همدستی در سنگین‌ترین جنایات
رویکرد دولت آلمان از زمان قتل پهپادی در 3 ژانویه نشانگر این است که برلین نه تنها نقض قرارداد برجام از جانب آمریکا را تحمل می‌کند، بلکه علی‌رغم بیان علنی مخالفتِ خود، عملاً قتل مأموران عالیرتبه ایران را نیز تحمل می‌نماید. بدین قرار اتحاد میان اروپا و آمریکا در عرصه سیاست خارجی در سرازیری زوال و در راه بی‌قانونی محض است. و خطر آن بدین خاطر که دولت آلمان به‌شدت به کوشش‌های تسلیحاتی خویش افزوده است و وزیر دفاع آلمان رسماً گسترش فعالیت نظامی در خارج از کشور را اعلام نموده است، بیشتر است.
قرارداد هسته‌ای با ایران رو به نابودی است؛ برلین همچنان قتل پهپادی مأمورین عالیرتبه ایران توسط آمریکا را تحمل می‌کند.
دولت آلمان با آغاز مقدمات «مکانیزم حل اختلاف» در ارتباط با قرارداد هسته‌ای با ایران در راه پایان دادن به این قرارداد گامی به پیش نهاد. پیش از آن تهران اعلان کرده بود احتمال دارد از حق خود که مطابق بند 26 قرارداد، پس از نقض آن توسط آمریکا، دیگر به محدودیت تغلیظ اورانیوم مقید نخواهد بود، استفاده کند. بر‌طبق اطلاع سازمان بین‌المللی انرژی اتمی که همچنان بر برنامه هسته‌ای ایران نظارت می‌کند، هنوز به‌دنبال اعلام مزبور، از جانب ایران اقدامی عملی صورت نگرفته است. برلین، پاریس و لندن مدعی هستند دیگر نمی‌توانند رویکرد ایران را تحمل نمایند، اما آنها رفتار دولت ترامپ را که علاوه بر نقض قرارداد برجام، با ترور قاسم سلیمانی و دیگران به قتل مقامات بالای یک کشور نیز دست زده است، تحمل می‌کنند. بدین ترتیب آلمان که فعالانه به تقویت تسلیحات خویش برای جنگ‌های آتی می‌پردازد همچنان به همدستی بی سروصدا در جنایات سنگین کشورهای متحدش ادامه می‌دهد.
ماده 26
سه کشور آلمان، فرانسه و انگلستان مدعی‌اند که در دعوای هسته‌ای به این دلیل از «مکانیزم حل اختلاف» استفاده خواهند کرد که دولت ایران در 5 ژانویه اعلام کرده است که منبعد محدودیت‌های قرارداد برجام را برای غنی‌سازی اورانیوم درنظر نمی‌گیرد. و در صورتی که به تحریم‌های آمریکا پایان داده شود حاضر است همچنان به همه محدودیت‌ها پایبند باشد. [1] سازمان بین‌المللی انرژی اتمی تأیید می‌کند که تا امروز، ایران در مورد اعلان 5 ژانویه هیچگونه اقدام عملی انجام نداده است. این در حالیست که عکس‌العمل ایران از هر جهت مطابق مواد قرارداد هسته‌ای است که مطابق ماده 26 آن: «ایران اعلان نمود که تجدید یا عملی نمودن تحریم‌ها موجب خواهد شد که به تعهدات مربوط به قرارداد، به‌کلی یا محدود پایان دهد». [2] اعلان 5 ژانویه مبتنی بر این ماده می‌باشد.
جنایت حکومتی (یک)
در واقع نیز فقط ایالات متحده آمریکا نیست که با تجدید تحریم‌ها و تحمیل فرامرزی آن، قرارداد هسته‌ای را نقض نموده است. فزون بر آن آلمان، فرانسه و انگلستان نیز با اینکه تحریم‌های جدیدی را اعمال نکرده‌اند، اما در قبال تحمیل فرامرزی تحریم‌های آمریکا در مورد شرکت‌های آلمانی، فرانسوی و انگلیسی، دست‌کم به لحاظ محتوای قرارداد هسته‌ای تخلف نموده‌اند. سبب مشخص اعلان مورخ 5 ژانویه ایران ترور قاسم سلیمانی و سایر نظامیان درجه بالای ایرانی و عراقی است. و این کاریست که معادل کشتن فرمانده نیروهای آمریکا توسط موشک ایرانی می‌توانست باشد و به لحاظ حقوق بین‌الملل به‌هیچوجه قابل پذیرش نیست [3]. در این فاصله زمانی معلوم شده است که آمریکا در 3 ژانویه کوشیده است فرمانده یک تیپ تحت رهبری سلیمانی را به قتل رساند [4]. این عملیات که البته موفقیت‌آمیز نبود نیز کاری غیرقانونی بوده است. به گفته وزیر خارجه آمریکا، مایک پمپئو، قصد آمریکا در قتل‌های 3 ژانویه این بود که به‌طرف مقابل «اخطار جدّی» دهد: «دشمن شما باید درک نماید که تو فقط دارای این توانایی که برای وی هزینه ایجاد نمایی نیستی، بلکه واقعاً حاضری اینکار را بکنی» [5]. به‌گفته او عین همین «اخطار» در مورد چین و روسیه نیز مصداق دارد.
ماده ۳۶
در حالیکه برلین، پاریس و لندن از اقدام واشنگتن به نقض آشکار قرارداد برجام و قتل مقامات بالای کشورهای طرف تخاصم آمریکا را در مقابل افکار عمومی انتقاد می‌کنند ولی در عمل در مقابل آن هیچ کاری نمی‌کنند، اکنون آنها اعلام می‌نمایند که به‌خاطر رفتار ایران که مطابق ماده 26 قرارداد بوده است، «راه دیگری برایشان باقی نمانده به‌جز اینکه نگرانی خود را از اینکه ایران به وظایف خویش در قبال قرارداد هسته‌ای عمل نمی‌کند، رسماً عنوان نمایند» و «مکانیزم حل اختلاف» را طبق ماده 36 قرارداد به‌کار اندازند. اکنون به‌صورت تشریفاتی معاون وزرای خارجه آلمان، فرانسه، انگلستان، روسیه، چین و ایران تحت ریاستِ مدیرِ هیأتِ رئیسهِ ادارهِ امور خارجه اروپا که یک دیپلمات آلمانی به‌نام هلگا شمیت است، برای مذاکره گرد هم خواهند آمد. آنگاه پس از گذشت 15 روز می‌توان مهلت را تمدید نمود. در غیر این‌صورت وزرای خارجه و مأمور امور خارجه اتحادیه اروپا، جوزف بورل، برای 15 روز دیگر دعوت خواهند شد. در صورتی که هنوز نیز توافقی صورت نگیرد، سه قدرت اروپایی مزبور می‌توانند موضوع را به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع دهند. در صورتیکه آن نیز موجب توافقی نگردد ـ که به‌خاطر موضع آمریکا با اطمینان چنین خواهد بود ـ تمامی تحریم‌ها مجددآ عملی خواهند گشت.
در راه بی‌قانونی
در این‌صورت یکی از نخستین کوشش‌های مهم قدرت‌های اروپایی برای اینکه مواضع مستقلی در سیاست جهانی علیه علایق آمریکا اتخاذ و اعمال نمایند، با شکست مواجه می‌گردد. [6] فزون بر آن رویکرد دولت آلمان از زمان قتل پهپادی در 3 ژانویه نشانگر این است که برلین نه تنها نقض قرارداد برجام از جانب آمریکا را تحمل می‌کند، بلکه علی‌رغم بیان علنی مخالفتِ خود، عملاً قتل مأموران عالیرتبه ایران را نیز تحمل می‌نماید. بدین قرار اتحاد میان اروپا و آمریکا در عرصه سیاست خارجی در سرازیری زوال و در راه بی‌قانونی محض است. و خطر آن بدین خاطر که دولت آلمان به‌شدت به کوشش‌های تسلیحاتی خویش افزوده است و وزیر دفاع آلمان رسماً گسترش فعالیت نظامی در خارج از کشور را اعلام نموده است، بیشتر است [7].
جنایت حکومتی (دو)
البته همدستی آلمان در زمینه سنگین‌ترین جنایات حکومتی چیز تازه‌ای نیست. زیرا آلمان در «جنگ علیه ترور» که پس از ضربات 11 سپتامبر2001 آغاز گشت فعالانه در اقدامات سازمان سیا مشارکت داشت. این همدستی با ربودن اشخاص مشکوک و شکنجه آنان در زندان‌های خارج که در برخی موارد به مرگ آنان نیز منجر گشت، صورت گرفت. شهروندان آلمانی نیز گاهی هدف اینکارها بوده و ادارات آلمان در ربودن آنها دخیل بوده، فهرستی از پرسش‌ها را تهیه نموده بودند که در حین شکنجه در اختیار شکنجه‌گران قرار داشت. آلمان از بازگشت آنان به کشور جلوگیری می‌نمود، حتی در مواردی که بی‌‌گناهی آنان ثابت گشته و بازگشت آنها در حکم آزادیشان می‌بود. [8] در این کار علاوه بر دولت آلمان سایر کشورهای اروپایی نیز دخیل بودند. از‌جمله لهستان و رومانی که زندان‌های مخفی در خدمت سازمان سیا قرار داده بودند. دولت آلمان همواره در مقابل کوشش‌های شفاف‌سازی این موارد سنگ‌اندازی نموده است. [9] از مسئولان مربوطه هرگز بازپرسی نشده، رئیس اداره نخست‌وزیری که همکاری میان آلمان و اقدامات سیا را تنظیم می‌نمود، اکنون رئیس‌جمهور آلمان است. [10] عوامل آلمانی این جنایات حکومتی، در آینده احساس امنیت خواهند داشت، زیرا برلین توانایی خویش برای مقاومت در مقابل تمامی کوشش‌های شفاف‌سازی را به‌خوبی به اثبات رسانده است.
* https://www.german-foreign-policy.com/news/news/detail/8156/
زیرنویس‌‌ها
[1] Parisa Hafezi: Iran says no limits on enrichment, stepping further from 2015 deal: TV. reuters.com 05.01.2020.
[2] Joint Comprehensive Plan of Action. Vienna, 14 July 2015.
[3] S. dazu Ein Mord und die Folgen.
[4] Ein umfassender Schlag gegen Irans militärische Fähigkeiten? Frankfurter Allgemeine Zeitung 13.01.2020.
[5] Pompeo: Iran abschrecken. Frankfurter Allgemeine Zeitung 15.01.2020.
[6] S. dazu Ein “Muskelaufbauprogramm” für die EU.
[7] S. dazu The Germans to the front und Novembertrommeln.
[8] S. dazu Steinmeier und seine Komplizen und Zwei weitere Männer.
[9] S. dazu Abgleiten in die Barbarei (II).
[10] S. dazu Präsidiable Politik.