معرفی کتاب

آنچه اهمیت دارد این است که توتالیتاریسم لیبرال‌ها و فاشیست‌ها، ریشه در استعمارگری آن‌ها داشت. اما توتالیتاریسم اتحاد شوروی نه در سیاست‌های استعماری، بلکه در شرایط اضطراری‌ای منشا داشت که کشور‌های امپریالیستی از همان آغاز انقلاب اکتبر تا پایان جنگ جهانی دوم و جنگ هولناک سرد و تا نابودی اتحاد شوروی، برایش تدارک دیده بودند. 

کتاب «گفت‌و‌گو با مسعود سعد سلمان» (۱) اثر آقای مجتبی عبدالله‌نژاد با نوآوری شگفت‌انگیزی به پژوهشی عمیق نه تنها در زندگی حیرت‌آور شاعر بزرگ میهن ما دست می‌زند، بلکه اوضاع سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی زمانه‌ای را هم مورد کاوش قرار می‌دهد که گهواره هستی دردناک، خشم‌آور و خوفناک شاعر است. نویسنده در عین‌حال بنیاد‌های شعری او  و راز ماندگاری‌اش را جستجو می‌کند و در بخش‌های مهمی ‌از کتاب، دیدگاه‌های شاعر را مورد چالش قرار می‌دهد. دستاورد این چالش‌ها، برای مباجث و نیاز‌های ادبی امروز بسیار غنیمت است.‬

برای منیر جباری

آبجی خانم (۱) یکی از داستان‌های اندیشه‌برانگیز صادق هدایت است: دختری بیست و دو ساله که در داستان نامی‌ ندارد و دیگران او را آبجی خانم صدا می‌زنند؛ همراه خواهرش، ماهرخ، که چند سالی از او کوچک‌تر است، با مادر و پدری که کارش بنایی است، شخصیت‌های اصلی داستان را تشکیل می‌دهند. این شخصیت‌ها همراه با شخصیت‌هایی چون ننه حسن، کلب حسین شاگرد نجار، ننه عباس و خانم ماهرخ (خانمی‌که ماهرخ در خانه او خدمتکار است) ساختار داستان را شکل می‌دهند.

«مردم در سیاست ایران» نام کتابی از دانشمند برجسته تاریخ معاصر میهن ما نیست، بلکه همان‌طور که مترجم محترم کتاب، بهرنگ رجبی، هم در «عنوان» و هم در «مقدمه مترجم» کتاب آورده، مجموعه‌ای است از پنج پژوهش موردی یرواند آبراهامیان که در سال‌های گوناگون نوشته و منتشر شده‌اند. بنابراین، این نام درواقع برداشتی است که به حق مترجم از مضمون این مقاله‌ها داشته است.

تاریخ علمی ‌را که در مدرسه خوانده‌ایم همه می‌دانیم: گالیله چطور از تلسکوپش استفاده کرد تا نشان بدهد زمین مرکز عالم نیست؛ چطور سیبی از درخت افتاد و نیوتن جاذبه زمین را کشف کرد و چطور انیشتین با یک معادله ساده پرده از اسرار زمان و مکان برداشت. در این روایت حماسی سنتی چند «مرد بزرگ» با «مغز‌های بزرگ» یک سر و گردن از دیگران بلندترند و ما هر چه داریم به آن‌ها مدیونیم. کارلایل این دیدگاه را به صراحت بیان کرده است: «تاریخ جز زندگی‌نامه مردان بزرگ نیست.»