بهمن ورشکستگی اتحادیه اروپا
در حالی که قدرتمندان جهان در داووس به افتخار خود جشن گرفته‌اند، تلاطم در بورس‌ها شدیدتر می‌شود. پیش‌بینی اقتصاددان‌های برجسته حکایت از آن دارد که بحرانی «بدتر از ۲۰۰۷» در راه است.
در تالارهای به‌اصطلاح کنفرانس جهانی اقتصاد در داووس که میلیاردرها در آن گردهم آمدند تا با جام شامپانی در کف به افتخار خود جشن بگیرند و سیاستگزاران و روزنامه‌نگاران نیز خود را شتابان به آنجا رساندند تا با کرنش و ادای نهایت احترام خدمات خود را به آن‌ها عرضه دارند، نوای ساز و موسیقی طنین‌انداز است. و در همین حال، بیرون از این تالار، کشتی اقتصاد واقعی جهان، چون کشتی پرجلال «تایتانیک» که غرق ناشدنی جلوه می‌کرد ، به عدم تعادلی خطرناک گرفتار آمده است.
در هفته گذشته در بازار‌های بورس اروپایی فروافتادن قیمت اوراق بهادار به اعماق ادامه یافت. در همین زمان وضع متزلزل کشورهای پیرامونی منطقه یورو و نظام بانک‌های ملی آن کشورها باز در مرکز توجه قرار گرفت. در درجه اول سهام بانک‌های ایتالیا به اعماق افتادند. مثلا اوراق بهادار بانک Banca Monte dei Paschi di Siena که قدیمی‌ترین بانک جهان محسوب می‌گردد و از آغاز سال جدید ۴۷ درصد از ارزش خود را از دست داده است. فقط در روز سه‌شنبه گذشته ۱۴ درصد از ارزش آن کاسته شد. این بانک هم مانند بسیاری از بانک‌ها و صندوق پس‌اندازهای آلمان، در قمارخانه مالی جهان قمار کرد و باخت ـ و در سال ۲۰۰۸ فقط به‌دلیل دریافت کمک دولتی توانست خود را سرپا نگهدارد. بنابه گزارش رویتر سرمایه‌گذاران ایتالیایی بیش از پیش نگران و دلواپس شده‌اند و از خود می‌پرسند با توجه به این که بانک مرکزی اروپا ربح پول را فوق‌العاده کاهش داده است بانک‌های ملی و بدهکار چگونه خواهند توانست بیش از ۲۰۰ میلیارد بدهی خود را پس بدهند.
در آغاز هفته گذشته، ارزش سهام بسیاری ازبانک‌های ایتالیا سقوط کرد، مقامات مسئول ایتالیا موقتا خرید و فروش سهام را متوقف کردند.
فرانسه در کنار تلاطم بورس‌ها نگرانی‌های دیگری نیز دارد: نشانه‌های رکود تازه‌ای را که در راه است نمی‌توان پنهان کرد. پرزیدنت اولاند و حزب سوسیالیستی‌اش که از سوسیالیسم فقط نامی برایش باقی مانده، احساس می‌کنند که میان ملت شکاف افتاده است و رکورد تازه بیکاری، فقر، نابرابری و ضدیت شدت یافته با یورو، تشدید ضدیت با اتحادیه اروپا ـ ناتو ثبات ملی را متزلزل کرده است. با توجه به این که انتخابات فرانسه در پیش است، نطقی که اولاند در آغاز هفته ایراد کرد حکایت از یأس و درماندگی داشت. اولاند اذعان کرد سیاست اقتصادی که او تاکنون دنبال کرده حاصلی به‌بار نیاورده و فرانسه از لحاظ اقتصادی در وضعیت «اضطراری» است و اجرای اصلاحاتی گسترده و فوری ضرورت حاد دارد. الگوی این اصلاحات گسترده و فوری «آگندای ۲۰۱۰» گرهارد شرودر صدراعظم پیشین آلمان است، که عبارتست از خدمت به موسسات اقتصادی و خصومت با کارگران و اتحادیه‌های کارگری و اصلاحاتی که در آلمان «هارتس ۴» خوانده می‌شود.
در حال حاضر سران کشورهای عضو اتحادیه اروپا بیشتر و بیشتر هشدار می‌دهند که انسجام اروپا در خطر است، آنچه در ظاهر مطرح می‌شود اختلاف بر سر پذیرش پناهجویان است. اما نارضایتی از مدیریت ارگان‌های اتحادیه اروپا که فاقد مشروعیت دموکراتیک اما گرداننده سیاست اقتصادی و سیاست پولی هستند، در بسیاری از کشورهای عضو رشد می‌کند. از اسلواکی گرفته تا لهستان، از اتریش و لندن گرفته تا بروکسل موجودیت اروپا بیشتر و بیشتر مورد پرسش قرار می‌گیرد.
در چنین وضعیتی رسیدن خبرهای بد درباره وضع اقتصادی جهان بسیار نامساعد است، اما چاره چیست؟ خبرها می‌رسند. به‌نظر می‌رسد که سد شکسته شده و امروز حتی اقتصاددان‌های سرشناس نیز ابایی ندارند از این که واقعیت را آن‌گونه که هست بیان کنند. مثلا «ویلیام وایت» اقتصاددان ارشد بانک تسویه بین‌المللی در گذشته و رئیس کنونی مجمع بانک‌های مرکزی در OECD «سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه» که روز چهارشنبه در «داووس» در مصاحبه‌ای با روزنامه انگلیسی «تلگراف» گفت «نظام مالی جهانی به‌شکلی خطرناک متزلزل است». بهمنی از ورشکستگی به‌سوی اتحادیه اروپا سرازیر خواهد شد تا ثبات اجتماعی و سیاسی اروپا را به آزمون درآورد. در رکود اقتصادی بعدی آشکار خواهد شد که بخش بزرگی از وام‌ها دیگر هیچگاه نمی‌توانند پس داده شوند. وضعیت امروز «بدتر از سال ۲۰۰۷ است. اقتصاد کلان بخش عمده مهمات خود را مصرف کرده و دیگر نمی‌تواند با سرقت‌ها مبارزه کند» «وایت» با توجه به این پیش‌زمینه خواستار چشم پوشیدن از بدهی‌ها شده است. و یادآور می‌شود که از ۵هزار سال پیش، از زمان «سومری‌ها» برای چیره شدن بر بحران‌ها از این وسیله استفاده شده است.
دیلی تلگراف گزارش می‌دهد که بانک‌های اروپا اذعان کرده‌اند که بر کوهی از وام‌های بد به ارزش ۱۰۰۰میلیارد دلار نشسته‌اند. سنگینی ویژه مسئله در آن است که این بار، برخلاف سالهای ۸ـ۲۰۰۷ کشورهای آستانه‌ای خود «بخشی از مسئله» هستند، «وایت» می‌گوید دلیل آن سقوط قیمت مواد خام از جمله نفت و گاز است.