون حزب و جنبش.
رفتار روزمرهٔ افراد،[*] سخنان و کارهای عادی آنها در برخورد با یکدیگر، یک پروسهٔ دائمی نامشهود است که هر واقعهٔ جداگانه، هر بخش مجزای آن بی‌اهمیت بنظر میرسد ولی در تراکم زمانی و مکانی اهمیت شگرفی در سرنوشت یک جریان سیاسی و اجتماعی کسب میکند. لنین میگفت هرگز نسبت به چیزهای کوچک با بی‌اعتنائی ننگرید زیرا از «از خُرد است که کلان برمیخیزد».
در اواخر سال ۱۳۶۷، هیأت سیاسی کمیتهٔ مرکزی حزب تودهٔ ایران سندی را تحت عنوان «طرح تحلیل هیأت سیاسی از وضع در جهان و ایران» منتشر کرد. بخش بینالمللی این سند به بررسی سیاست «نواندیشی» اختصاص دارد و شامل زیربخشهای «نواندیشی بهمثابه عاملی در جهت بهبود اوضاع بینالمللی»، «نواندیشی در عرصهٔ بینالمللی و درک ما از آن»، «پیرامون دگرگونسازی، علنیت و دمکراتیزه کردن حیات اجتماعی در اتحاد شوروی» و در پایان یک جمعبندی است.
ما در گذشته چند بار توضیح دادیم که از دیدگاه جامعه شناسی علمی، دو مفهوم لیبرالیسم (یا آزادی گرائی) و دمکراتیسم (یا مردم گرائی) با یکدیگر فرق دارند و هرکدام از آنها بیانگر مشی سیاسی طبقات و قشرهای اجتماعی معینی است و لذا رابطهٔ آنها از جهت موضع گیری ضدامپریالیستی یکسان نیست. یعنی دمکراتیسم حتماً ضدامپریالیستی است، ولی لیبرالیسم ضرور نکرده است که با موضع گیری ملی و ضدامپریالیستی همراه باشد.
