زیگزاگ سیاست ترامپ در سوریه
از قرائن چنین بر‌می‌آید که پنتاگون امور را برای از‌سرگیری برخوردهای نظامی سوق می‌دهد. آنچه که آمریکایی‌ها در دیرالزورم ضمن کشاندن کُردها به رویارویی با دمشق انجام می‌هند، آماده‌سازی برای تشدید تنش و تلاش برای تخریب توافق‌های سوچی پوتین و اردوغان است. یعنی بهانه و دستاویزی برای اشغال نظامی طولانی مدت مناطق نفتی سوریه ایجاد می‌شود.
پس از توافق سوچی بین رئیس‌جمهور پوتین و اردوغان در مورد متوقف کردن عملیات نظامی در شمال سوریه، به‌نظر می‌رسید زمان خروج نیروهای خارجی از این کشور به‌ویژه برقراری کنترل دمشق بر میادین نفتی سوریه فرارسیده است. اکنون در آنجا نیروهای ویژه آمریکایی و گروه‌های مسلح کُرد مستقر هستند. ابتدا با تصمیم ترامپ بخش بزرگ واحدهای نظامی آمریکایی ـ یک هزار سرباز ـ از شمال شرقی سوریه به‌سوی عراق خارج شدند و تنها ۲۰۰ نفر می‌بایست در «التنف» و منطقه نفت‌خیز باقی بمانند. ولی بلافاصله پس از دستیابی روسیه و ترکیه به توافق، نظر رئیس‌جمهور آمریکا تغییر کرد. به‌طور کلی باید درنظر داشت که چنین تغییر موضعی ـ «روش و اسلوب شرکت» دونالد ترامپ است. امروز اوست، فردا دیگری است و صحبت کردن درباره «استراتژی ترامپ» کلاً بی‌معنی است. خلاصه سخن اینکه، در طرح نخستین حضور آمریکا در مناطق نفت‌خیز سوریه به‌عنوان مسأله جنبی مطرح شده است. اما، سپس موضع واشنگتن به شرح زیر تغییر می‌کند: تروریست‌های داعشی که قبلاً شکست خورده بودند، به‌نظر می‌رسد کاملاً شکست نخورده‌اند و خطرناک هستند.
این آن چیزی است که آژانس خبری «سانا» درباره وضعیت امور می‌نویسد: «ارتش آمریکا مشغول انتقال صدها تروریست داعشی به عراق از آنهایی که پیشتر بازداشت کرده‌اند، است. ده‌ها تروریست در روزهای اخیر توسط هلیکوپترها از اردوگاه “الحول” …» منتقل شدند. اگر در نظر گرفته شود که ظرفیت‌های نفتی نه چندان دور از مرز عراق قرار دارند، تهدید تروریستی برای این مناطق کاملاً واقعی است.
۲۵ اکتبر وزیر دفاع آمریکا «مارک اسپر» در کنفرانس مطبوعاتی پس از جلسه وزیران دفاع ناتو در بروکسل گزارش داد که پنتاگون پادگان «التنف» را تقویت می‌کند. به 200 نیروی ویژه‌ای که در آنجا قرار دارند باز صدها نیروی نظامی اضافه می‌شوند. رئیس پنتاگون نیروهای اضافی را به‌عنوان نیروی «مکانیزه» توصیف کرد که به‌معنی تانک‌ها و خودروهای جنگی پیاده نظام است. در این پایگاه همچنین سربازان و جنگاوران آمریکایی شرکت‌های نظامی خصوصی حضور خواهند داشت تا از میادین نفت و نیروگاه‌های گاز شرق فرات محافظت کنند. ترامپ ۲۵ اکتبر خوانندگان خود را در «توییتر» با پیام زیر درباره مکالمه تلفنی خود با فرمانده تشکل‌های نظامی کُرد مسلم عبدی خوشحال کرد: «من واقعاً از گفت‌وگوی خود با ژنرال مسلم عبدی لذت بردم. او از آنچه که ما انجام دادیم قدردانی کرد و من هم آنچه که کُردها انجام دادند ارج گذاشتم. ممکن است زمان آن فرارسد که کُردها باید راهی مناطق نفت‌خیز بشوند». آنکارا هم ساکت نماند و نماینده رئیس‌جمهور ترکیه «ابراهیم کالین» اظهار داشت که: «حمایت آمریکا از تروریست‌ها در سوریه یک فاجعه است. این مسأله جدی است زیرا که نیروهای دمکراتیک سوریه و حزب کارگران کردستان مناطق مسکونی غیر کُردنشین را اشغال می‌کنند و از آنجا مردم بومی را بیرون می‌کنند و به رایگان از آمریکا اسلحه دریافت می‌کنند و همه اینها تحت شعار مبارزه با داعش است. واقعیات چنین هستند: روز بعد از آغاز عملیات «چشمه صلح» آنها ۸۰۰ زندانی ستیزه‌جوی داعشی را آزاد کردند. چرا؟ اقدامات کُردها نشان می‌دهد که آنها علاقه‌ای به ریشه‌کن کردن داعش ندارند و در ایجاد منطقه خودمختار با برنامه جدایی‌طلبی هستند».
«مک اسپر» رئیس پنتاگون ضمن سخنرانی ۲۵ اکتبر در برابر سناتورهای آمریکایی گزارش داد که رئیس‌جمهور تصمیم گرفته نیروها را در شرق سوریه برای «حفاظت از منابع طبیعی» نگاه دارد. پس از سخنرانی وزیر، «رون جانسون» سناتور جمهوری‌خواه مفهوم همه این عملیات را توضیح داد: «ما نیروهایمان را در آنجا خواهیم گذاشت تا مطمئن شویم که نه ایران، نه روسیه و نه اسد این چاه‌های نفت را به‌دست نیاورند. اگر کسی از چاه‌ها بخواهد سود ببرد، اینها متحدین کُرد ما هستند. این واقعاً سیگنال خوبی است به اینکه ما کُردها را کنار نگذاشتیم». ترامپ توسط همه از‌جمله متحدین اروپایی او، به خیانت به کُردها متهم شد و چنین حرکتی واقعاً لازم نبود. ولی چه کسی به آنجایی می‌رود که صلح نیست و دود و شعله جنگ است؟ اکنون اقتصاد نفت و گاز سوریه به وضعیت اسفناکی گرفتار شده است. سوریه به‌جای ۳۸۰ هزار بشکه در زمان صلح ۴۰ـ۲۰ هزار بشکه نفت در روز تولید می‌کند. «مت رید» معاون رئیس شرکت مشاوره‌ای در امور انرژی به «فورین رپورت» اعلام کرد که تا زمانی که در آنجا منطقه جنگی است و بشار اسد حق قانونی بر این نفت را دارد «هیچ شرکت آمریکایی مایل به سرمایه‌گذاری در سوریه نیست». در این میان وزارت دفاع روسیه مطالبی را منتشر کرد که نشان می‌دهد تولید نفت توسط آمریکایی‌ها در «دیرالزور» حداقل روبراه شده است. تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد که نفت را برای تبدیل و پردازش آن به بیرون از سوریه خارج می‌کنند. درآمد ماهانه از این کسب و کار راهزنانه تقریباً ۳۰ میلیون دلار است.
مسکو از زیگزاک جدید سیاست آمریکا غافل نیست. هنگامی که ترامپ گفت که پادگان آمریکا در «التنف» مستقر خواهد شد، معاون وزیر خارجه روسیه س. ورشینین خواستار خروج کامل نیروهای آمریکایی از سوریه شد. وی اظهار داشت: «من درباره منطقهای به قطر ۵۵ کیلومتر صحبت می‌کنم. این خاک سوریه است و ارتش آمریکا به‌طور غیرقانونی در این خاک است. آنها جاده‌ای که سوریه و عراق را بهم وصل می‌کند مسدود می‌کنند. ما حضور آنها را در آنجا غیرقانونی می‌دانیم و خواستار پایان اشغال هستیم». ۲۶ اکتبر مکالمه تلفنی سرگی لاوروف با وزیر امور خارجه آمریکا «م. پومپئو» صورت گرفت که در آن وزیر روسیه آمریکا را فراخواند از گام‌هایی که تمامیت ارضی و حاکمیت سوریه را خدشه‌دار می‌سازند، خودداری کند. از قرائن چنین بر‌می‌آید که پنتاگون امور را برای از‌سرگیری برخوردهای نظامی سوق می‌دهد. آنچه که آمریکایی‌ها در دیرالزورم ضمن کشاندن کُردها به رویارویی با دمشق انجام می‌هند، آماده‌سازی برای تشدید تنش و تلاش برای تخریب توافق‌های سوچی پوتین و اردوغان است. یعنی بهانه و دستاویزی برای اشغال نظامی طولانی مدت مناطق نفتی سوریه ایجاد می‌شود.