فریبرز رئیس‌دانا

دکتر مصدق به صورت صریح از حزب توده [ایران] انتقاد نمی‌کرد چون در واقع نسبت به حزب توده [ایران] انتقاد نداشت. مصدق در یکی از سخنرانی‌های خود به صورت بی‌نظیری از ارتش سرخ شوروی دفاع کرد و ارتش سرخ را نجات بخش کل بشریت خواند. یکی از اشتباهات تاریخی دکتر مصدق این بود که اجازه نداد انجمن‌های ایالتی و ولایتی تشکیل شود. بدون شک انجمن‌های ایالتی و ولایتی می‌توانستند سنگرهای مقاوت ملی در جهت حمایت از دکتر مصدق باشند. مصدق به همان اندازه که به حزب توده [ایران] اعتقاد داشت با آنها رفتار می‌کرد و به هیچ عنوان در رفتار خود دورویی و دورنگی نشان نمی‌داد.

هر جریان فکری اگر نتواند وارد فاز عملیاتی شود در محافل کوچک باقی می‌ماند و در نهایت سر از غم‌کده‌های روشنفکری درمی‌آورد. وارد عمل که شویم باید بپذیریم که مقدار زیادی اشتباه ممکن است بکنیم. عمل هزینه دارد، اتلاف بیهوده انرژی دارد، پیروزی و شکست دارد … اما در جریان عمل است که سازماندهی شکل می‌گیرد.
 

دولت هاشمی رفسنجانی سیاست تعدیل را شروع کرد، دولت خاتمی ادامه داد و احمدی‌نژاد به بهترین وجه آن را به نفع گروه‌های خودی رقیب پیشینیان شیوع داد و با تبلیغات پوپولیستی پوشاند. دولت فعلی هم کاملاً و به‌شدت طرفدار همین سیاست است. اگر بخواهیم علمی صحبت کنیم، کل حاکمیت و جناح‌های آن سیاست «توسعه اقتصادی از طریق برانگیختن الگوهای مصرفی ثروتمندان» را پیش می‌برند. این الگو از طریق یاری‌رساندن به ثروتمندان است! ... هر دولتی برنامه‌هایش در جهت منافع نیروهایی است که با آن پیوند دارند و راه‌حل نهایی از نظر من از آغاز دموکراتیزاسیون سازمان سیاسی کشور است.
 

بر‌اساس گزارش‌های سازمان جهانی کار، که با عنوان «اشتغال جهانی و چشم‌انداز اجتماعی» در سال ۲۰۱۸ منتشر شده، برای نخستین بار آماری درباره «پراکنده کاری» یا «دور کاری» و در واقع «کارهای ناپایدار» ارائه داده شده است: ۱/۴ میلیارد نفر از جمعیت جهان در این طبقه‌بندی قرار دارند. سهم کشورهای در حال توسعه (مانند ایران) از این حجم، بسیار زیاد است: ۱/۱ میلیارد نفر.

در مورد زندگی‌نامه و شرح فعالیت‌های پژوهشی سمیر امین، دانشمند و فیلسوف مارکسیست، فراوان گفته‌اند و نوشته‌اند. من در این مختصر نوشته، بنا ندارم به این جنبه بپردازم. با این وصف خود را ملزم می‌دانم نکته‌ای را بسی فراتر از ادای احترام به این دانشمند کاوشگر اجتماعی، اقتصادی و سیاسی که بی‌وقفه ریشه دردهای بشر و درمان‌های اساسی آن را جستجو می‌کرد؛ بیان کنم.