سوء‌استفاده از بیماری جهان‌گیر

اتحادیه اروپا بیماری جهان‌گیر کوید 19 را وسیله فشار علیه حکومت ونزوئلا ساخته است. اینکار مبتنی بر تحریم‌های آمریکاست، به اقتصاد ونزوئلا خسران بسیار وارد ساخته و مبارزه این کشور با کوید 19 را به‌شدت مشکل نموده است. واشنگتن فقط در صورتی حاضر به کنار نهادن تحریم‌ها می‌باشد که دولت کاراکاس استعفا دهد. و به قضاوت اتحادیه اروپا اگر کاراکاس خواهان آن است که از آثار خانمان‌سوز این بیماری بر مردم خویش جلوگیری نماید، می‌باید به خواسته‌های آمریکا تن دهد. بروکسل نیز حاضر نیست به تحریم‌های خویش علیه ونزوئلا پایان دهد، علی‌رغم اینکه دبیرکل سازمان ملل متحد، آنتونیو گوترش، به‌صراحت خواستار آن گشته است که به‌خاطر جلوگیری از گسترش این بیماری جهان‌گیر، اقدامات تحمیلی متوقف گردند. اکثر کشورها از خواست وی حمایت نموده‌اند، به جز کشورهای عضو اتحادیه اروپا و آمریکای شمالی. علاوه بر آن در این که صندوق بین‌المللی پول از رساندن کمک‌های ضروری به کاراکاس ممانعت می‌کند، آلمان بی‌تقصیر نیست. علت آن نیز اینست که برخی از کشورهای غرب با به‌رسمیت شناختن دولت ونزوئلا مخالفت ورزیده و یک کودتاگر را به‌عنوان رئیس‌جمهور قانونی این کشور اعلام نموده‌اند.

پنتاگونِ اقتصادی

آمریکا تحریم‌های خویش علیه ونزوئلا را آخرین بار در ماه فوریه تشدید نمود. البته پیش از آن نیز آمریکا اقدامات تحمیلی را علیه کاراکاس مقرر نموده بود که بیش از همه صنعت نفت، استخراج طلا و بخش بانکی را هدف قرار داده بود. اقدامات مزبور اصولا بصورت تحریم‌های فرامرزی بوده، شهروندان سایر کشورها را که با ونزوئلا روابط تجاری دارند نیز شامل می‌گردد. در ماه فوریه واشنگتن تحریم‌های بیشتری را مقرر نمود، از‌جمله در مورد هواپیمایی دولتی «کُنویازا». تمامی‌ کسانی که با آن سر‌و‌کار دارند مشمول این تحریم می‌گردند، به‌طوری که نه تنها شرکت‌های بیمه یا شرکت‌هایی که هواپیماها را تعمیر یا پشتیبانی نموده و بدانها بنزین می‌رسانند، بلکه حتی مسافران معمولی را نیز که بلیط‌های آن را ابتیاع می‌نمایند. [1] همچنین در ماه فوریه با تکیه بر تحمیل‌های دیگری که مشخصا فعالیت‌های اقتصادی شرکت «روس نفت» را هدف قرار داده‌اند، اُلتیماتوم دادند که شرکت مزبور باید عرض سه ماه به تمام فعالیت‌های خویش در ونزوئلا پایان دهد. [2] به‌دنبال آن روس نفت مجبور گشت برای پیشگیری از عواقب آن التیماتوم تمامی ‌معاملات خود با ونزوئلا را به یک شرکت دولتی گمنام روسی بفروشد. به‌گفته وزیر امور خارجه ونزوئلا «خورگه آرِیزا» وزارت دارايی آمریکا نقش وزارت دفاع اقتصادی آن کشور را عهده‌دار گشته است. [3]

مطالبه تمکین

واشنگتن در مقابل فزونی انتقادات وارده به سیاست تحریمی‌ خویش، در آغاز ماه جاری عکس‌العمل نشان داد: دولت ترامپ اکنون مدعی گشته است که تحت شرایطی حاضر به برکناری تحمیل‌ها خواهد بود. البته در صورتی که کاراکاس لیست طویلی از شرایط آمریکا را برآورده سازد. از‌جمله استعفای رئیس‌جمهور «نیکولاس مادورو»، ایجاد شورای موقت برای اداره امور کشور، آزادسازی «زندانیان سیاسی»، انجام انتخابات و نیز قطع هرگونه نفوذ کشورهایی که خوش‌آیند آمریکا نیستد، به‌ویژه روسیه و کوبا. [4] به اینگونه مطالبات هیچ کشورِ متکی بر حاکمیت ملی نمی‌تواند تمکین نماید. از تمامی ‌این خواسته‌های متکبرانه آمریکا اتحادیه اروپا حمایت نموده و از بیماری جهان‌گیر کوید 19 برای افزایش فشار بر کاراکاس استفاده می‌نماید. در بیانیه‌ای که اتحادیه اروپا در سوم آوریل صادر نمود گفته شده است که در حال حاضر ونزوئلا در قبال بیماری جهان‌گیر ویروس کرونا با مشکلات فوق‌العاده ای مواجه است که تأثیرات خانمان‌سوزی برای مردم می‌تواند به‌بار آورد، آنهم در کشوری که با مشکلات جدی اقتصادی، اجتماعی و انسانی دست به گریبان است. اتحادیه اروپا که با توجه به آثار بیماری جهان‌گیر کوید 19 با قطع تحریم‌ها فرسنگ‌ها فاصله دارد به‌نوبه خود نیز اقداماتی تحمیلی علیه ونزوئلا اعمال نموده و خواهان این گشته است که دولت کاراکاس نسبت به مطالبات آمریکا تمکین نماید. [5]

عدم حمایت صندوق بین‌المللی پول

سیاست سرنگون‌سازی کشورهای مجاور اقیانوس اطلس برای ونزوئلا در تلاشی که برای غلبه بر بیماری جهان‌گیر می‌کند از یک جهت دیگر نیز مشکل‌ساز بوده، موجب می‌گردد که کاراکاس قرضه‌ای را که به‌شدت بدان نیاز دارد از صندوق بین‌المللی پول دریافت ننماید. رئیس صندوق مزبور «کریستالینا گئورگیوا» در اواسط ماه مارس اعلام نمود بنیاد مزبور حاضر است تمام توان مالی خویش را برای اعطای قرضه به کشورهایی که در مبارزه با تأثیرات اقتصادی و انسانی بیماری جهان‌گیر کوید 19 نیازمند یاری می‌باشند، بسیج نماید. [6] به‌همین جهت نیز ونزوئلا از بنیاد مزبور درخواست حمایت نمود. اواسط ماه مارس اولین مبتلایان به بیماری واگیر کوید 19 در این کشور تأیید گشتند. همان زمان روشن بود که دامنه فعالیت دولت در این زمینه محدود است: این کشور در عرض سال‌های گذشته به‌علت تحریم‌های دول غرب به لحاظ اقتصادی تضعیف گشته و فزون بر آن افت بهای نفت در بازار جهانی درآمد ونزوئلا را به شکست کشانده بود. به‌همین جهت کاراکاس مجبور بود برای مبارزه با این بیماری جهان‌گیر از صندوق بین‌المللی پول تقاضای کمک نماید. اما صندوق بین‌المللی پول از انجام اینکار امتناع نمود. با این استدلال که «در مقطع فعلی وضعیت رسمی ‌بودن دولت ونزوئلا در نزد جامعه جهانی روشن نیست». [7] زیربنای تشخیص مزبور این بود که بسیاری از کشورهای اروپا و آمریکای شمالی و نیز دول دست‌راستی آمریکای لاتین خودسرانه کودتاگر ناموفق، «خوان گوایدو» را به‌عنوان رئیس‌جمهور ونزوئلا به‌رسمیت شناخته‌اند، از‌جمله دولت آلمان. [8]

سیاست کشتی جنگی

مبارزه با بیماری جهان‌گیر کوید 19 را سیاست کشتی جنگی ایالات متحده آمریکا و نیز مانور یک کشتی آلمانی مشکل‌تر نمود. هفته گذشته دولت آمریکا پس از آنکه در یک عملکرد ابدایی، 15 میلیون دلار جایزه برای سر رئیس‌جمهور ونزوئلا گذارده بود، اعلان نمود چندین کشتی جنگی را برای مبارزه ادعایی با قاچاق مواد مخدر به سواحل ونزوئلا ارسال خواهد نمود. سخن از این بود که «یکی از بزرگ‌ترین عملیات‌های ایالات متحده آمریکا در دهه‌های گذشته صورت می‌گیرد» رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، قریب به یک‌سال پیش، از حمله نظامی ‌آمریکا به ونزوئلا سخنانی مطرح ساخته بود. [9] اقدامات مزبور، دولت ونزوئلا را همان‌گونه تحت فشار می‌نهد که یک کشتی جنگی آلمان در پایان ماه مارس در نزدیکی ساحل جزیره‌ای متعلق به ونزوئلا موسوم به «تورتوگا» موجب گشت. رسانه‌های آلمان مدعی گشتند که کشتی مزبور توسط یک قایق پاسگرد ساحلی ونزوئلا هدف تیراندازی قرار گرفته است. [10] تصاویر رادار، ارتباطات صوتی و ویدیوهایی که بدنبال آن از جانب نیروی دریایی ونزوئلا انتشار یافتند تصویر دیگری را به‌دست می‌دهند. بر مبنای این مدارک کشتی جنگی آلمانی بدون کسب اجازه به مرزهای دریایی ونزوئلا تجاوز نموده و پرسنل آن از قبول دستورات پاسداران ساحلی ونزوئلا سرپیچی نمودند. پس از آنکه پاسداران ساحلی تیراندازی اخطاری معمول را انجام داده بودند، کشتی آلمانی به قایق پاسدار ساحلی کوبیده، آن را غرق و بدون آنکه نفرات آن را نجات دهد، در حالیکه بر خلاف مقررات، قابلیت شناسایی مکانی خویش را قطع کرده بود محل را ترک نمود. [11]

در ضدیت با 80 درصد مردم دنیا

در حالیکه قدرت‌های مجاور اقیانوس اطلس علی‌رغم بیماری جهان‌گیر کوید 19 تجاوزات خویش به ونزوئلا را گسترش می‌دهند، اعتراضات جهانی به سیاست تحریمی‌ غرب اوج می‌گیرد. در 24 مارس دبیرکل سازمان ملل متحد، آنتونیو گوترش، کشورهای عضو جی 20 را به توقف کلیه اقدامات اقتصادی تحمیلی علیه سایر کشورها «به‌خاطر تأمین دسترسی به مواد غذایی، لوازم حفظ سلامت و داروهای مقابله با کوید 19» فراخواند: وی اعلام نمود: «اکنون زمان، زمان همبستگی است، نه زمان حذف» [12] فراخوان وی نقش بر آب گشت. آمریکا، اتحادیه اروپا، انگلستان، اوکرائین و گرجستان در 2 آوریل مشترکا موفق گشتند از موفقیت قطعنامه‌ای که روسیه به مجمع عمومی‌ عرضه نموده، فراخوان گوترش را تأیید و به‌خاطر مبارزه با بیماری جهان‌گیر خواهان توقف تحریم‌ها گشته بود، جلوگیری نمودند. [13] اما در جمعه گذشته (3 آوریل 2020) گروه 77 با همکاری چین بیانیه‌ای را تصویب نمودند حاوی اقدامت سریع و مؤثر «برای ممنوع نمودن اقدامات تحمیلی اقتصادی علیه کشورهای در حال توسعه ـ زیرا این تحریم‌ها کشورهای مزبور را از اینکه با گسترش ویروس کوید 19 مقابله مؤثر نمایند باز می‌دارند. [14] گروه 77 که به‌هنگام تأسیس خود در سال 1968 شامل بر 77 کشور بود، امروزه شامل بر 134 کشور در حال توسعه یا در محور توسعه می‌باشد. بنابراین قدرت‌های مجاور اقیانوس اطلس که شامل آلمان نیز می‌باشند، علی‌رغم این بیماری جهان‌گیر، با پافشاری بر تحریم‌ها، علیه دو سوم تمامی‌ کشورهای جهان که 80 درصد جمعیت کره ارض را شامل می‌گردند، عمل می‌نمایند.

* http://www.tlaxcala-int.org/article.asp?reference=28591

پاورقی‌ها
1] Paul Dobson: Neue US-Sanktionen gegen Venezuela, Drohungen gegen Russland und Ölkonzerne. amerika21.de 12.02.2020.
[2], [3] Marta Andujo: Nächste US-Sanktionen gegen Venezuela sollen “Lebensader von Maduro abschneiden”. amerika21.de 20.02.2020.
[4] Amerika fordert Maduros Abtritt. Frankfurter Allgemeine Zeitung 02.04.2020.
[5] Declaration by the High Representative on behalf of the European Union on Venezuela. consilium.europa.eu 03.04.2020.
[6], [7] Julieta Daza: IWF lässt Venezuela im Stich. jungewelt.de 19.03.2020.
[8] S. dazu Die Weltenherrscher (II) und Aufforderung zum Putsch.
[9] Christoph Gurk: Kriegsschiffe vor Venezuela. sueddeutsche.de 02.04.2020.
[10] Marineboot rammt deutsches Kreuzfahrtschiff – und sinkt. spiegel.de 03.04.2020.
[11] Statement by the Group of 77 and China on the Covid-19 Pandemic. New York, 03.04.2020.
[12] Funding the fight against COVID-19 in the world’s poorest countries. un.org 25.03.2020.
[13] UN Adopts Resolution Urging Global Cooperation on COVID-19. nytimes.com 02.04.2020.
[14] Dario Azzellini: Venezolanische Küstenwache rammt grundlos deutsches Kreuzfahrtschiff in internationalen Gewässern? amerika21.de 06.04.2020.