بهروز مطلب‌زاده

«صمد وورغون» و «مریم فیروز» دو شخصیت، دو جان شریف، دو نام فراموش‌نشدنی و ماندگار در تاریخ سیاسی، ادبی و فرهنگی ایران و آذربایجان هستند. صمد وورغون شاعر، نویسنده و نمایشنامه‌نویس بزرگ آذربایجان، و مریم فیروز، شاهزاده سرخی که با قلبی پُرشور، لقای یک زندگی اشرافی و انگلی در میان سودجویان و چپاولگران فرادست جامعه را بر لقایش، بخشید و در سیمای کمونیستی ثابت‌قدم و سیاست‌مداری مبارز و انسان‌دوست، همه هستی خود را در راه پیکار برای راه سعادت و خوشبختی زحمت‌کشان و فرودستان جامعه به‌کار گرفت و تا آخرین دم حیات در این راه رزمید.

۲۵ اکتبر سال ۱۸۹۴ است. یک روز شورانگیز بهاری. «گلزار» که آخرین روزهای بارداری خود را می‌گذراند، با شکمی ‌برآمده و گام‌هایی شمرده، پاکشان و سلانه سلانه، با عبور از کناره‌های سرسبز و پرآب علف روستای «سبوری» شارکیشلا، از توابع استان «سیواس» ترکیه، به‌سوی چراگاه می‌رود تا با دست‌های ورزیده و مهربانش، پستان‌های پرشیر گوسفندان را بدوشد. هنوز با رمه گوسفندهایی که با پستان‌های پرشیر، در زیر نور آفتاب، سر در زیرشکم یکدیگر کرده‌اند، فاصله زیادی دارد، دردی ناگهانی در رگ جانش می‌دود، از شدت درد، لب زیرینش را به دندان می‌گزد و از لذت شادی زودگذری سرشار می‌شود.

آری مسأله همین است. بودن یا نبودن و مهم‌تر از همه، چگونه بودن!

قلب طپنده «هِلین  بولِک» خواننده خوش صدای «گروه یوروم» ترکیه، سرانجام، پس از ۲۸۸ روز اعتصاب غذا در اعتراض به  بیدادگری‌ها، بی قانونی‌ها و احکام استبدادی و غیرانسانی دولت اردوغان در ترکیه، از طپش باز ایستاد.

در تاریخ ۹ اوت ۱۹۲۸ از مجسمه یاد‌بود جمهوریت در میدان تقسیم شهر استانبول، پرده‌برداری شد. به سخن دیگر، اکنون از عمر نماد و یا بنای یادبود جمهوریت ترکیه، یا آنچه که امروزه ما آن را به‌عنوان مجسمه میدان تقسیم استانبول می‌شناسیم ۹۲ سال می‌گذرد.

آیا شما از «راز» نهانِ این پیکره معروف و تاریخی چیزی می‌دانید؟ البته، «شاید» بعضی از شما، چیزهایی دراین باره شنیده باشید. می‌گویم شاید، زیرا تا همین دیروز، کسی ازاین «راز» سربه‌مُهر اطلاعی نداشت. خوب، طبیعی است، از کجا باید می‌دانستند؟

تازه از کار برگشته‌ام. خسته و مانده از کاری طاقت‌فرسا، در کتابخانه کوچکم نشسته و گوش جان، به آوای شورانگیز سمفونی شهرزاد «ریمسکی کورساکوف» سپرده‌ام.