جاده ابریشم جدید و تشدید گردش کالا
شیوع ویروس کرونا که این سیاره را فراگرفته، تأثیری در بارگیری دهلیز راهآهن بین چین و اروپا نداشته است. به عبارت دقیقتر، برخلاف انتظار، تأثیر مثبت داشته است. بنابه گزارش شرکت راهآهن چین، در نیمه اول سالجاری، تعداد قطارهای باری که از طریق روسیه و قزاقستان بین چین و کشورهای اروپایی در حرکت بودند به ۵١٢٢ دستگاه رسید، که نسبت به سال گذشته ٣۶ درصد افزایش داشته است. چنین رشدی حتی در سالهای «پُررونق» مشاهده نشده بود. فقط در ژوئن سال ٢٠٢٠، راهآهن راه ابریشم جدید با قبول ١١۶٩ قطار، رکورد زد. بهویژه، در شش ماه نخست سال، ۴۶١ هزار کانتینر بیست فوتی (twenty-foot equivalent unit) با قطارهای باری در مسیر چین ــ اروپا حمل شد، که نسبت به سال ٢٠١٩، ۴١ درصد افزایش نشان میدهد.
خط راهآهن بین شرق و غرب قاره در مبارزه جهانی با کووید ـ ١٩ نقش مهمی ایفاء میکند: روی ریل بود که مقدار زیادی از عوامل ضد همهگیری به کشورها و مناطق تحت تأثیر این عفونت موذی تحویل گردید. ابتدا تجهیزات پزشکی بهسمت چین «سرازیر گردید» و سپس، هنگامی که اوضاع در این کشور بزرگ تثبیت شد، چین به ارسال دارو، تجهیزات ایمنی و پزشکی به بخش غربی اوراسیا شروع کرد. از ماه ژانویه تا ژوئن سالجاری، قطارهای باری چین ــ اروپا ٢٧ هزار تن محمولۀ ضداپیدمی حمل کردند. و این، بهویژه با توجه به این واقعیت که حجم حملونقل هوایی و دریایی کالا بهدلیل همین همهگیری بهشدت کاهش یافته، صادق است.
کارشناسان اتحادیۀ صنعتگران و کارآفرینان روسیه ــ آسیا معتقدند، که چین علاقهمند است کالاهای خود را از طریق راه خشکی، نهتنها بهدلیل مدت تحویل بسیار کوتاه آنها، بلکه، با توجه به کنترل کل ارتباطات دریایی توسط ایالات متحده از شانگهای تا ترعۀ سوئز، به اروپا حمل کند. بنابراین، کشور بزرگ چین به راه ابریشم جدید تأکید میکند و ساخت بیشتر زیرساختهای آن، به لطف کاربست فنآوریهای نوین، سطح جدیدی از تدارکات و خردهفروشی را به مصرفکنندگان کالاهای چینی پیشنهاد میکند.
کارشناسان اتحادیۀ صنعتگران و کارآفرینان روسیه ــ آسیا مطمئن هستند، که استفاده بیشتر از فنآوریهای نوین در «راه ابریشم جدید» در روح خود مطابق است با اصول چهارمین انقلاب صنعتی و برنامۀ دولت جمهوری خلق چین تحت عنوان «ساخت چین – ٢٠٢۵»، که در چارچوب آن افزایش کیفی خودکار کردن تولیدات صنعتی و نوسازی فنآوری برنامهریزی شده است.
لیو ایژو، دانشجوی کارشناسی ارشد کرسی اقتصاد جهانی دانشکدۀ اقتصاد دانشگاه دولتی لاماناسوف مسکو میگوید: «چهارمین انقلاب فنآوری در حال وقوع، چین را وادار نمود تا به طرح «یک کمربند و یک جاده» رنگ ابتکاری بزند. این، یک برنامه برای دیجیتالیسازی راه ابریشم جدید است، که با تحول دیجیتالی کل اقتصاد چین پیوند ناگسستنی دارد. در اینجا، اولویت عبارت است از تبدیل چین به یک قدرت برتر اینترنتی، کاربست فنآوریهای جدید در تمام زمینههای زندگی اجتماعی و اقتصادی. برنامۀ «ساخت چین – ٢٠٢۵» بهعنوان یک «نقشۀ راه» برای گذار از مدل توسعۀ گسترده، با وجود نتایج اقتصادی درخشان آن در چین، به یک ابتکار مبتنی بر نوآوریهای بومی، بدون نفی نوآوریهای خارجی تدوین شده است. هدف، تأمین تقاضای داخلی، بهموازت توجه به افزایش صادرات است. منظور ما از دیجیتالی کردن راه ابریشم جدید، توسعۀ نوآورانۀ چین است. در اینجا، توجه اصلی بر روی توسعۀ شرکتهای پیشرو فنآوری اطلاعات مانند علی بابا، هوواوی، لنوو، اچپی (HP) و سایر شرکتها متمرکز شده، که از زمرۀ پیشروان تجارت اینترنتی جهان هستند. تمامی این شرکتها بهطور فعال در مسیر پروژۀ «یک کمربند و یک جاده» فعالیت میکنند.
لیو ایژو خلاصه میکند: تکوین «راه ابریشم جدید» با استفاده از فنآوریهای نوین، ادای احترام به روال دیجیتالی شدن نیست، که کل جهان متمدن را تحت پوشش قرار داده است. مدتهاست در چین پی بردهاند چهارمین انقلاب صنعتی، که هسته اصلی آن را دیجیتالی کردن تشکیل میدهد، در حال فرارویی به دور جدید در توسعۀ اقتصادی جهان است. عاقبت رقابت بین کشورها به آن، به تثبیت موقعیت جمهوری خلق چین بهعنوان یک کشور نوآوری قوی بستگی دارد و این، ابزار اصلی برای تحقق «رویای چینی» است.