بهروز مطلب‌زاده

شعر بلند و زیبای «اوخوتار» ـ بخوان تار ـ ازسروده‌های ماندگار و فراموش‌نشدنی میکائیل مشفق شاعر بلند آوازه آذربایجان است.

میکائیل مشفق، شاعر خوش ذوق و شناخته شده آذربایجانی، که به همراه دو شاعر بزرگ دیگر آذربایجان یعنی «صمد وورغون» و «رسول رضا» سبک نوین شعر آذربایجان شوروی را بنیان گذاشتند، منظومه «اوخوتار» را در شرایط کاملاً ویژه‌ای سرود و به‌همین دلیل نیز، سیر و سرگذشت این شعر و سرانجامِ غمبار و تراژیک سراینده آن، بسیار شگفت‌انگیز و درس‌آموز است.

میکائیل مشفق که بود؟

به نزدیکی‌های میدان لنین رسیده‌ایم. از بلندگو سرود پُرطنین انترناسیونال پخش می‌شود. چوپ پرچم را محکم‌تر در دستانم می‌فشارم و قدم‌هایم خود‌به‌خود نظم می‌گیرد. با صدای آرامی ‌شروع می‌کنم به خواندن:
کار و دانش را به تخت زر بنشانیم          دیو استبداد زِ خانه بیرون رانیم

۱۰ اردیبهشت ۱۳۶۴:

همیشه ساعت پانزده دقیقه مانده به چهار بعدازظهر، شیفت کار ما تعطیل می‌شد. ولی امروز ساعت سه، کار را تعطیل کردیم و مشغول تمیزکردن دستگاه‌ها و محل کارمان شدیم.

علی اشرف درویشیان، خدمتگذار فراموش نشدنی ادبیات کودکان ایران، دیگر در میان ما نیست. او آرزو داشت، تا پس از مرگ، جنازه‌اش را در کنار گور مادر، که در شهر زادگاهی‌اش کرمانشاه مدفون است به خاک بسپارند. اما به‌دلیل مخالفت نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ‌با انتقال جنازه‌اش به کرمانشاه، پیکر بی‌جان او در روز هشتم آبان ماه ۱۳۹۶ با شرکت انبوهی از مردم و هنرمندان کشور در حالی که ترانه ماندگار «مرغ سحر» را زمزمه می‌کردند در «بهشت سکینه» کرج به خاک سپرده شد.
 

علی اشرف درویشیان که بود؟

در جامعه روشنفکری و به‌ویژه در میان نخبگان فرهنگی و سیاسی ایران، کمتر کسی هست که از پیشینه سیاسی و فرهنگی پرافت و خیز پنجاه ـ شصت سال اخیر کشور استبداد زده خود مطلع باشد، اما نیک‌نام‌ترین مرد روزگار یعنی «مرتضی کیوان» را نشناسد.

در لابلای برگ‌های این تاریخ پراعوجاج و استبداد زده، چهره‌های درخشان و ماندگار بسیاری  را می‌توان سراغ گرفت که یاد و خاطره گرانقدرشان همواره چون مشعلی فروزان، روشنگر راه پر سنگلاخ جانبازان و پیکارگران راه عدالت، آزادی و آزاداندیشی میهن ما بوده‌اند.

«آوازه‌خوان گذشت ولیکن ترانه‌اش                     گل می‌کند به دامنه کوه پایه‌ها!»