هپکو بزرگترین تجربهٔ تلخ خصوصی‌سازی در تاریخ ایران بود
مدیرعامل هپکو در گفتگو با ایلنا: شرکت هزار میلیارد تومانی را ۱۰ میلیون تومان فروختند.
پس از ۱۵ سال زیان با واگذاری به تأمین اجتماعی به سود ۴۲ میلیاردی رسیدیم.
موضوع خصوصی‌سازی صنایع بزرگ و واگذاری اموال سازمان تأمین اجتماعی یکی از موضوعاتی است که در سال‌های گذشته محل بحث بسیاری از محافل کارگری و بازنشستگان ذی نفع تأمین اجتماعی بوده است. نگرانی‌ها، باتوجه به تجربهٔ نه‌چندان خوشایند خصوصی‌سازی‌ها در ایران، البته ایده واگذاری را حتی به‌شکل سهامی در هاله‌ای از ابهام فرو برده است و یکی از نمونه‌های حساسیت برانگیز موضوع کارخانجات تجهیزات سنگین هپکوی اراک است، که خلع ید آن در سال‌های گذشته و واگذاری آن به سازمان تأمین اجتماعی امیدی دوباره در کارگران این شرکت و بازنشستگان تأمین اجتماعی ایجاد کرد.
با وجود همهٔ این فراز و نشیب‌ها، باز هم زمزمه‌هایی دربارهٔ واگذاری دوبارهٔ هپکو از سازمان تأمین اجتماعی به بخش خصوصی شنیده می‌شود، که حسین قربانی (مدیرعامل شرکت تولید تجهیزات سنگین هپکو) ، فعلاً آن را رد می‌کند.
قربانی در پاسخ به این سؤال که آیا برنامهٔ جدی واگذاری شرکت‌های زیرمجموعهٔ شرکت‌های تابعهٔ وزارت تعاون و صندوق‌های بازنشستگی وجود دارد، اظهار کرد: اصل ایدهٔ حرکت از تصدی‌گری و شرکت‌داری مؤسسات و نهادهای دولتی به‌سوی سهامداری و فاصله‌گیری از مدیریت واحدها، یک ایدهٔ درست و صحیح است. اما نکتهٔ ما این است که هر ایدهٔ درستی را نباید به هر شیوه‌ای انجام داد.
مدیرعامل شرکت تولید تجهیزات سنگین هپکو تصریح کرد: باید مقدمات و ملزومات ایدهٔ واگذاری و گریز از مدیریت و تصدی‌گری به‌سوی سهامداری فراهم شود و به‌نحوی مقدمات باید فراهم شود که با اجرای این ایده، اصل ایده زیر سؤال نرود. ما در دههٔ هشتاد تجربه‌ای از خصوصی‌سازی داشتیم که اصل ایده را هم زیر سؤال برد.
وی تأکید کرد: ما مشکلی با این موضوع نداریم که دولت و صندوق‌های بازنشستگی از تصدی شرکت‌های موجود خود خارج شوند. اما اگر بنابر واگذاری است، این واگذاری به چه کسانی انجام می‌شود. اگر این واگذاری قرار است بورسی رخ دهد، شرایط مدیریتی و هیأت امنایی و هیأت مدیره‌ای و آرایش آن به چه گونه خواهد شد تا شرکت‌ها از بین نروند؟ موضوع اهلیت مدیر در واحدهایی که واگذار می‌شوند بسیار مهم است.
هپکو بزرگترین تجربهٔ تلخ خصوصی‌سازی در تاریخ ایران بود
قربانی با اذعان به این مطلب که «هپکو بزرگترین تجربهٔ تلخ خصوصی‌سازی در تاریخ ایران بود» گفت: برخی فشارهای رسانه‌ای روی دولت برای واگذاری شرکت‌های تابعهٔ صندوق‌های بازنشستگی از روی دلسوزی نیست؛ یعنی درون این موج‌های رسانه‌ای و حرف و حدیث‌های محفلی یک مجموعه منافع و تعارض منافع پنهان شده است.
مدیرعامل هپکو با بیان اینکه امکان واگذاری سهام‌ها و مدیریت در بورس هم وجود دارد، تصریح کرد: باهمهٔ این احوال، واگذاری در بورس هم بهترین روش نیست و مشکلات خاص خودش را دارد. باید روی هر تصمیمی در باب واگذاری شرکت‌ها ابتدا کار کارشناسی صورت گیرد. به‌ویژه درباره شرکت‌های عظیمی مانند هپکو که مثال بسیاری از آسیب‌ها در نظام تولیدی و صنعتی کشور بوده است.
وی افزود: در همین محیط بورسی ارزش کل سهام هپکو را ۵ هزار میلیارد تومان تعیین و تا این نقطه بالا بردند و ناگهان در یک سقوط آزاد قیمتی تا ۲ هزار میلیارد تومان پایین بردند و در نهایت مقابل سازمان تأمین اجتماعی به ارزش ۳ هزار میلیارد تومان قرار دادند. از این دسته آسیب‌ها در تاریخ هپکو کم نیست چنانکه دیدیم در سال ۱۳۸۶ شرکت هپکو به‌قیمت ۱۰ میلیون تومان فروخته شده است! این در حالی است که در همان تاریخ (۱۶ سال پیش) ارزش حقیقی هپکو در اراک چیزی نزدیک ۱ هزار میلیارد تومان بوده است! شاید این رقم برای شما عجیب باشد، اما هپکو یک مجموعهٔ پیشرفتهٔ بیش از ۱۰۰ هکتاری است اما مستندات مفسده‌های موجود در این واگذاری موجود و قابل ارائه است.
قربانی با انتقاد نسبت به اینکه «برخی وزارتخانه‌ها در ایران که از واگذاری هپکو به وزارت کار و تأمین اجتماعی ناراحت هستند» گفت: متأسفانه برخی مقامات در وزارتخانه‌ها در محافلی از واگذاری هپکو به وزارت کار و تأمین اجتماعی ابراز نارضایتی کرده و شرکت را متهم به داشتن بحران می‌کنند، اما خودشان در نمایشگاه دستاوردها در مقابل مقام معظم رهبری هپکو را از جمله دستاوردهای خود معرفی می‌کنند، که این امر در شرایطی که ما نیاز به حمایت همهٔ دستگاه‌ها داریم واقعا ناخوشایند است.
مدیرعامل هپکو با رد شایعات مطرح شده دربارهٔ واگذاری این مجموعه گفت: اینکه سازمان تأمین اجتماعی بخواهد هپکو را به‌شکلی واگذار کند، در اختیار خود این مجموعه است. اگر مشتریان و خریداری واقعی وجود داشته باشد که اهلیت داشته و راهبرد و برنامهٔ بلندمدتی در ذهن خود گنجانده باشد، می‌تواند با ضمانت اینکه هپکو را حفظ و به رشد برساند، در لیست خریداران این مجموعه قرار گیرد. در این زمینه، اگر تصمیم بر واگذاری باشد، نیازمند ضمانت‌های محکمی هستیم و این ضمانت‌ها نباید از جنس آن واگذاری پرفساد سال ۱۳۸۶ باشد. سازمان تأمین اجتماعی می‌تواند چنین پیشنهادی را بررسی کند.
وی اضافه کرد: باتوجه به برنامه‌های اعلام شده سازمان تأمین اجتماعی و دولت، فعلاً برنامه‌ای برای واگذاری مجموعه هپکو وجود ندارد. طبق رویه‌های گذشته، هنوز در این مورد بحثی در دستور کار قرار نگرفته و شایعات مربوط به تمایل به خصوصی‌سازی و واگذاری هپکو صحت ندارد.
قربانی در پایان با اشاره به اینکه پس از یک دهه زیان‌دهی، با واگذاری هیپکو به سازمان تأمین اجتماعی دوباره پس از واگذاری به سوددهی رسید، بیان کرد: هپکو پس از ۱۵ سال ضرر و زیان انباشت کردن بالاخره به سوددهی رسید. هرچند این سوددهی زیاد نیست و ما سال‌ها روی نقطهٔ جبران ضررها و آواربرداری‌ها بودیم، اما بالاخره در سال گذشته به نقطه‌ای رسیدیم که بتوانیم گزارش سود ۴۲ میلیارد تومانی بدهیم. ما پس از یک مجموعه زیان سالیانهٔ ۸۰۰ میلیارد تومانی به این نقطه رسیدیم که به نسبت گذشته نقطهٔ قابل قبولی است. با این وجود بر این باوریم که مشکلات هپکو بسیار زیاد است و راه برای اصلاح بسیار طولانی است.
منبع: خبرگزاری کار ایران، ایلنا، ۲۷ فروردین ۱۴۰۳
https://www.ilna.ir/fa/tiny/news ـ ۱۴۵۷۴۷۷