میراث جنگ سرد
کتاب خاطرات دکتر مصطفی دانش، روزنامهنگار برجسته دوران جنگ سرد، تحت نام «رد پای من ــ میراث جنگ سرد» منتشر گردید. او که بهعنوان گزارشگر جنگی در بسیاری از کانونهای تشنج و درگیری از ویتنام، عراق، ایران، افغانستان و لیبی تا نامیبیا، آنگولا، آفریقای جنوبی و نیکاراگوئه حضور چندباره و مستقیم داشته است، توانسته است زوایای تاریک و روشنِ حوادث و رویدادهایِ این کشورها را در این دورانِ پُر تنش به بهترین وجهی در مقابل چشم خوانندگان به تصویر کشد. از سویی کتاب سرشار است از تلاش بیپایانِ انسانیِ انسانهای تحت ستم در تأمین و تداوم زندگی در صلح و آرامش، و از سوی دیگر هجوم و دستبرد بیرحمانه و شیطانی سودجویانِ جنگافروز که در نهایت قساوت و سنگدلی در کار تخریب زندگی، صلح و آرامش مردمانند.
دکتر مصطفی دانش که خود عمیقاً تحت تأثیر رویدادها و حوادث انسانی و شیطانی این دوران است، در نقل و بازگویی این خاطرات که دیگر با او عجین شده است، خود و ما را به سیری واقعی در تاریخ این دوران میبرد. از صحنههای انسانی آن که کم هم نیست، تا توطئههای شیطانی، دو رویی و خیانت عدهای جنایتکار. کتاب را باید خواند. کتاب درسنامهای است گرانبها بهویژه برای جوانانِی که آن روزها را ندیدهاند و ملتهای تحت ستم که همواره آرزوهای انسانیشان از سوی عدهای سودجو و فریبکار به غارت رفته است. باید با حوادث افغانستان و آنچه در این سالهای شوم بر مردم نگونبخت این سرزمین رفته است آشنا شد و دانست که چگونه از درون حزب برای سرنگونی نجیباله توطئه چیدند. باید با دکتر مصطفی دانش به جبهههای جنگ در عراق و ایران رفت و با فجایعی که برای این ملتها رقم زدند از نزدیک دیدار کرد. باید بههمراه او به ملاقات خمینی در قم رفت تا از نتیجهگیرهایش در صحبت مستقیم و رو در رو با خمینی آگاه شد. در کنار او به دیدار معمرالقذافی در لیبی رفت و نگاهی به رویدادهای عبرتآموز این کشور انداخت که تا به امروز هم در جنگ، ناامنی و هرج و مرج دست و پا میزند. باید بهوسیله او با یوناس ساویمبی رهبر شورشیان آنگولا و همچنین دوس سانتوش رئیسجمهور آن کشور آشنا شد تا به علل جنگ و خونریزی چندین ساله در این کشور آفریقایی پی برد.
و بالاخره همگام با او آرام و مصمم به خانه نلسون ماندلا، اسطوره مقاومت و صلح، پا گذاشت تا با شخصیتی آشنا شد که تمام همّ و غمش را برای ارتقاء مقام انسان و رهایی او از بردگی بهکار برد؛ با صلحی خردمندانه و انسانی از خونریزیهای بیشتر جلوگیری کرد و قاره آفریقا را در مسیری دیگر قرار داد و مهر خود را بر بسیاری از حوادث روز کوبید. او بهدرستی لقب پدر آفریقا را گرفت.
در این کتاب دکتر مصطفی دانش نشان میدهد که به مسایل جهان اسلام و بهویژه خاورمیانه توجه و تسلط خاصی دارد. بیش از همه با سفرهای متعددی که در طی سالیان دراز به افغانستان، این کانون همیشه مشتعل منطقه و کشور مورد منازعه بین دو ابر قدرت دورانِ جنگ سرد، داشته است، منازعاتی که تاکنون هم ادامه دارد، با آداب و رسوم، مناسبات قبیلهای و سنتهای این سرزمین کهن آشنایی خوبی داشته و از درد و رنج مردمی که سالیان سال است در منگنه کشمکشهای منطقهای و ژئوپولیتیک تحت فشار دهشتناکی قرار گرفتهاند، آگاه می باشد؛ بسیاری از بازیگران اصلی قدرت در دوران جنگ سرد را از نزدیک میشناسد و از چگونگی حوادث و رویدادهای این کشور اطلاعات ارزشمندی دارد.
کتاب مصطفی دانش، آخرین دستآورد او در این زمینه است؛ رسالهای است بر پایۀ بیش از دویست سفر روزنامهنگاری به مناطقِ گوناگونِ جهان از جنگِ سرد تاکنون. مصطفی دانش در این کتاب، با به تحریر درآوردنِ بیش از صد خاطره از جنگهای مختلف، به خواننده کمک میکند تا جهانی را که با آن آشنا نیست، شناخته و درک کند. او در این کتاب، تحولات این کشورها را از نزدیک دنبال کرده و پیش از هر چیز سعی کرده است تا بر مشاهدات، تجربیات و برداشتهای دست اوّل خود که چه بسا با برداشتها و پنداشتهای رایج در محافلِ غربی تفاوت دارد، تکیه نماید. سرنوشت کشورهای نفتخیز جهان در پرتو بینظمی جهانی، مسائلی هستند که او در این کتاب به تفصیل مورد بحث قرار داده است.
کتابِ دکتر دانش صفحاتی است از تاریخ واقعی جنگ سرد تاکنون. باید آنرا خواند و از تجربیات ارزنده و گرانبهای او در این سالهای پُر تلاطم و تنش، درس گرفت.
علاقمندان کتاب دکتر مصطفی دانش میتوانند از طرق زیر کتاب را دریافت دارند:
۱ــ در کشور آلمان از طریق کتابفروشی فروغ در شهر کلن