مجمع جهانی صلح خواستار همکاری مشترک در امنیت جهانی شد
در دوازدهمین مجمع جهانی صلح در آخر هفته، مقامات چینی، دیپلمات‌های خارجی و دانشمندان خواستار همکاری مشترک برای بهبود امنیت جهانی، حمایت از انصاف و عدالت و ارتقای همکاری در امنیت بین‌المللی شدند.
در حالی که بحران اوکراین و جنگ در غزه در حال حاضر کانون نگرانی‌های امنیتی جهانی است، برخی از شرکت کنندگان بر آنند که افزایش تنش در آسیا، به‌ویژه در دریای چین جنوبی، نگران کننده شده است.
هان ژنگ، معاون رئیس جمهور چین، در مراسم افتتاحیهٔ این مجمع در روز شنبه در پکن گفت: از آنجایی که جهان دستخوش تغییراتی عمیق است که در یک قرن گذشته دیده نشده است، چین به‌عنوان عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل متحد و عضو مهم جنوب جهانی، همیشه در سمت درست این جهان در حال تغییر باقی خواهد ماند.
هان ژنگ سه پیشنهاد، از جمله پایبندی به همزیستی مسالمت آمیز، حمایت از امنیت مشترک، و ترویج باز بودن و فراگیری را مطرح کرد. این مقام ارشد چینی گفت: امسال هفتادمین سالگرد تصویب اصول پنج گانهٔ همزیستی مسالمت‌آمیز است و چین همیشه به اهداف سیاست خارجی خود در حفظ صلح جهانی و ارتقای توسعهٔ مشترک و ایجاد ثبات و امنیت بیشتر در جهان پایبند خواهد بود.
معاون رئیس جمهور چین متذکر شد که چین از مفهوم امنیت مشترک، جامع، و همکاری پایدار حمایت می‌کند و به‌طور فعال راه‌حل‌هایی با ویژگی‌های چینی را برای رسیدگی به مسائل کانونی و حل چالش‌های امنیتی جهانی بررسی و اعمال خواهد کرد. برای ترویج صلح و توسعهٔ جهانی، همهٔ کشورها باید از مفهوم باز بودن و فراگیر بودن حمایت کنند. او گفت که چین آمادهٔ همکاری با دیگر کشورها برای محافظت مشترک از صلح و ثبات جهانی است.
برای حفظ صلح، ما باید به همکاری بیشتر بین قدرت‌های بزرگ، قدرت‌های میانی، و دیگر قدرت‌ها دست یابیم. سوزان تورنتون، دستیار موقت وزیر امور خارجه در امور شرق آسیا و اقیانوسیه و عضو ارشد دانشکده حقوق ییل، در این مجمع به گلوبال تایمز گفت: «ما واقعاً باید بر دیپلماسی تمرکز کنیم تا این درگیری‌ها را به سمت مذاکرات سوق دهیم.» وی با اشاره به اینکه معتقد است چین در بسیاری از کشورها ارتباطات و احترام زیادی دارد، گفت: «و چین می‌تواند نقش بزرگی در آن ایفا کند. و من صادقانه می‌خواهم ببینم، همان‌طور که در این جنگ در اوکراین صحبت کردم، چین نقش بزرگ‌تری در پیشبرد روند به سمت راه‌حلّی با مذاکره ایفا می کند.
امّا برخی از کارشناسان هشدار دادند که در بحبوحهٔ حرکت به‌سوی جهانی شدن، روند اصلی نظم بین‌الملل، به‌جای اشتراک و همکاری، افزایش تفرقه است.
یان ژوتونگ، رئیس مؤسسهٔ روابط بین‌الملل دانشگاه چین خوآ گفت: «من معتقدم که [رقابت قدرت‌های بزرگ] همچنان شدت خواهد یافت. روند امسال جهانی شدن دیگر محدود به حوزهٔ اقتصادی نیست، جهانی شدن در حوزهٔ سیاسی از قبل آغاز شده است.» انزواطلبی سیاسی به‌طور فزاینده‌ای جدی می‌شود. یان خاطرنشان کرد: انزواطلبی به‌معنای گوشه گیری کامل نیست، بلکه به‌معنای کاهش تعاملات بین‌المللی، ساختار قوی‌تر باشگاهی و همکاری انتخابی با دیگر کشورها است.
یان همچنان متذکر شد: ایالات متحده به‌طور همزمان «ناتو در آسیا و اقیانوسیه» را ترویج می‌کند و کشورهای خاصی در منطقه را برای ایجاد یک سیستم اتحاد منطقه‌ای به‌قصد ایجاد «نسخهٔ آسیایی ـ اقیانوسیهٔ ناتو» جذب می‌کند. در حال حاضر، به نظر می‌رسد که ایالات متحده همچنان برای دستیابی به این امر با مشکل مواجه است. وی هشدار داد: در شرایط جهانی‌شدن، منطقهٔ شرق آسیا نسبتاً آرام است، اما در سال آینده باید مراقب تشکیل یک اتحاد نظامی چندجانبه مشابه ناتو در شرق آسیا بود تا صلح در منطقه تضمین شود.
امنیت آسیا در کانون توجه قرار دارد
در حالی که رهبران ژاپن، کرهٔ جنوبی، استرالیا، و نیوزلند توافق کردند که این هفته در حاشیهٔ نشست ناتو در واشنگتن با یکدیگر دیدار کنند، یک مقام ارشد سابق ژاپن در این مجمع هشدار داد که ژاپن نباید در دام «دیپلماسی ارزش‌ها» که توسط ایالات متحده ترویج می‌شود بیفتد. در چند سال گذشته، دولت ژاپن نه‌تنها نتوانسته است به‌عنوان پلی در روابط چین و آمریکا عمل کند، بلکه به قابل‌اعتمادترین متحد ایالات متحده در مسائل نظامی و دیپلماتیک تبدیل شده است. یوکیو هاتویاما، نخست‌وزیر سابق ژاپن، در جلسهٔ عمومی این مجمع گفت که این تا حد زیادی نشان‌دهندهٔ تمایل ژاپن به پیروی از ایالات متحده پس از شکست در جنگ جهانی دوم است. نخست‌وزیر سابق ژاپن همچنین از ژاپن خواست تا نقش پل ارتباطی را در روابط چین و آمریکا ایفا کند و برای کاهش و مدیریت تنش‌ها بین دو اقتصاد بزرگ جهان تلاش کند، زیرا این با منافع ملی توکیو سازگاری دارد.
علاوه بر نزدیک شدن ناتو به آسیا، که بسیاری از شرکت‌کنندگان در مجمع را نگران می‌کند، برخی نیز نگرانی‌هایی را در مورد افزایش تنش بین چین و فیلیپین در دریای چین جنوبی مطرح می‌کنند. داگلاس پال، یکی از اعضای برجستهٔ بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی، در جریان این انجمن به گلوبال تایمز گفت: «امیدوارم هیچ درگیری احتمالی بین چین و ایالات متحده به‌وجود نیاید.» پال معتقد است که رایزنی دیپلماتیک اخیر بین چین و فیلیپین نشانهٔ پیشرفت است، اما «معلوم نیست موفق شوند یا نه.»
وی خاطرنشان کرد که سیگنال‌های اخیر ایالات متحده نشان می‌دهد که این کشور تعهدات خود بر اساس معاهدهٔ دفاعی متقابل طولانی‌مدت با فیلیپین را دو چندان کرده است که ضمن نشان دادن حمایت مادی، لحنی خویشتندارانه دارد. پال با اشاره به اینکه ایالات متحده باید به روابط خود با این کشور توجه بیشتری داشته باشد، گفت: «آمریکا در خاورمیانه، افغانستان و نقاط دیگر منحرف شده است و توجه کمتری به آسیا ـ اقیانوسیه و فیلیپین داشته است.»
برخی از کارشناسان چینی هشدار دادند که مناقشات دریای چین جنوبی ربطی به آمریکا ندارد، گرچه مدت‌ها است که درگیر آن بوده، امّا سیاست خود را نیز به‌طور قابل‌توجهی تغییر داده است.
وو شینبو، مدیر مرکز تحقیقات آسیا و اقیانوسیهٔ مطالعات آمریکایی در دانشگاه فودان، طی یک میزگرد در طول مجمع گفت: اگر آمریکا بخواهد مناقشات دریای چین جنوبی را در استراتژی آسیا ـ اقیانوسیهٔ خود بگنجاند و از آنها به‌عنوان ابزاری برای رقابت استراتژیک با چین استفاده کند، این منجر به درگیری بین دو طرف خواهد شد. برای چین، می‌دانیم که موضع رئیس‌جمهور فیلیپین، فردیناند مارکوس جونیور، با سلف خود، که بیشتر عمل‌گرا و محتاط بود، متفاوت است. وو گفت: «دستکاری در پشت این تغییر به‌دلیل ایالات متحده است و باعث ایجاد رقابت در موضوع دریای چین جنوبی شده است.»
وو افزود: اگر ایالات متحده سیاست قبلی خود را در مورد دریای چین جنوبی تغییر دهد، مثلاً قبلاً در مورد ادعاهای مورد مناقشه موضعی نمی‌گرفت، اما اکنون این موضع را به مداخله در برخی درگیری‌ها و اختلافات تغییر داده است که این فقط آنها را پیچیده‌تر می‌کند.
منبع: گلوبال تایمز، ۷ ژوئیهٔ ۲۰۲۴
https://www.globaltimes.cn/page/۲۰۲۴۰۷/۱۳۱۵۵۶۰.shtml