وقتی سرمایهٔ مردم سر از تسهیلات کارکنان بانک‌ها در می‌آورد: دورهمی بانک‌ها با پول مردم
آمار تسهیلات اعطایی ۱۱ بانک کشور به کارکنان خود در سال گذشته نشان می‌دهد این میزان به ۱۲۴ هزار و هفت میلیارد تومان رسیده است، در حالی که رسالت اصلی بانک‌ها هدایت منابع به سمت بخش‌های مولد اقتصادی است.
بانک‌ها این تسهیلات را در حالی به کارکنان خود اعطا کرده‌اند که همیشه در قبال پرداخت وام خرد به مردم یا وام‌های خرید و ودیعهٔ مسکن، فرزندآوری و وام ازدواج از نداشتن منابع کافی دم می‌زنند، اما ظاهراً سرمایه مردم به گونهٔ دیگری هدایت شده و سر از تسهیلات کارکنان بانک‌ها درآورده است. در قانون جهش تولید مسکن به‌صراحت تأکید شده که ۲۰درصد از تسهیلات بانک‌ها باید به بخش مسکن اختصاص یابد، حال با گذشت سه سال از اجرای این قانون، همچنان درصد تسهیلات اعطایی به بخش مسکن توسط این بانک‌ها از انگشتان یک دست فراتر نرفته است؛ به‌طوری که از بین ۲۶ بانک عامل، عملکرد ۱۸ بانک (اقتصاد نوین، ایران‌زمین، گردشگری، مؤسسهٔ ملل، کارآفرین، شهر، سینا، سامان، پستبانک، پاسارگاد، پارسیان، آینده، رفاه کارگران، توسعهٔ تعاون، دی، کشاورزی، خاورمیانه و سرمایه) در ارائه تسهیلات به نهضت ملی مسکن صفر بوده است. همچنین در زمینهٔ وام ازدواج نیز باید به این نکته اشاره کرد که بسیاری از بانک‌ها از جمله بانک‌های دولتی با بهانه‌هایی نظیر به خطر افتادن سپرده‌های مردم، از زیر بار وام ازدواج شانه خالی می‌کنند یا این‌که طی سه سال اخیر دولت بر اساس قانون جوانی جمعیت و برای تشویق خانواده‌ها به فرزندآوری و بهبود شاخص جوانی جمعیت، پرداخت تسهیلات فرزندآوری را در دستور کار قرار داده اما گزارش‌ها حاکی از آن است که بسیاری از خانواده‌ها پشت باجه بانک‌ها معطل دریافت این وام هستند.
تسهیلات بانک‌ها به جیب کارکنان خودشان می‌رود
جزئیات تسهیلات اعطایی بانک‌ها به کارکنان خودشان نشان می‌دهد بانک صادرات با ۴۹هزار و ۶۵۷ میلیارد تومان، بانک ملت با ۳۴ هزار و ۱۴۴میلیاردتومان و بانک تجارت با ۱۹هزار و ۱۴۳میلیارد تومان به کارکنان خودتسهیلات با بهره بسیار کم پرداخت کرده‌اند. همچنین بانک پارسیان با ۴۰۰۸ میلیارد تومان، پستبانک با ۳۷۷۷ میلیارد تومان، بانک آینده با ۳۷۶۲ میلیارد تومان، بانک پاسارگاد با ۳۵۹۶ میلیارد تومان، بانک سامان با ۲۳۶۷ میلیارد تومان، بانک رسالت با ۱۵۶۹میلیارد تومان، بانک کارآفرین با ۱۴۹۳ میلیارد تومان و بانک سرمایه با ۴۹۱ میلیارد تومان در ردیف‌های بعدی اعطای تسهیلات به کارکنان قرار دارند. این در حالی است که تعداد زیادی از متقاضیان وام ازدواج به‌دلیل محدودیت منابع در صف قرار دارند.
سرانهٔ تسهیلات اعطایی بانک‌ها
به‌طور متوسط هر یک از کارکنان بانک صادرات دو میلیارد و ۶۶ میلیون تومان، بانک رسالت یک میلیارد و ۶۶۹ میلیون تومان، پستبانک یک میلیارد و ۳۵۲ میلیون تومان و بانک ملت یک میلیارد و ۹۰ میلیون تومان تسهیلات دریافت کرده‌اند. سرانه تسهیلات اعطایی بانک کارآفرین به کارکنانش ۸۰۷ میلیون تومان، تجارت ۷۶۵ میلیون تومان، آینده ۴۷۸ میلیون تومان، پارسیان ۴۱۸ میلیون تومان، سامان ۳۷۲ میلیون تومان، سرمایه ۳۱۶ میلیون تومان و پاسارگاد ۲۵۷ میلیون تومان است. نکته جالب ماجرا اما آنجاست که تسهیلات اعطایی بانک‌های ملت، تجارت، صادرات، پستبانک، کارآفرین و رسالت به کارکنان‌شان بیشتر از تسهیلات اعطایی آنها به شرکت‌های فرعی و وابسته‌شان بوده که عموماً در حوزه زیرساختی، عمرانی یا توسعه‌ای فعالیت دارند. اگر وام کم‌بهره یا بعضاًَ بلاعوض بانک‌ها که به کارمندان خود اعطا کرده‌اند و رقم آن به ۱۲۴ هزار و هفت میلیارد تومان رسیده، به اموری مانند خرید یا اجاره مسکن، وام ازدواج یا فرزندآوری اختصاص یابد، گره از کار چند نفر، خانوار یا زوج باز می‌شد؟
وام خرید مسکن به ۱۸۸هزار نفر و وام اجاره به ۸۲۷ هزار نفر
در حال حاضر بدون میزان وام جعاله که ۱۶۰ میلیون تومان است، ۸۰۰ میلیون تومان تسهیلات خرید مسکن در تهران و ۶۶۰ میلیون تومان در شهرستان داده می‌شود و با ۱۲۴ هزار وهفت میلیارد تومان، بانک‌ها می‌توانستند بیش از ۱۵۵ هزار نفر در تهران و حدود ۱۸۸ هزار نفر را در دیگر شهرهای کشور خانه‌دار کنند، یا این‌که بانک‌ها می‌توانستند به بیش از ۶۲۰ هزار خانوار در تهران و حدود ۸۲۷ هزار خانوار دردیگر شهرها تسهیلات ۲۰۰ یا ۱۵۰ میلیون تومانی ودیعه مسکن بپردازند.
منبع: روزنامهٔ فرهیختگان، ۵ شهريور ۱۴۰۳
http://fdn.ir/194471