کرونا آزمونی برای ناکارآمدی ساختار پوسیده وزارت بهداشت
یک جریانی در وزارت بهداشت به‌صورت سنتی وجود دارد، این جریان از دوران ریاست جمهوری مرحوم هاشمی گرفته تا خاتمی، احمدی‌نژاد، روحانی و تا به امروز کار خود را ادامه داده است که از آن باعنوان یک نوع مافیای فساد در ساختار نظام سلامت کشور یاد می‌شود. من از این جریان تحت عنوان تاجران مرگ یاد می‌کنم، به‌ویژه در دوران شیوع ویروس کرونا این جریان با کرونا کاسبی کردند. یعنی مثلاً بدشان نمی‌آید که برای مهار بیماری کرونا واکسن وارد نشود تا بیماران به داروهای گوناگونی که باید وارد کشور شود محتاج شوند. به‌عبارتی برای این گروه واردات واکسن سود نداشت و در فضای عمومی و رسانه‌ها ممنوعیت ورود واکسن را توجیه کردند، درحالی‌که امروز خیلی از کشورها با همین واکسن جشن پایان کرونا گرفتند و در مقابل عده‌ای در ایران سود واردات دارو را به جیب زدند.
محمد شریفی‌مقدم، دبیرکل خانه پرستار معتقد است ساختار معیوب وزارت بهداشت اجازه نمی‌دهد وزیری بتواند عملکرد صحیح داشته باشد، چیزی که شریفی‌مقدم به‌آن اذعان دارد وجود تعارض منافع در این وزارتخانه است که مانع از پیگیری اهداف عالی می‌شود. همچنین محمدرضا محبوب‌فر کارشناس بهداشت و سلامت در اظهار نظری مشابه می‌گوید که بدنه وزارت بهداشت به‌شکل سنتی با رانت همراه است، چیزی که به‌عقیده ایشان در واردات دارو به‌جای واکسن مشهود بود، بنابراین تغییر وزیر چندان نمی‌تواند عملکرد این وزارتخانه را تحت تاثیر قرار دهد.
شریفی‌مقدم در توضیح بیشتر گفت: «به‌طور کلی بدنه وزارت بهداشت یک ساختار درهم پیچیده رانتی دارد. روش حکمرانی در وزارت بهداشت در هیچ‌جای دنیا وجود ندارد، چراکه حکمرانی‌ها باید شفافیت داشته باشد و این مسئله در وزارت بهداشت دیده نمی‌شود. بیشترین پول وارد نظام سلامت می‌شود که وزارت بهداشت هم جزو آن است، اما هیچ شفافیتی درباره این پول‌ها وجود ندارد. به‌بهانه کرونا یک میلیارد دلار از صندوق توسعه ملی برداشت کردند، اگر همین پول را واکسن خریده بودند حجم زیادی واکسن تهیه شده بود. یا گفتند ۷۲۰میلیون یورو برای داروی رمدسیویر خرج کردند، دارویی که سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده تأثیری روی بیماری کرونا ندارد، اما با همین مبلغ می‌شد چندین میلیون دز واکسن وارد کرد تا مردم مبتلا به کرونا نشوند، درحالی‌که استفاده از رمدسیویر وقتی معنا پیدا می‌کند که فرد به‌کرونا مبتلا شود و بعد نیاز به دارو داشته باشد.»
وی نتیجه گرفت: «بنابراین سیستم پزشک‌سالار وزارت بهداشت فارغ از دولت‌ها، چه اصلاح‌طلب و چه اصول‌گرا، بر سر منافع خودشان به‌طریقی با یکدیگر کنار می‌آیند. لذا آقای عین‌اللهی هم اگر وزیر بهداشت شود چندان تغییری نمی‌تواند در وزارت بهداشت ایجاد کند. من حدود ۳۰سال در دولت‌های مختلف با سیستم وزارت بهداشت سروکار دارم، هیچ وزیری نمی‌تواند حریف این ساختار شود، هر وزیری بر سر کار بیاید نهایتاً ۱۰درصد می‌تواند تغییراتی ایجاد کند، مگر این‌که این ساختار پزشک‌سالار وزارت بهداشت درست شود. هرجایی که پول، قدرت و نظارت دست یک گروه مشخص باشد، فساد اجتناب‌ناپذیر است.»
دبیرکل خانه پرستار درخصوص اصلاح ساختار این وزارتخانه افزود: «در دنیا مدیریت یک علم است، جاهای حساسی مانند بحث سلامت را باید به قوی‌ترین مدیران داد. در کشورهای دیگر مانند آمریکا رؤسای بیمارستان‌ها ۹۵درصد غیرپزشک هستند، ۵درصدی هم که پزشک هستند اولاً دوره‌های مدیریت گذرانده‌اند ثانیاً در دوره مدیریت خود طبابت نمی‌کنند. الان آقای دکتر عین‌اللهی کلینیکی دارند که همه‌کاره آن ایشان هستند، آیا وزیر شوند این کلینیک را تعطیل می‌کنند؟ این‌جا بحث تعارض منافع ایجاد می‌شود. اصلاً سخنم صرفاً متوجه وزیر پیشنهادی نیست به‌طورکلی می‌گویم، کسی‌که رئیس بیمارستان شده اما هنوز جراحی انجام می‌دهد، یا در بیمارستان‌های خصوصی و دولتی طبابت می‌کند و رئیس دانشگاه هم هست، چنین وضعیتی تعارض منافع ایجاد می‌کند. لذا کسی‌که وزیر، نماینده مجلس و مدیر می‌شود باید طبابت را کنار بگذارد و فقط مدیریت کند.»
شریفی مقدم در پایان گفت: «درهمین بحث کرونا ساختار وزارت بهداشت نشان داد ساختاری برای مقابله با بحران نیست. یکی از علت‌های آن همین بحث زیربنایی است کسانی که در رأس مدیریت هستند مانند وزیر بهداشت، معاونان وزارت بهداشت، روسای دانشگاه‌ها و بیمارستان‌ها نباید پزشک باشند، یا اگر پزشک هستند هیچ‌جا نباید منافع داشته باشند.»
در ادامه محبوب‌فر با اشاره به ساختار معیوب وزارت بهداشت گفت: «یک جریانی در وزارت بهداشت به‌صورت سنتی وجود دارد، این جریان از دوران ریاست جمهوری مرحوم هاشمی گرفته تا خاتمی، احمدی‌نژاد، روحانی و تا به امروز کار خود را ادامه داده است که از آن باعنوان یک نوع مافیای فساد در ساختار نظام سلامت کشور یاد می‌شود. من از این جریان تحت عنوان تاجران مرگ یاد می‌کنم، به‌ویژه در دوران شیوع ویروس کرونا این جریان با کرونا کاسبی کردند. یعنی مثلاً بدشان نمی‌آید که برای مهار بیماری کرونا واکسن وارد نشود تا بیماران به داروهای گوناگونی که باید وارد کشور شود محتاج شوند. به‌عبارتی برای این گروه واردات واکسن سود نداشت و در فضای عمومی و رسانه‌ها ممنوعیت ورود واکسن را توجیه کردند، درحالی‌که امروز خیلی از کشورها با همین واکسن جشن پایان کرونا گرفتند و در مقابل عده‌ای در ایران سود واردات دارو را به جیب زدند.»
این کارشناس سلامت بیان کرد: «من بعید می‌دانم وزیر پیشنهادی بهداشت بتواند این ساختار غلط در وزارت بهداشت را جمع‌وجور کند. من امیدوار به آینده وزارت بهداشت و درمان نیستم، چراکه وزیر پیشنهادی از همین ساختار معیوب وزارتخانه انتخاب شده است. آقای عین‌اللهی با امضای نامه‌ای که درباره تحدید واردات واکسن نوشته شد، عدم واردات واکسن را توجیه کردند. بعید می‌دانم وزیر پیشنهادی تغییری در مدیریت کرونایی ایجاد کند یا تغییری در اعضای علمی ستاد مقابله با کرونا بدهد. این ستاد بارها کشور را در مقابله با کرونا به شکست کشیده است. لذا چندان به‌این‌که ایشان دست به تغییر و تحولات اساسی در این وزارتخانه بزنند، خوشبین نیستم.»
وی خاطرنشان کرد: «من فکر می‌کنم اگر قرار است وزارت بهداشت به حرکت ماه‌های گذشته خودش ادامه دهد، برای کاهش کرونا این وزارتخانه را تعطیل کنند. یک‌ماه این وزارتخانه را تعطیل کنند تا حداقل کسی نباشد که در آن مانع واردات واکسن و سایر اقلام مورد نیاز شود تا تلفات کرونا کاهش پیدا کند.»