شماره ۲۹۱ ــ دوشنبه ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۲
از ابتدای آغاز عملیات ویژه روسیه در اوکراین، جهان تکقطبی به گذشته تعلق دارد و امروز که حدود یکسال و نیم از این عملیات میگذرد، میبینیم که هژمونی تکقطبی آمریکا در بسیاری از عرصهها روز به روز تضعیف میشود. از همین رو میتوان گفت که با آغاز عملیات ویژه روسیه در اوکراین، چرخشی تاریخی امّا بس خطیر و تعیینکننده در عرصههای سیاسی، ژئوپولیتیک و ژئواکونومیک در حال انجام است که یکی از جلوههای آن شتاب صف و صفبندیهای جدید سیاسی و اقتصادی است که از شرق تا غرب و از شمال تا جنوب کره ما را دربر گرفته است.
در این گذر، مناطق مختلفی از جهان ما بهخاطر جایگاه ژئوپلیتیک خود در این دگرگونی سرنوشتساز و رویارویی قدرتهای مطرح، اهمیت ویژهای دارند. یکی از این مناطق بسیار استراتژیک و حیاتی برای طرفهای درگیر، کشور همسایهٔ ما افغانستان است.
خروج نیروهای ناتو از افغانستان، برخی از تحلیگران مسایل افغانستان به این نتیجه رساند که خروج ناگهانی و عجولانهٔ این نیروها از افغانستان، نشانهٔ درماندگی و شکست نیروهای آمریکایی و ناتو در افغانستان است، و این شکست آنان را مجبور به فرار از این کشور کرد؛ فراری که منجر به تخریب روحیهٔ کشورهای عضو ناتو و تردید و تضعیف افکار عمومی اروپا نسبت به قدرقدرتی آمریکا شده است. در سمت مقابل، عدهای دیگر بر این باورند که ایالات متحده و ناتو در همآهنگی با طالبان در قطر، و با برنامهریزی قبلی، و پس از تشکیل هستههای اطلاعاتی و تروریستی در خاک افغانستان، نیروهای خود را از آن کشور خارج کردند تا بتوانند از این نیروها برای پروژههای نظامی بعدی خود علیه روسیه و چین استفاده کنند. روشن است که این تفاوت نظری یک مسألهٔ صرفاً اکادمیک نیست، بلکه پیروی از این یا آن نظر میتواند به تحلیلهای ما در مورد رویدادهای پس از افغانستان، مانند آنچه امروز در اوکراین در جریان است، شکل دهد. سؤال این است که آیا ما امروز با یک آمریکا و ناتوی شکست خورده و تضعیفشده مواجهیم که میرود کنترل خود را بر جهان از دست بدهد، یا با یک آمریکا و ناتوی درحال گسترش روبروییم که همچنان میتواند در این نبرد تاریخی میان شرق و غرب، همچنان برنامههای ضدانسانی خود را به جهانیان تحمیل کند.
امروز ما در این برنامه از چهرههای شناخته شدهای در زمینهٔ مسایل سیاسی و ژئوپولیتیک منطقه، آقایان مصطفی دانش، اسداله کشتمند و مرتضی محیط دعوت کردهایم تا صحنهٔ تحولات در افغانستان و روند رویدادها را برای ما و بینندگان ما روشنتر سازند