اقتصادی

یکی از مهم‌ترین عوامل فروپاشی رژیم پهلوی این است که از هر چهارتای این کانال‌ها نظام تصمیم‌گیری‌های قبل از انقلاب به تسخیر غیرمولدها درآمده بود. این چهار کانال بورس، بانک مرکزی، بانک‌های خصوصی و بودجه عمومی دولت هستند. در یک زمان مناسب با جزئیات می‌شود نشان داد که وجه غالب آنچه در این چهار مؤلفه الآن جریان دارد فقط و فقط در کادر مفهوم اقتصاد سیاسی تسخیرشدگی قابل‌درک است وگرنه آنچه دارد انجام می‌شود نه نسبتی با منافع ملی دارد، نه نسبتی با کیفیت زندگی مردم دارد، نه نسبتی با ارتقای بنیه تولیدی دارد و از همه شگفت‌آورتر این است که نه نسبتی با اقتضائات حکومت دارد.

دولت و نمایندگان مجلس امسال با شعار افزایش درآمدهای مالیاتی اعلام کردند این درآمدها ۶۲ درصد افزایش یافته؛ اما بدون تردید در توزیع این درآمدهای مالیاتی، عدالت رعایت نشده است؛ یک پزشک با ۲۰‌میلیون تومان درآمد ماهانه مالیات نمی‌دهد؛ هر فردی که یک شرکت حتی صوری در مناطق محروم کشور دایر کند، مالیات نمی‌دهد؛ نهادهای خیریه و بسیاری از نهادهای خصولتی و وابسته به بازوهای قدرت، مالیات نمی‌دهند؛ آن وقت کارگری که پای کوره‌ ذوب ایستاده یا در یک معدن زیرزمینی ذغال‌سنگ با سر و صورت سیاه از دوده، عرق می‌ریزد برای حداقل دستمزدِ ۶‌میلیون تومانی باید به دولت مالیات بپردازد!

اگرچه دولت فعلی مدعی جلوگیری از افزایش قیمت‌ها و کاهش ارزش پول ملی است اما با این تصمیم از هر دو خط قرمز خود عبور می‌کند. چرخه باطل این تصمیمات مجدداً تکرار خواهد شد و تورم سال آینده باعث می‌شود آقایان مجدداً قیمت ارز را بالاتر ببرند. وقتی هم قیمت ارز بالاتر برود، تورم ایجاد می‌شود ... ما فکر می‌کردیم دولت سیزدهم اگر روی کار بیاید جهت‌گیری‌ها تغییر می‌کند اما علائم نشان می‌دهد که گویا اراده‌ای فرای دولت توسط یک گروه الیگارشی وجود دارد.

آقای رئیسی تاکنون برای برخورد با انحصارگران و اشرافیت حاکم بر اقتصاد و تغییر ریل سیاستگذاری موجود علیه فقر اقدام خاصی نکرده است. سخنان ایشان بیش از سران قبلی قوه مجریه سمت و سوی فقرا و ضعیفان را دارد ولی در عمل برخورد جدی را شاهد نبودیم. ایشان همچنین در سخنان اخیر خود بر حرکت جهادی در قالب تأمین کالاهای اساسی و کمک‌های جنسی و نقدی برای از بین بردن فقر مطلق تاکید داشتند اما این راه‌حل نمی‌تواند یک راه‌حل عمده باشد. کمک‌های خیرین و دولت به فقرا خوب است ولی مسئله بازتولید ساختاری فقر را حل نمی‌کند.

حداقل در ۳۰ سال گذشته یعنی از ۱۳۷۲ که اولین اعتراض‌های گروه‌های محروم جامعه را در مشهد داشتیم تاکنون شاید نزدیک به ۹۰ شورش نان و محرومین را در کشور در ابعاد مختلف تجربه کرده‌ایم. چند مورد از آنها اتفاقاتی است که در دی ۹۶، آبان ۹۸ و چند ماه قبل در خوزستان و اصفهان شاهد بودیم. این اعتراض‌ها ممکن است شکل‌های دیگری نیز به خود بگیرند.