احسان طبری

در این بزم بزرگ رزم خواهم جام برگیرم 

ثنای جانفشانان عدالت را زِ سر گیرم 

شما ای دوستان خفته با صد سرب در پیکر 

شما ای عمر خود را برده در زندان وحشت سر 

زمانی نو رسد از راه، این بایای تاریخ است 

از این رو آنچنان باشید، کو شایای تاریخ است

در بررسی حاضر ممکن است مسایلی که در بررسی‌های دیگر مربوط به انقلاب ایران آمده از جهت برخی مسايل ‏و جهات تکرار شود، ولی مسلماً وظیفه و عملکرد این بررسی، یعنی طرح مسايل نظری (یا تئوریک) انقلاب ایران ‏و به‌دست دادن نیم‌رخی از حل این مسايل، وظیفه ویژه خود آنست و از این بابت تکراری در میان نیست. 

‏
ما در این بررسی به نکات زیرین می‌پردازیم. ‏

‏۱ـــ مختصات جامعه‌ای که در آن انقلاب روی داد،

‏۲ـــ خصلت عمومی انقلاب ایران،

‏۳ـــ نیروی عمده محرکه انقلاب ایران،

‏۴ـــ ایدئولوژی اساسی انقلاب ایران،

همراه با بازخوانی «سوگند دیگر»، ۷۹‌مین سالگرد بنیادگذاری حزب تودهٔ ایران را به رفقای توده‌ای شادباش می‌گوئیم.

«سوگند دیگر»

در انقلاب ما، مانند همه انقلاب‌ها، دو مسأله مهم مطرح است که هر دو به هم دارای پیوستگی سرشتی است:
۱ـــ مسأله این‌که در نبرد مابین نمایندگان مختلف طبقات که در انقلاب به‌شکل پیگیر یا ناپیگیر شرکت داشته‌اند، سرانجام کدام نیروی اجتماعی برنده است و رهبری جامعه را به‌دست خواهد گرفت.
این مسأله را، چنان‌که می‌دانیم «که بر که؟» می‌نامند.
۲ـــ مسأله این‌که جامعه انقلابی پس از حل (یا به‌طور عمده حل) که بر که سیاسی، از لحاظ نوسازی اقتصادی ـ اجتماعی به «کدام سو؟» حرکت خواهد کرد. چگونه نظامی را بنیاد خواهد نهاد؟
...

از مهر ماه ۱۳۶۰ تا اردیبهشت ۱۳۶۲، مقاله‌هایی از دکتر احسان طبری با نام مستعار «کاووس صداقت» در مجله چیستا به چاپ رسید. تمامی آن مقاله‌ها، اینک در یک جلد، در دستان شماست. علاوه بر آن، استاد پرویز شهریاری، سردبیر مجله، مقاله چاپ نشده دست‌نویسی از ایشان را در اختیار فراهم کنندگان این کتاب قرار دادند که در اینجا با عنوان «برگی از تاریخ باستانی رم»، برای نخستین بار به چاپ می رسد. در پایان کتاب، تاریخ انتشار هر مقاله در مجله چیستا، آورده شده است‪.‬