جان بولتون، نئوکان و باز جنگطلب
مرکز همگرایی اجتماعی برملا ساخت که کمیته بولتون به کمبریج آنالیتیکا (تحلیل و داده کاوی کمبریج) که درگیر رسوایی راهیابی غیرقانونی و غیرمجاز به اطلاعات کاربران فیسبوک شد، بیش از یک میلیون دلار برای تحلیل و پردازش اطلاعات رأیدهندگان و تبلیغات هدفمند پرداخت کرده است. با این حال هیچکس در ایالات متحده آمریکا تحقیقاتی درباره دخالت سازمان خصوصی جان بولتون در روند انتخابات انجام نداد.
در هفته گذشته در کاخ سفید جابجایی نوبتی رُخ داد. ژنرال سه ستاره هربرت مک مستر که عهدهدار مقام مشاور دونالد ترامپ در امور امنیت ملی بود، استعفاء داد. وی پیشتر جانشین ژنرال بازنشسته مایکل فلین شد که متهم به «ارتباط با روسیه» شده بود. مقام مک مستر را دیپلماتی با سابقه کار زیاد بهنام جان بولتون اشغال کرد. او ۹ آوریل کار خود را شروع خواهد کرد.
پیشتر شایعاتی درباره انتصاب بولتون منتشر شده بود. شاهدان عینی او را در ماه مارس در کاخ سفید دیده بودند. بی بی سی او را عقاب دوران جورج دبلیو بوش و نئوکان مینامد. وی پسر یک آتشنشان و فارغالتحصیل دانشگاه ییل است . او در دستگاه ریاستجمهوری ریگان، بوش پدر و بوش پسر کار کرده است. وی به دیدگاه محافظهکارانه در سیاست داخلی و تجاوزگری در سیاست خارجی معروف است.
در دوران فعالیت بولتون در وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا، او بهعنوان معاون وزیر امور خارجه در امور کنترل تسلیحات و امور امنیت بینالمللی کار کرد. او در این سمت مسئول پیشگیری از اشاعه سلاحهای کشتارجمعی بود. وی برای برکناری دو تحلیلگر اطلاعاتی که با او در ارزیابی وجود سلاحهای کشتارجمعی در عراق موافق نبودند، تلاش کرد و حتی علیه رئیس خود کالین پاول دسیسه میکند. اعتقاد بر این است که بولتون در نهایت رئیسجمهور بوش را به ضرورت بمباران و بعد اشغال عراق متقاعد کرده بود. بوش از او در سال ۲۰۰۵ قدردانی کرد و وی را به پست سفیر ایالات متحده آمریکا در سازمان ملل منصوب کرد. هرچند بیش از ۱۰۰ دیپلمات آمریکایی طوماری علیه این انتصاب امضاء کرده بودند.
بولتون به بیاعتنایی و نادیده گرفتن سازمان ملل متحد عادت دارد. او در فوریه ۱۹۹۴ گفت: «سازمان ملل متحد وجود ندارد. فقط یک اجتماع بینالمللی وجود دارد که در مواردی میتواند بهوسیله ایالات متحده آمریکا، بهعنوان تنها قدرت واقعی که در جهان مانده است، هدایت شود، اگر این امر با منافع ما سازگار باشد آنوقت ما میتوانیم دیگران را هم با خود همراه کنیم». او بیاعتنایی کامل خود را به قوانین بینالمللی بیان کرده است. در سالهای دهه ۹۰ او بارها برای خروج ایالات متحده آمریکا از سازمان ملل متحد تبلیغ کرد و در دسامبر سال ۲۰۱۷ خواستار توقف پرداخت کمک به این سازمان شد.
بولتون بهعنوان مرد اهل عمل و کارساز است. در سال ۲۰۱۳ کمیته عملیات سیاسی ایجاد کرد و بیش از ۱۱میلیون دلار برای حمایت از نامزدهای جمهوریخواه جمعآوری کرد. مرکز همگرایی اجتماعی برملا ساخت که کمیته بولتون به کمبریج آنالیتیکا (تحلیل و داده کاوی کمبریج) که درگیر رسوایی راهیابی غیرقانونی و غیرمجاز به اطلاعات کاربران فیسبوک شد، بیش از یک میلیون دلار برای تحلیل و پردازش اطلاعات رأیدهندگان و تبلیغات هدفمند پرداخت کرده است. با این حال هیچکس در ایالات متحده آمریکا تحقیقاتی درباره دخالت سازمان خصوصی جان بولتون در روند انتخابات انجام نداد.
در ماه مارس سال ۲۰۱۵ بولتون در نیویورک تایمز مقالهای تحت عنوان تحریکآمیز « تنها راه متوقف کردن ایران بمباران کردن آن است» منتشر کرد. وی ضمن استناد به برخی دادههای سازمان اطلاعاتی، در این مقاله نوشت که تهران به توسعه تسلیحات هستهای ادامه میدهد، و این امر میتواند منجر به واکنش متقابل عربستان سعودی، مصر و ترکیه بشود و آنها نیز بخواهند صاحب چنین تسلیحاتی گردند. در این میان بولتون اظهار داشت که تسلیحات هستهای که اسراییل در اختیار دارد منجر به مسابقه تسلیحاتی نخواهد شد: اسراییل زرادخانه هستهای را صرفاً برای بازدارندگی دارد. پیشنهادات بولتون برای حمله به کل زیرساختهای هستهای ایران ـ در نظنز، فردو، اراک، اصفهان از اینجا ناشی میشدند. بولتون مینویسد، در این میان حملات صورت گرفته به اتفاق اسراییل را باید با پشتیبانی واشنگتن از اپوزیسیون ایرانی بهمنظور تغییر رژیم در تهران توأم کرد.
چنین تفکری درباره ضرورت وارد آوردن «ضربه پیشگیرانه» را بولتون نسبت به کره شمالی هم ابراز کرد. مقاله او در اینباره اواخر فوریه سال ۲۰۱۸ منتشر شد. در سال ۲۰۱۱ او از بمباران لیبی حمایت کرد و خواستار قتل معمر قذافی شد. براساس نظرات و تفسیرهای منظم بولتون در کانال تلویزیونی فاکس نیوز (او یکی از صاحبنظران فاکس نیوز است. مترجم)، در طول سالها (او هفتاد سالش است) شوروشوق جنگجویانهاش فروکش نکرده است. پل کریگ اقتصاددان و مفسر سیاسی مشهور آمریکایی در مقاله اخیر خود بولتون را «بدترین باز جنگی در واشنگتن نامید، زیرا که او نه تنها نسبت به ایران یا کره شمالی یا روسیه خصومت دارد، بلکه زیاده از حد به همه آنها دشمنی میورزد».
بولتون همکار علمی مؤسسه آمریکن انترپرایز (مؤسسه تجاری آمریکایی) است ـ مرکز تحلیلیای که وابسته به حزب جمهوریخواه است. وی وکیل است (لیسانس دارد) و تخصص آکادمیکی در رشته روابط بینالملل ندارد، اما برای منافع صنایع نظامی ـ صنعتی ایالات متحده آمریکا و منافع اسراییل با اطمینان و بیهیچ ابایی لابیگری میکند. روزنامه گاردین انگلیسی ضمن استناد به خبرنگار سی ان ان کیتلین کالینز در کاخ سفید، مینویسد که «بولتون به ترامپ وعده داده که هیچ جنگی را آغاز نکند»؛ با این حال این روزنامه قید میکند که تأثیر معینی را بر ترامپ، بهویژه در زمینه مسئله ایران دارد، و نظرگاه آنها بهطور کلی با هم همخوانی دارد. انفصال اخیر وزیر امور خارجه رکس تیرلرسون و ژنرال هربرت مک مستر که هوادار حفظ سازش هستهای با ایران بودند، با چنین ارزیابی همخوانی دارد.