۴۰ مین سالگرد انقلاب بهمن

در بررسی حاضر ممکن است مسایلی که در بررسی‌های دیگر مربوط به انقلاب ایران آمده از جهت برخی مسايل ‏و جهات تکرار شود، ولی مسلماً وظیفه و عملکرد این بررسی، یعنی طرح مسايل نظری (یا تئوریک) انقلاب ایران ‏و به‌دست دادن نیم‌رخی از حل این مسايل، وظیفه ویژه خود آنست و از این بابت تکراری در میان نیست. 

‏
ما در این بررسی به نکات زیرین می‌پردازیم. ‏

‏۱ـــ مختصات جامعه‌ای که در آن انقلاب روی داد،

‏۲ـــ خصلت عمومی انقلاب ایران،

‏۳ـــ نیروی عمده محرکه انقلاب ایران،

‏۴ـــ ایدئولوژی اساسی انقلاب ایران،

«۱۰ مهر»: با سپاس بسیار از شما، برای این‌که امکان این گفت‌و‌گو را به‌مناسبت ۴۰‌مین سالگرد پیروزی انقلاب ایران به ما دادید.
آقای دکتر آبراهامیان، ماهیت انقلاب ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ برخاستن طبقه‌ی متوسط و یا توده‌های محروم و یا حرکت ملی ضد‌امپریالیستی در ادامه‌ی کودتای سال ۱۳۳۲؟

زمینه‌های اقتصادی وقوع انقلاب بهمن ۵۷ همچنان و به‌شکلی جدید بر سرنوشت توده‌ها در ایران مسلط مانده است. در فقدان حکومتی بر پایه خواست و منافع توده‌ها، سیاستگذاری اقتصادی مناسب برای توسعه پایدار امری ناممکن می‌نماید. توسعه پایدار به درجاتی از مشارکت همه توده‌ها در وجوه گوناگون حیات اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی نیاز دارد که هر دو حکومت پهلوی و جمهوری اسلامی با تفاوت‌هایی از آن بی‌بهره بوده‌اند.

چهل‌سالگی انقلاب ایران مصادف شده است با طیف رنگارنگی از حملات به «حق توده‌ها برای انقلاب». در نفی این حق، چهره‌هایی از​ اصلاح‌طلبان دست‌راستی، سلطنت‌طلبان، چپ‌های اصلاح‌طلب شده، جناح بازار و اتاق بازرگانی، ‌بورژوازی کمپرادور نوین، تا کسانی که خود را ترکیب متناقض «روشنفکر مذهبی» می‌خوانند حضور دارند.

۱۹ دی ۱۳۵۶

هزاران نفر در قم برای اعتراض به مقاله‌های اهانت‌آميز عليه آيت‌الله خمينی که در جرايد انتشار يافته بود تظاهرات کردند. در حمله ماموران شاه به تظاهرکنندگان ده‌ها نفر کشته شدند.

۱۰ فروردين ۱۳۵۷

در مراسم چهلم شهدای قم در تبريز بيش از ۴۰۰ نفر شهيد شدند.

۲۲ مرداد ۱۳۵۷

به‌دنبال تظاهرات وسيع در اصفهان، در اين شهر حکومت نظامی اعلام شد.