علی پورصفر (کامران)

تشابهات فراوان میان عملیات کنونی آمریکا و نوچه‌هایش علیه روسیه، با اعمال همینان در طول جنگ سرد علیه شوروی، یادآور همان گرایش‌هایی است که غرب به اصطلاح «دموکرات» نسبت به فاشیسم و موافقتش با دخالت آن در نابودی دولت شوروی داشت. این بار البته دولت شوروی مفقود است، اما روسیه کنونی ــ که البته جانشین سیاسی و اجتماعی و اقتصادی شوروی نیست، و با دوری مشهود از رذالت‌ها و تباهی‌های دوران یلتسین ــ وارث همه آن توانایی‌های جنگی شوروی شده است که آمریکا و ناتو همواره از آن وحشت داشتند. از ترکیب این قدرت سهمگین با اقتدار فزاینده اقتصادی اجتماعی پیشتاز و عادلانۀ جمهوری خلق چین، و همراهی‌های برخی دولت‌های مستقل از امپریالیسم نظیر ویتنام و کوبا و کره شمالی و ایران و نیکاراگوا و ونزوئلا و ... نیرویی شکل گرفته که قادر به مقابله موثر با یک‌جانبه‌گرایی امپریالیسم و تحکیم روند چند‌جانبه‌گرایی ــ این نیاز عاجل دنیای کنونی ــ است.

بی‌شک خروج آمریکا از افغانستان، پیامد شکست در یک نبرد طولانی است و نه شکست در یک جنگ اساسی. این شکست را نمی‌توان به فرار آمریکا از سایگون تشبیه کرد، زیرا آمریکا چند سالی پس از آن، با قدرتی مهیب‌تر به جان بشریت افتاد و ده‌ها فاجعه خونبار آفرید. امروز اما در آن قدرت جهنمی کاستی و گسست پیش آمده و از انرژی کافی برای تکرار آن فجایع برخوردار نیست. مخارج نظامی آمریکا با احتساب هزینه‌های جنگ عراق و افغانستان از آنچه که ضروری روابط متقابل دولت آمریکا با مردم و با انحصارات صنعتی ــ نظامی است، فراتر رفته و در حالی که بهره‌وری اقتصادی امپریالیسم رو به نشیب دارد، اگر این مخارج ادامه یابد، ناگزیر از هزینه‌های رقابت و مقابله با دولت‌هایی نظیر چین و روسیه کاسته خواهد شد و مقاصد آمریکا و متحدانش در این عرصه‌ها دچار نقصان‌های جدی شده و با سرعت به ضعف و سستی در ارکان هژمونی امپریالیسم می‌رسد.

شرکت‌های پیمانکاری صنعت نفت، عکس‌برگردان رتوش‌شده برخی از ستمکارترین گروه‌های جمع‌آوری نیروی کار برای سرمایه‌داری و امپریالیسم در قرن ۱۹ و نیمه اول قرن بیستم هستند ... دولتمردان ایرانی در ۲۸ سال گذشته مداری از اقتصاد را گذرانیدند که از بسیاری جهات ناقض اصول اقتصادی اجتماعی قانون اساسی بود و نتایجی به‌همراه داشت که غیرقابل دفاع شده است. امروزه دستورکار عاجل جامعه ایران اجرای فوری وعده‌های انقلاب ضداستبدادی و ضدامپریالیستی ایران در بهمن ۵۷ و عمل به تعهدات و تکالیف قانونی است. چنین امری، یک ضرورت است.

در هر حال دکتر مصدق سال‌ها بعد تا حدودی به اهمیت پیشنهاد حزب توده [ایران] یعنی تشکیل جبهه متحد خلق واقف شد. این معنی را می‌توان در پیام او به کنگره جبهه ملی دوم و تأکید بر ضرورت عضویت همه احزاب استقلال‌طلب و آزادی‌خواه و میهن‌دوست و بدون هرگونه اشاره‌ای به ممنوعیت ورود حزبی با نام و نشان خاص ــ و ستایش خجولانه مصدق از استالین ــ مشاهده کرد؛ اما چه فایده که دیگر نه حزب آن حزب سابق بود و نه استالینی در کار که حضورش مانع از یکه‌تازی‌های امپریالیسم شود.

همین‌جاست که باید به وزیر خارجه محترم ایران هشدار داد که هموطن گرامی، تعابیری را که شما در گفت‌وگو با یکی از همین نویسندگان بی‌مایه درباره روسیه به‌کار بردید، مناسب تاریخ روابط متقابل ملت‌های ایران و روسیه و سپس شوروی و اکنون نیز باز روسیه نیست و می‌تواند نشانه گرفتاری در همان دامگاهی باشد که بسیاری از مردم شایسته را از خدمت به تاریخ و بشریت محروم کرده است. نظرات شما درباره روسیه از جمله بدترین تعابیری است که به‌طور معمول در جلسات روسای سازمان‌های دیپلماتیک غربی شنیده می‌شود.