امیرهوشنگ اطیابی

اما معضلی وجود دارد یا دست کم غرب معضلی دارد از نوع بسیار جدی آن. ما چین را نمی‌فهمیم! در مخ‌مان نمی‌رود! ما سعی داریم چین را با قواعد خودمان بفهمیم: با قواعد غرب. ولی شما نمی‌توانید چین را با قواعد غرب درک کنید! البته چین با ما اشتراکات و پیوستگی‌هایی دارد. ولی به‌طور بنیادی، چین بسیار فرق دارد با غرب. همیشه متفاوت بوده، هنوز هست و همیشه خواهد بود! مشکل، به گمانم، شیوه تفکر غربی است. ببینید، برای دو قرن، در آغاز با اروپایی‌ها و بعدها با ایالات متحده، غرب مسلط بوده است و در عمل دنیا را کنترل کرده است. پس آنچه ما از مدرنیته می‌فهمیم، مدرنیته غربی است: فقط یک شکل از مدرنیته وجود دارد و آنهم مدرنیته غربی است. ولی خیلی ساده، این حقیقت ندارد. ما مدرنیته چینی داریم که در حال حاضر به‌سرعت متکامل می‌شود؛ برای مثال، مدرنیته ژاپنی را داریم؛ و بسیاری دیگر را می‌بینیم و خواهیم دید. خیلی ساده این حقیقت ندارد که فقط یک نوع از مدرنیته وجود دارد: مدرنیته غربی. همین حالا مدرنیته‌های متعددی در جهان هست. پس در این زمینه، این ایده که هر کسی مجبور است مثل ما باشد، خطاست. به‌عبارت دیگر، می‌بایست چین را با قواعد خودش درک کنیم! ما نمی‌توانیم چین را با قواعد غرب درک کنیم. این چالش بزرگی است. به‌هرحال، با این شیوه تفکر است که نمی‌توانیم چین را هضم کنیم. این است دلیل به خطا گرفتن چین.

اعدام‌های ۶۷ هدفمند و برنامه‌ریزی شده بود اما به خاطر پذیرش قطعنامه ۵۹۸، سازمان‌های حقوق بشری و نهادهای بین‌المللی و غربی، از این ماجرا عبور کردند و آن را جدی نگرفتند.
الان تلاش ‌خانواده‌ها و زندانیان سابق و فعالان سیاسی ثمر داده و خیلی‌ها از موضوع خبر دارند. اما این واقعیت هنوز کتمان می‌شود که یک برنامه‌ریزی دو ساله در رأس نظام جمهوری اسلامی با پنهان‌کاری کامل، برای محو و حذف زندانیان سیاسی جریان داشت. حمله مجاهدین چاشنی و بهانه موضوع بود وگرنه تدارک را از خیلی قبل دیده بودند.

دستگیری

رفیق عزیز، بی‌نام آشنا،

متأسفم که استدلال‌های شما در مخالفت با انجام این مصاحبه، بر پایه‌هایی قرار دارد که هم به نابودی سیستم سوسیالستی و کشور شوراها، هم به نابودی هر آنچه از حزب در خارج از کشور باقی‌مانده و از ضربه‌های جنایتکارانه نجات یافته بود، کمک کرد. هنوز بقایای این روند ادامه دارد، چنان‌که سند «کنگره»‌ی ششم در مورد سی سال گذشته گواهی است بر آن.

انسان با آگاهی از تاریخ جنبش ملی و جهانی برضد رژیم جدایی نژادی در آفریقای جنوبی، در شگفت می‌ماند از اینکه این روزها حتی نژادپرستان شرمگین، راستگرایان، محافظه‌کاران و ناقضین خشن حقوق بشر و رسانه‌هاشان اینقدر طرفدار نلسون ماندلا شده و در بزرگداشتش از یکدیگر پیشی می‌گیرند؛ در حالی که احزاب و رژیم‌هایشان تا آخرین لحظات از رژیم نژادپرست و جدایی نژادی حمایت می‌کردند و نلسون ماندلا و کنگره‌ی ملی آفریقا را تروریست و کمونیست می‌نامیدند.