ارزیابی اندیشکده آمریکایی از حمله موشکی ایران به عین الاسد
اندیشکده مرکز مطالعات استرتژیک بین‌المللی آمریکا در تحلیلی به قلم ایان ویلیامز نوشت: تقریباً یک ماه از حمله ایران به پایگاه آمریکا در خاک عراق می‌گذرد. با توجه به اطلاعات قابل توجهی که اکنون بیشتر آشکار شده، می‌توان ارزیابی مجددی از این حمله داشت. به‌نظر می‌رسد این حملات تأثیر بیشتری از آنچه گفته می‌شد داشته است. به‌عنوان مثال شواهد جدید این ایده که ایران به‌دنبال کشتن سرباز آمریکایی نبوده را تأیید نمی‌کند. این حملات همچنین نشان می‌دهد که نیروهای موشکی بالستیک ایران چه از نظر فناوری و چه از نظر شایستگی عملیاتی، این پتانسیل را دارند که باعث ایجاد اختلال اساسی در عملیات نظامی آمریکا و شرکایش در خاورمیانه شوند. سرانجام، این حمله روشن می‌کند که ایران در برابر تهدید استراتژیک آمریکا سعه صدر دارد. این وضعیت جدید ممکن است آمریکا را ملزم به ایجاد آرایشی جدید در خاورمیانه کند.
به گزارش سرویس بین‌الملل «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: در تاریخ ۸ ژانویه، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران حدود ۱۵ تا ۲۲ موشک بالستیک با بُرد کوتاه را علیه مواضع نیروهای آمریکایی در دو پایگاه عراقی شلیک کرد، این اقدام در تلافی ترور قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس صورت می‌گرفت. در حالی که برخی از موشک‌ها به مقصد نرسیدند، اما در مجموع بسیاری از آنها با دقت بالا به اهداف اصابت کردند.
دولت ترامپ در ابتدا این حمله را چیز مهمی ندانست و اعلام کرد که خسارت اندکی به این پایگاه وارد شده است، پایگاه هوایی که در حدود ۱۵۰۰ سرباز آمریکایی را در خود جای داده است. اطلاعات تدریجی درز کرده از پنتاگون و همچنین تجزیه و تحلیل‌های افراد مستقل از‌جمله خود من در ابتدا این فرضیه زودرس را تقویت کرد که فقدان تلفات ناشی از تلاش عمدی ایران برای جلوگیری از کشتن آمریکایی‌ها و دامنه‌دار نشدن تنش بوده است. با این حال وقتی تصویر کاملتری از آنچه در صبح ۸ ژانویه، اتفاق افتاد منتشر شد دیگر این نتیجه‌گیری اعتبار خود را از دست داد.
ابتدا می‌دانیم که به آمریکایی‌ها آسیب وارد شده است. در حالی که هیچ یک از پرسنل پایه جان خود را از دست نداده‌اند، اما حداقل ۶۴ نفر از پرسنل با آسیب‌دیدگی مغزی رو‌به‌رو شده‌اند. این آمار طی روزهای گذشته به‌طور پیوسته افزایش یافته و ممکن است همچنان بالاتر هم برود، چرا که علائم آسیب دیدگی مغزی همیشه بلافاصله خودش را نشان نمی‌دهد.
این جراحات وارد شده ممکن است ناشی از این واقعیت باشد که تمام نیروهای نظامی در حین حمله در پناهگاه در امان نبودند. برخی از سربازان آمریکایی برای دفاع از پایگاه در برابر حمله زمینی احتمالی در موقعیت‌های در معرض دید سنگر گرفته بودند و برخی دیگر برای ادامه عملیات هواپیماهای بدون سرنشین در پایگاه باقی مانده بودند. این نیروها از نزدیکی برخورد خطرناک با کلاهک‌های این موشک‌های بالستیک خبر داده‌اند.
حتی کسانی که در پناهگاه‌ها سنگر گرفته بودند اوضاع برایشان کاملا بی خطر نبود و ممکن است در برابر شوک‌های ضربه آسیب‌پذیر بوده باشند. به‌نظر می‌رسد پناهگاه‌های حمله هوایی در عین الاسد فقط برای مقاومت در برابر اصابت گلوله‌هایی از قبیل راکت و خمپاره مناسب بوده است. یک موشک کاتیوشا به‌عنوان رایج‌ترین نوع سلاح استفاده شده در میادین نبرد خاورمیانه تنها بین ۱۰ تا ۲۰ پوند مواد منفجره حمل می‌کند در حالی که موشک‌های بالستیک فاتح ۳۱۳ می‌توانند ۱۱۰۰ پوند مواد منفجره را حمل کنند. بعید نیست که این پناهگاه ها نتوانند در برابر برخورد مستقیم موشک بالستیک مقاومت کنند. دو افسر آمریكایی از‌جمله فرمانده پایگاه نیروهای آمریكایی در عین الاسد، گزارش دادند كه این حملات باعث شده كه درهای پناهگاه‌ها خم شوند.
اکنون نیز به‌نظر می‌رسد که ایران به عمد نخواسته نیروهای آمریکایی را هدف قرار دهد. پایگاه‌های نظامی آمریکا به‌ویژه آنهایی که در خارج از کشور هستند، ۲۴ ساعت شبانه روز فعالیت می‌کنند به‌همین خاطر، هیچ‌کس نمی‌تواند پایگاه را با این اطمینان که در چه ساعتی غیر‌فعال است، هدف قرار دهد.
زمان حمله همچنین این گمانه‌زنی را مطرح کرده که احتمالاً ایران با حملات خود قصد کشتن نیروهای آمریکایی را داشته است. این موشک‌ها با فاصله شلیک شدند. این نوع شلیک کردن یادآور تکنیک‌های توپخانه‌ای است که در آن مهاجم سعی می‌کند این تصور غلط که بمباران پایان یافته است را به دشمن ارائه دهد. چنین تصوری باعث می‌شود مدافعان از پناهگاه‌های خود بیرون بیایند و آن زمان موشک‌های تازه موجب کشته شدن آنها می‌شود. به گفته سرهنگ دوم گارلند، فرمانده پایگاه فقط زمان كافی بود تا احساس امنیت كنید. به‌نظر من آنها قصد داشتند تلفاتی وارد کنند.
ایران تقریباً ۹۰ دقیقه قبل از اولین حمله موشکی خود به دولت عراق هشدار داده بود. اگرچه این اخطار ممکن است حاکی از تمایل به محدود کردن تلفات انسانی باشد، اما این هم بوده که احتمالاً توسط تهران خواسته به روابط‌اش با بغداد خدشه‌ای وارد نشود. همچنین هیچ تضمینی وجود ندارد که عراقی‌ها بتوانند اطلاعات را به‌خوبی به آمریکایی‌ها منتقل کنند.
سرانجام پس از هشدار تهران به بغداد بیشترین تلاش‌ها توسط آمریکایی‌ها برای در امان ماندن از این حمله صورت گرفت که با توجه به گزارش‌های اولیه حمله نیز کاملاً موثر واقع شد.
اختلال در عملیات
داشتن یک پایگاه هوایی فلج شده توسط حمله موشکی یکی از اضطراب‌آورترین سناریوها برای نیروهای آمریکایی مستقر در این پایگاه و برنامه‌ریزان پنتاگون است. به‌عنوان مثال، یک تحقیق توسط رند، ارزیابی کرده که یک حمله با ۵۰ موشک بالستیک می‌تواند یک پایگاه هوایی اصلی آمریکا را برای یک هفته برای هواپیماهای بزرگ غیر‌قابل استفاده کند.
تا همین اواخر بسیاری می‌گفتند دقت موشک های بالستیک ایران بالا نیست. حمله به عین الاسد نشان می‌دهد كه تهران این توانایی بالقوه موشکی را برای مقابله با اثربخشی نیروهای آمریكایی در منطقه دارد.
گزارش‌های اولیه این حمله در واقع پایگاهی را نشان می‌دهد که تا حد زیادی با وجود آسیب کم از کار افتاده‌اند. کارکنان پایگاه حوالی ساعت ۱۱ شب وارد پناهگاه شدند و تا ساعت ۴ بعدازظهر روز بعد بیرون نیامدند.
با این حال اپراتورها قادر به حفظ عملیات پهپاد در حین حمله نبودند. یکی از خلبانان به خبرنگاران گفت که یک موشک ایرانی به کنار اتاق عملیات اصابت کرده و خلبانان را مجبور به عقب‌نشینی به سمت پناهگاه‌ها کرده است. در این حمله همچنین سیم‌های فیبر متصل به ایستگاه خلبان و تجهیزات ارتباطی آسیب دیده تا پیوند آنها از هواپیمای فوق قطع شود.
حملات ایران خطری را نشان می‌دهد که پیشرفت در توانایی‌های موشکی دشمن می‌تواند برای نیروهای آمریکایی به‌وجود بیاورد. آمریکا باید با کاهش آسیب‌پذیری آنها در برابر حمله هوایی و موشکی، اقدامات لازم را برای تقویت امنیت و بازدارندگی نیروهای خود انجام دهد. پایگاه‌های آمریکا باید امنیت بیشتری در برابر حملات پیدا کنند.
علاوه بر این، ارتش آمریکا به گردان‌های پدافند هوایی و موشکی بیشتری احتیاج دارد. اگر واحد پدافند هوایی در عین الاسد وجود داشت، می‌توانست خطر مرگ و میر را کاهش دهد یا احتمالاً ایران را از حمله در وهله اول منصرف کند.
بازدارندگی
صرف نظر از اینکه ایران مایل به تحمیل یا جلوگیری از تلفات انسانی بوده باشد یا نه، به هر حال رهبری این کشور باید احتمال وارد شدن تلفات به آمریكا را در نظر می‌داشت و با وجود این خطر تصمیم به انجام این حمله گرفت. آماده‌باش پدافند هوایی ایران، که به‌طرز غم‌انگیزی منجر به سقوط پرواز بین‌المللی هواپیمایی اوکراین ۷۵۲ شد روشن می‌کند که تهران به هر حال منتظر پاسخ احتمالی آمریکا بود.
اینکه ایران خطر کشتن نظامیان آمریکایی را به جان خرید، به این معنی است که این کشور معتقد است که مزایای این حمله بیش از ضربات احتمالی آن بوده است. تاکنون، ایران تا حد زیادی از طریق متحدان خود علیه متحدان و منافع آمریکا عمل کرده بود و این نخستین باری بود که مستقیما آمریکا را هدف قرار می‌داد. این جسارت جدید نشان می‌دهد که بازدارندگی آمریکا در منطقه به پایین‌ترین حد خود رسیده است.
حقیقت ناراحت‌کننده این است که این رویداد پیامدهای مهمی برای بازدارندگی آمریکا دارد و دو کشور را به جنگ نزدیک‌تر کرده است.
تقریبا هیچ‌کس در آمریکا، از‌جمله رئیس‌جمهور ترامپ، خواهان جنگ با ایران نیست. با این حال اگر ایران سربازان آمریکایی را در حمله خود به قتل می‌رساند، فشار بر رئیس‌جمهور برای پاسخ نظامی به ایران به اوج می‌رسید. آمریکا و ایران هیچکدام از جنگ چندان سودی نمی‌برند، این بار این اتفاق رُخ نداد، البته تضمینی نیست که بار دیگر هم همین‌گونه شود.