احسان طبری

توضیح «۱۰ مهر»: مقاله‌ای که در پیش رو دارید، ۵۶ سال پیش توسط رفیق طبری به رشته تحریر درآمده است. با این وجود، اسلوب و متدلوژی به‌کار رفته در مقاله در تحلیل اوضاع و تعیین وظایف درازمدت و کوتاه‌مدت حزب توده ایران، که بر پایه اصول جهان‌بینی آن است، کماکان تازگی خود را حفظ کرده و برای نیروهای چپ به‌طور اعم و مبارزین توده‌ای به‌طور اخص حاوی درس‌های گرانبهایی است. کوشش کرده‌ایم که بخش‌های عام‌تر مقاله را جداگانه در اختیار خوانندگان سایت قرار دهیم. در پایان، متن کامل مقاله را نیز به‌صورت فایل pdf ضمیمه کرده‌ایم.

دو انحراف مهم که از آغاز پیدایش مارکسیسم و در کنار آن و به اشکال و با عناوین و نام‌های مختلف عرض اندام کرده، یعنی ناسیونال ـ کمونیسم و لیبرال ـ کمونیسم، هر دو نتیجه سفسطه در واقعیت، لذا سفسطه در مارکسیسم به‌مثابه علم است. این دو انحراف مهم و فریبنده در دوران ما رخنه و دامنه وسیعی یافته است

باید دید خود جامعه، خود محیط چه خواست‌هایی را مطرح می‌کند و جامعه را تنها از طریق مجرا و مسیر مشخص خود او به طرف هدف‌های آگاهانه سیر داد. به گفته لنین: 
«ما زمانی می‌توانیم اداره کنیم که آنچه را که مردم درک می‌کنند به درستی بیان داریم.»
باید عنصر تجریدی یعنی اصول تئوریک را با عنصر مشخص یعنی خواست‌ها و نبردهای مردم در هم آمیخت. خواست، روح، آمادگی مردم معیار و میزانی برای اجراء شعارهای انقلابی است: نه دنباله‌روی نه جلو دویدن. 

در این بزم بزرگ رزم خواهم جام برگیرم 

ثنای جانفشانان عدالت را زِ سر گیرم 

شما ای دوستان خفته با صد سرب در پیکر 

شما ای عمر خود را برده در زندان وحشت سر 

زمانی نو رسد از راه، این بایای تاریخ است 

از این رو آنچنان باشید، کو شایای تاریخ است

در بررسی حاضر ممکن است مسایلی که در بررسی‌های دیگر مربوط به انقلاب ایران آمده از جهت برخی مسايل ‏و جهات تکرار شود، ولی مسلماً وظیفه و عملکرد این بررسی، یعنی طرح مسايل نظری (یا تئوریک) انقلاب ایران ‏و به‌دست دادن نیم‌رخی از حل این مسايل، وظیفه ویژه خود آنست و از این بابت تکراری در میان نیست. 

‏
ما در این بررسی به نکات زیرین می‌پردازیم. ‏

‏۱ـــ مختصات جامعه‌ای که در آن انقلاب روی داد،

‏۲ـــ خصلت عمومی انقلاب ایران،

‏۳ـــ نیروی عمده محرکه انقلاب ایران،

‏۴ـــ ایدئولوژی اساسی انقلاب ایران،