م. نوری

استفاده از تعابیر و تصویرسازی‌های دوران جنگ سرد، از‌جمله قلمداد کردن روسیه به‌عنوان دشمن، از حیث جنبۀ تبلیغاتی آن طبیعتاً هنوز هم مؤثراست. این نوع قالب‌های امتحان‌شده و موفق همواره قابل بازسازی‌اند. الان ممکن است برای ما قابل تصور نباشد ولی در مورد فرانسه هم اگر تلاش مداوم و مؤثری صورت گیرد این اتفاق خواهد افتاد. قاب‌سازی نگاه به کلیّت مسأله را محدود می‌کند. ما امروزه این پدیده را در محدود کردن گفتمان در مبحث ارسال تسلیحات که گویا نشانۀ همبستگی با اوکراین است می‌بینیم، امری که بسیار خطرناک است.

ارسال گاز روسیه به اروپا از خط لولۀ «نورد استریم یک» کاهش یافته و دلیل آن توربین گازی است که در کانادا تعمیر شده و اکنون به‌جای تعبیه در خط لولۀ روسیه در آلمان خاک می‌خورد. روسیه اشکال را در فقدان اسناد و مجوزهای لازم برای تحویل توربین به روسیه می‌بیند و آلمان این ادعای روسیه را رد می‌کند. علی‌ایحال واقعه‌ای که در گذشته اتفاق افتاده توجیه‌گر رفتار محتاطانۀ امروز روسیه است: ۴۰ سال پیش انفجاری در روسیه رخ داد که مسبب آن سازمان سیا بود.

در ارائۀ گزارش از جنگ اوکراین، رسانه‌های آلمان از همان قواعد آشنایِ همیشگیِ پروپاگاندا که در جنگ سوریه به‌کار رفت استفاده می‌کنند: طرف متخاصم (روسیه) مسئول جنگ است، رئیس‌جمهور روسیه شیطان مجسم است، ما در جنگ شرکت نداریم، سلاح‌های ارسالی ما به کشور متّحدمان فقط برای دفاع از کشوری است که مورد حمله قرار گرفته، نیروهای این کشور قهرمانانه می‌جنگند، نیروهای نظامی ‌کشور متخاصم از سلاح‌های ممنوعه استفاده می‌کنند و اعمال فجیعی انجام می‌دهند. و همۀ ادعا‌های اثبات‌نشده فقط با این هدف طرح می‌شوند تا افکار عمومی‌، طرف متخاصم (روسیه ــ پوتین) را محکوم کند.

من و همکارم آقای ایکس در حین تحقیق در خصوص پاندمی کرونا به سئوالاتی برخورد کردیم که پاسخ به آن‌ها می‌توانست نقش بزرگی در درک منشأ ویروس و مشخصات و قابلیت آن ایفا کند. ما با بررسی اشخاص، سازمان‌ها و بنیاد‌های دخیل در آزمایشات روی ویروس کرونا، ساخت واکسن و اتخاذ تمهیدات مقابله با کرونا به شبکۀ بزرگی از اشخاص حقیقی و حقوقی برخوردیم و مجموعۀ این اطلاعات را درکتاب «دست‌اندرکاران کرونا» نوشتیم.

چند روز پیش از ورود نیروهای نظامی‌ روسیه به اوکراین رئیس‌جمهور چین، شی جین پین اعلام کرد که روابط روسیه و چین «از حیث نزدیکی و اثربخشی فراتر از یک پیمان» است. ولی رفتار چین از بدو آغاز جنگ تاکنون به‌طور قابل توجهی خویشتندارنه و معقولانه بوده است. آیا روابط این دو کشور را می‌توان فقط روابطی روی کاغذ دانست که تظاهر به آن بیشتر در حرف است تا عمل؟