مسعود امیدی

انتخاب نوع جهت‌گیری اقتصادی و اجتماعی بستگی اساسی به ماهیت طبقاتی دولت و حاکمیت در هر جامعه‌ای ازجمله ایران دارد. ساده‌اندیشی است اگر تصور شود بیش از چهار دهه پس از انقلاب سال ۵۷ جهت‌گیری اجتماعی و طبقاتی حاکمیت مشخص نیست و... تردید نباید کرد که ورای تغییر و تحولات سیاسی و رفتن این جناح و آمدن آن جناح بر سر کار، هسته سخت قدرت در ایران هم، جایگاه اجتماعی و طبقاتی خود را می‌شناسد و هم می‌داند که برای حفظ و تحکیم آن باید کدام رویکرد اقتصادی را دنبال کند. این‌که این رویکرد اقتصادی چه پیامدی برای توده‌های وسیع مردم برجای می‌گذارد، درظاهر از اهمیت چندانی برایش برخوردار نیست. 

این دستاورد مبارزاتی می‌تواند درس بزرگی نیز برای کسانی داشته باشد که خود را چپ می‌پندارند و به دلیل ضعف بنیه‌ نظری و تحلیلی، ساده‌اندیشانه و ناتوان از درک دیالکتیک و ارتباط متقابل بین مبارزه‌ طبقاتی و دموکراتیک در کشور با صف‌بندی‌ها و مسائل ژئوپالیتیک منطقه‌ای و جهانی، تصور می‌کنند که توسعه‌ جنبش کارگری و دموکراتیک، از آنجا که دولت را با چالش‌های جدی مواجه می‌کند، ممکن است به تضعیف دولت در مسائل منطقه‌ای و جهانی در شرایط زایمان جهان چندقطبی در برابر جهان تک‌قطبی تحت سیطره‌ آمریکا بیانجامد و در تعارض با منافع ملی قرار گیرد و از این منظر نه‌تنها از مبارزات حق‌طلبانه‌ بازنشستگان کشور حمایت نکردند، بلکه کوشیدند تا اعتراضات و مطالبات حق‌طلبانه و قانونی بازنشستگان را نوعی همگامی با نئولیبرال‌های دولت قبلی و اصلاح‌طلبان در برابر دولت به اصطلاح «انقلابی» جدید نشان دهند. 

در یک چشم‌انداز استراتژیک تنها با یک جهت‌گیری اجتماعی و مردمی یعنی ضدِ سرمایه‌داری می‌توان بر برنامه‌های نئولیبرالی مهار زد. بنابراین جایگزینی سرمایه‌داری نئولیبرال تنها با جهت‌گیری سوسیالیستی می‌تواند برای کارگران و زحمتکشان چشم‌انداز بهره‌مند شدن از معیشت و رفاه، عدالت اجتماعی، بهداشت و درمان و آموزش رایگان را ایجاد کند. در واقع راه دیگری وجود ندارد.

ما اولین کشوری نیستیم که درمعرض تحریم قرار داریم. کوبا در دهان ایالات متحده آمریکا بیش از ۶۰ سال است که درمعرض سنگین‌ترین تحریم‌ها از سوی این کشور بوده است. نفت و منابع ما را هم ندارد. چرا و چگونه کوبا می‌تواند رقم بیکاری را زیر یک درصد نگه دارد، آموزش و بهداشت و درمان رایگان را به مردم ارائه کند، نیازمندی‌های معیشتی مردم را به بهترین شکل تأمین کند، ولی حاکمان ما نمی‌توانند؟ پاسخ را باید در ماهیت حاکمیت کوبا و جهت‌گیری‌های اجتماعی و اقتصادی آن دنبال کرد که هیچ نسبتی با برنامه‌های نئولیبرالی در دست اجرا در کشور ما ندارد!

از نظر تئوری مارکسیستی، درگیری نظامی در اوکراین را نمی‌توان آن گونه که رفقای ما استدلال می‌کنند، به عنوان یک جنگ امپریالیستی توصیف کرد. این در اصل یک جنگ آزادیبخش ملی مردم دونباس است. از دیدگاه روسیه، این مبارزه‌ای علیه یک تهدید خارجی برای امنیت ملی و علیه فاشیسم است.