تنش در کنفرانس امنیتی مونیخ
کنفرانس امنیتی مونیخ با تمرکز بر خاورمیانه و ایران به پایان می‌رسد. در روز یکشنبه [۱۷ فوریه] نیز هم‌چنان شکاف بین آمریکا و آلمان عمیق‌تر می‌گردد. برلین نگران تعرفه‌های تنبیهی بر اتومبیل‌های آلمانی است. آمریکا خواهان آنست تا رویکرد سختی علیه روسیه و ایران اتخاذ گردد.
در سومین و آخرین روز کنفرانس امنیتی مونیخ، تمرکز بر روی اختلافات و منازعات خاورمیانه و خاور‌نزدیک است. به‌ویژه اینکه در این روز همه توجه‌ها به اینست که وزیر امور خارجه ایران، آقای محمد جواد ظریف، به تلاش‌های آمریکا برای شکل دادن ائتلافی علیه کشورش، همان‌طورکه ایالات متحده در روزهای گذشته در ورشو عمل کرد، چگونه پاسخ خواهد داد.
تنش‌ها در همان روز شنبه علنی گردید. معاون رئیس‌جمهور آمریکا، مایک پنس، دولت ایران را به طراحی هولوکاست تازه‌ای متهم کرده و از متحدان اروپایی خواست تا از توافق هسته‌ای با ایران «برجام» کنار بکشند. ظریف این ادعا را تمسخر‌آمیز قلمداد کرد و گفت هیچ‌کس، حتی معاون رئیس جمهور آمریکا، حق ندارد با استفاده از هولوکاست جوسازی کند.
البته مخالفان ظریف در روز یکشنبه غایب خواهند بود: بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل و عادل الجبیر وزیر مشاور در امور خارجه عربستان سعودی در اجلاس این روز شرکت نخواهند کرد. دستور کار مهم دیگر روز یکشنبه، نتیجه‌گیری مجدد درباره درگیری‌ها در سوریه است.
شکاف‌های عمیق بین ایالات متحده آمریکا و آلمان
در روز شنبه، به‌طور سنتی مهم‌ترین روز کنفرانس، شکاف‌های عمیق بین ایالات متحده آمریکا و آلمان و هم‌چنین درگیری‌ها و تنش‌ها با روسیه و یا چین به‌طور علنی آشکار گردید. آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، در سخنرانی خود از یک‌جانبه‌گرایی رئیس‌جمهور دونالد ترامپ در سیاست خارجی و تجاری انتقاد کرد و آشکارا خواهان یک همکاری بین‌المللی گردید. معاون ترامپ، مایک پنس، خواهان آن شد تا اروپا و به‌ویژه آلمان از رویکرد سخت آمریکا علیه روسیه و ایران پیروی کند.
دیگر سخنران روز شنبه جو بایدن معاون رئیس‌جمهور سابق آمریکا و منتقد سرسخت ترامپ بود. او شدیدا با رئیس‌جمهور کنونی، دونالد ترامپ، مرزبندی کرد و تأکید نمود که او آمریکایی را می‌شناسد که تغییرات آب و هوایی را انکار نمی‌کند، پناهندگان را در مرز برنمی‌گرداند، امّا مخالف دیکتاتورهاست. در رابطه با سیاست کنونی دولت آمریکا امّا، بایدن صبر را توصیه کرد: من به شما قول می‌دهم این نیز بگذرد: ما برمی‌گردیم. بایدن را رقیب احتمالی ترامپ از حزب دمکرات در سال ۲۰۲۰ می‌دانند.
مایک پنس معاون رئیس‌جمهور ترامپ به اروپایی‌ها توصیه کرد که از سخت‌گیری آمریکا در مقابل ایران و روسیه پیروی کنند. امّا مرکل اینطور فکر نمی‌کند. او متکی بر ساختارهای همکاری بین‌المللی است: ما نمی‌توانیم به‌سادگی آنرا نابود کنیم.
صدراعظم آلمان از تعرفه‌های ویژه بر اتوموبیل‌های آلمانی انتقاد کرد
خانم مرکل از آمریکا که ظاهرا در پی بستن تعرفه‌های مخصوص بر اتوموبیل‌های آلمانی است، انتفاد کرد. او گفت اگر اتوموبیل‌های آلمانی «ناگهان تهدیدی علیه امنیت ملی ایالات متحده آمریکا شده‌اند، این ما را به وحشت می‌اندازد.» خانم صدراعظم به‌طور جدی با تعدادی از مسائل سیاست خارجی ترامپ مخالفت کرد. او قطع مناسبات غرب با روسیه و ایران را یک اشتباه می‌داند. در مقابل مایک پنس بار دیگر خواهان خروج متحدین آمریکا ازتوافق هسته‌ای با ایران، برجام، شد: برای شرکای اروپایی ما زمان آن رسیده است تا در کنار ما بایستند. رژیم ایران از هولوکاست حمایت می‌کند و در تلاش دستیابی به آن است. ضد یهودیت نه تنها اشتباه، بلکه دیوانگی است.
پنس به کشورهای اروپایی برای وابستگی به گاز روسیه، هشدار داد: اگر شرکای اتحادیه ما خود را وابسته به شرق سازند، ما نمی‌توانیم برای دفاع از غرب تضمین بدهیم. او از تمام شرکای اروپایی که آشکارا علیه خط لوله گاز آلمان ـ روسیه (نورد استریم ۲) موضع‌گیری کرده‌اند، قدردانی کرد: ما می‌خواهیم که سایر کشورها هم همین موضع را بگیرند.
مرکل روسیه را هنوز هم به چشم یک شریک می‌نگرد. اگر ما رابطه با روسیه را قطع کنیم، در‌واقع، تمامی همکاری‌ها با روسیه را یکجا به چین واگذار خواهیم کرد: ما هم می‌خواهیم در این روابط تجاری تا حدودی سهیم گردیم. وابستگی اروپا به روسیه بستگی به آن ندارد که خط لوله گاز کشیده شود یا نه: یک مولکول گاز روسیه یک مولکول گاز روسیه است؛ چه از طریق اوکرائین بیاید چه از طریق دریای بالتیک.
آلمان نسبت به توافق هسته‌ای با ایران ـ برجام ـ متعهد خواهد ماند
سیاستمدار دمکرات مسیحی ـ آنگلا مرکل ـ هم‌چنین از حفظ توافق هسته‌ای برای بازداشتن ایران از ساختن بمب اتمی حمایت کرد.از این «لنگر کوچک» باید استفاده کرد تا در جاهای دیگر فشار لازم را وارد آورد. ایالات متحده آمریکا و اروپایی‌ها باهم هم‌نظرند که دخالت ایران در منازعات منطقه‌ای باید متوقف شود. امّا آنها به روش‌های مختلفی متکی هستند. آلمان می‌خواهد همراه با فرانسه و بریتانیا، و با برقراری انگیزه‌های اقتصادی این توافق را نجات دهد. ایالات متحده آمریکا از توافق خارج گردیده و می‌کوشد تا ایران را مدام با تحریم‌های شدید و شدیدتر زیر فشار قرار دهد.
ایران از این ادعای مایک پنس مبنی بر اینکه در حال برپایی هولوکاستی تازه است، انتقاد کرد. محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در مصاحبه با اشپیگل گفت: هولوکاست یک فاجعه بود و هیچ‌کس، حتی معاون رئیس‌جمهور آمریکا نیز اجازه ندارد با استفاده از هولوکاست جوسازی کند.
مرکل در مونیخ اظهار داشت که وزارت تجارت ایالات متحده، خودروهای اروپایی را خطری برای امنیت ملی می‌بیند. براین اساس، ترامپ می‌تواند تعرفه‌های ویژه تازه‌ای وضع نماید. کمیسیون اتحادیه اروپا به تازگی ارزش صادرات خودرو و قطعات یدکی اروپایی به آمریکا را در سال، بیش از ۵۰ میلیارد یورو تخمین زده است.
مرکل: ما به خودروهای خود افتخار می‌کنیم، و اجازه چنین کاری را هم داریم. هنوز بسیاری از این خودروها در آمریکا ساخته و تکمیل می‌شوند: فکر می‌کنم بهتره با هم گفت‌و‌گوی خوبی داشته باشیم.
مرکل برای خروج سریع نیروهای آمریکایی ازجنگ داخلی سوریه به ایالات متحده هشدار داد: آیا اکنون زمان مناسبی است تا آمریکا از جنگ داخلی سوریه عقب‌نشینی فوری کند؟ آیا این عمل به‌معنی گسترش مجدد امکانات روسیه و ایران نیست تا نفوذ خود را در سوریه بیشتر سازند!؟ در این‌باره نیز باید گفت‌و‌گو کنیم.
مایک پنس به خبرنگاران گفت که آمریکا خواهان جایگزینی سربازان آمریکایی در سوریه به‌وسیله نیروهای متحدینش در ناتو است. در این زمینه مشورت‌هایی هم به‌عمل آمده که می‌بایست ادامه یابد: ما می‌خواهیم که سربازان‌مان را به خانه برگردانیم.
بعید به‌نظر می‌رسد که کشورهایی چون آلمان بدون داشتن مأموریتی از سوی سازمان ملل متحد سرباز در اختیار قرار دهند.
مرکل از چین خواست تا به تلاش‌ها برای نجات معاهده خلع سلاح INF بپیوندد. بالاترین مقام سیاست خارجی چین Yang Jiechi، اظهار داشت پکن مخالف چند‌جانبه بودن پیمان INF است. ایالات متحده با پشتیبانی شرکای خود در ناتو، در اوایل ماه جاری اعلام کرد که این پیمان را تا ۲ آگوست ملغی می‌کند. دلایل رسمی این اقدام، اتهاماتی است مبنی بر عدم پایبندی روسیه در طول سال‌ها به آن.
پنس مجددا افزایش بودجه دفاعی کشورهای عضو ناتو را به میان کشید. در حال حاضر تعداد کشورهای عضو ناتو که بودجه دفاعی خود را تا ۲ درصد از درآمد ناخالص ملی افزایش داده‌اند، دوبرابر شده است. این از نتایج خواسته ترامپ برای قدرت اقتصادی و نظامی است: امروز آمریکا بیش از هر زمان دیگری قدرتمندتر است و این دوباره آمریکاست که دنیا را رهبری می‌کند.
خانم صدراعظم وعده داد تا بازهم هزینه‌های دفاعی آلمان را افزایش دهد؛ امّا در عین‌حال به اهمیت یک سیاست توسعه جامع تأکید ورزید. ترامپ از آلمان، شریک خود در ناتو، می‌خواهد تا در ظرف پنج سال بودجه دفاعی خود را تا دو درصد درآمد ناخالص ملی افزایش دهد. این یعنی چندین میلیارد هزینه بیشتر. مرکل وعده داد تا سال ۲۰۲۵ بودجه دفاعی را تا ۱/۵ درصد برساند.
در روز شنبه چندین هزار نفر در اعتراض به هزینه‌های تسلیحاتی، به خیابان آمدند و در میدان Marienplatz تجمع کردند. برابر تخمین پلیس مونیخ عده آنان حدود ۳۵۰۰ تن و برابر آمار برگزارکنندگان ۶۵۰۰ تن بوده است. تظاهرات آرام برگزار گردید.