«سناریوی روز قیامت» واقعی
بهمحض انتشار گزارشهای رسانهای مبنی بر معامله میان اسیر فلسطینی، هشام ابو حَوَش و مقامات زندان اسرائیل، افراطگرایان اسرائیلی به رهبری ایتامار بن گویر Itamar Ben-Gvir، عضو کنست، با عصبانیت به بیمارستان عسّاف حَروفه، محل نگهداری ابو حَوَش یورش بردند.
ابو حَوَش، یک فعال سیاسی فلسطینی ۴۱ ساله است که پدر پنج فرزند میباشد. او در اکتبر ۲۰۲۰ توسط ارتش اسرائیل در خانه خود در شهر دورهَ در نزدیکی الخلیل (Hebron) دستگیر شد. ابو حَوَش در تمامی ۱۴۱ روز گذشته، قبل از توافق کنونی، در اعتصاب غذا بوده است. این اعتصاب غذا در تاریخ مقاومت فلسطین بهعنوان یکی از طولانیترین و مسلماً پُرپیامدترین مقاومتها ثبت خواهد شد.
در زمانی که ائتلاف نفتالی بنت در تلاش برای کسب باور و اعتماد شهرکنشینان یهودی طرفدار خود، در همه جا علیه هرگونه مقاومت فلسطینیها شدیداً چنگ و دندان نشان میدهد، بن گویر و دیگر اسرائیلیهای راستگرا از تصمیم دولت مبنی بر آزادی ابو حَوَش در ۲۶ فوریه بسیار خشمگین شدند. درواقع، برای بسیاری از اسرائیلیها، هرگونه سازشی از این دست، شکستی آشکار برای اسرائیل و پیروزی غیرقابل انکاری برای فلسطینیان تلقی میشود.
استواری ابو حَوَش که چند روز قبل از این توافق به کُما رفت، در حالی که بدن لاغر و نحیفش بهخاطر درد بیش از حدِّ اعتصاب غذای بیوقفهاش میلرزید، نمایشگر نوع مقاومت هزاران اسیر فلسطینی در گذشته و حال بود.
در حال حاضر ۴۶۰۰ اسیر فلسطینی در زندانهای اسرائیل بهسر میبرند. اکثر آنها پس از محاکمه در دادگاههای نظامی اسرائیل زندانی میشوند. این محاکمات، با قوانین بینالمللی یا هنجارهای قانونی اعمال شده، با حداقل الزامات انصاف، حتی در کشورهای اسماً دموکراتیک هم، مطابقت ندارند. علاوه بر این، طبق گفته گروه حمایت از زندانیان آدامیر ــ Addameer ــ ۵۰۰ فلسطینی بدون محاکمه یا طی روندهای قانونی، در بازداشت هستند؛ سیستمی سختگیرانه که در اسرائیل بهعنوان «بازداشت اداری» شناخته میشود.
ابو حَوَش نیز بر اساس همان سیستم بدنام بازداشت شد که گروه حقوق بشر اسرائیلی بِتسِلِم B’tselem بهعنوان «حبس بدون محاکمه» یا اتهام براساس یک ادعای بدون پشتوانه» مینامد که بر اثر «احساس قصد ارتکاب جرم در آینده» اشخاص بازداشت میشوند.
بازداشت ابو حَوَش بارها و بارها تمدید شد، درست همانطور که در اغلب موارد دستگیری زندانیان فلسطینی، صرفاً بهعنوان مجازات برای فعالیتهای سیاسی یا سخنرانی علیه اشغالگران، اتفاق میافتد. در چنین مواردی، آنها در انزوای کامل نگهداری میشوند. همه آنها شکنجه روانی و در بسیاری از موارد شکنجه فیزیکی را نیز تجربه میکنند؛ جایی که بازجوهای اسرائیلی برای گرفتن اعترافات اجباری که بتواند علیه آنها در دادگاههای نظامی استفاده شود، همه کاری میکنند.
محاکمههای محمد الحلبی یک نمونه بارز آن است. این شاید ظالمانهترین نمایش از سیستم هولناک به اصطلاح بازداشت اداری باشد. مدیر عملیات وُرلد ویژن World Vision در غزه بیش از پنج سال است که در سلول انفرادی نگهداری میشود. از آن زمان، او بیش از ۱۵۰ بار در برابر دادگاه نظامی اسرائیل رژه رفته است. یکی از برجستهترین انساندوستان فلسطین اکنون در کابوس بیپایانی بهسر میبرد که در آن نه آزاد است و نه متهم.
در مورد ابو حَوَش، تصمیم به اعتصاب غذا یک تصمیم خودسرانه نبود. برعکس، این یک تصمیم راهبردی بود که الهام گرفته از مقاومت مردمی است؛ مقاومتی که در ماه مه گذشته در فلسطین مشاهده شد؛ مقاومتی که به فلسطینیان نیرو بخشید، و موجب اتحاد بیشتر در میان آنان گردید.
مبارزه برای آزادی توسط زندانیان سیاسی فلسطینی، یکی از مهمترین پایههای اتحاد و همبستگی در راه آرمان فلسطین است. اگرچه اکثر زندانیان، مانند اکثر فلسطینیها، مستقیماً یا آزادانه به احزاب سیاسی خاصی وابسته هستند، این وابستگیها بهمحض ــ غل و زنجیر شدن ــ و به سیاهچالهای اسرائیلی افتادن، زایل میگردند. یک فلسطینی پس از زندانی شدن، اینکه طرفدار فتح است، یا از حامیان حماس، ویا اینکه به یک گروه سوسیالیستی و یا هر جنبش دیگری تعلق خاطر دارد، دیگر بهخودیخود عضو هیچ حزب و گروه و دستهای نیست، بلکه قبل از هر چیز تنها یک فلسطینی است. این را میتوان بهراحتی از روی نوع ادبیاتی که اغلب بهصورت قاچاق از زندانهای اسرائیل به بیرون درز میکند، رمزگشایی کرد.
بهعنوان مثال، سند زندانیان در سال ۲۰۰۶ که توسط رهبران و اعضای برجسته همه احزاب سیاسی فلسطین در زندان تهیه و امضاء شد، قویترین و واقعیترین فراخوان برای اتحاد ملی است که تاکنون نوشته شده است. این روحیه وحدت که از داخل زندانهای اسرائیل نشأت میگیرد دقیقاً بههمین دلیل است که مردم فلسطین همچنان این تصور جمعی را دارند که زندانیان رهبران واقعی جامعه فلسطین هستند. ابو حَوَش، مانند بسیاری از زندانیان دیگر که تجربه طاقتفرسای اعتصاب غذا را پشت سر گذاشتهاند، باید این را بهخوبی میدانست. ابو حَوَش همچنین کاملاً قدردان این واقعیت است که میلیونها فلسطینی در سراسر فلسطین اشغالی و جهان با نگرانی نظارهگر او میباشند و به طرق مختلف برای نشان دادن همبستگی خود با او و خانوادهاش اقدام کرده، میکنند و خواهند کرد.
یک روز قبل از تعهد اسرائیل برای آزادی ابو حَوَش، رهبران جامعه و سخنگویان همه گروههای مقاومت، در راهپیمایی بزرگی در غزه، شرکت کردند. یکی از چهرههای برجسته مقاومت تأکید کرد که مرگ ابو حَوَش بهعنوان «قتل» تلقی میگردد و وعده داد که برای انتقام از او، بهزودی شورش به پا خواهد شد. ساعاتی بعد، دولت اسرائیل با شرایطی که خانواده ابو حَوَش بیان کرده بود موافقت کرد.
بن گویر افراطی در واقع حق داشت. دولت اسرائیل عملاً پیروزی فلسطینیان را پذیرفت.
اما چرا اسرائیل درست در زمانی این را پذیرفت که از دادن حتی یک امتیاز کوچک در مورد شهرکسازی غیرقانونی، آپارتاید رو به رشد، اشغال نظامی یا وضعیت بیتالمقدس خودداری میکند؟ دلیل آن خود زندانی نیست، بلکه به مرکزیت او در آگاهی جمعی فلسطینیان مربوط میشود. اگر ابو حَوَش میمرد، فلسطین در دور تازهای از شورشها غوطهور میگردید که با در نظر گرفتن رویدادهای ماه مه، همه نوع مقاومت به نمایش گذاشته میشد؛ بحرانی که ائتلاف متزلزل بنت نمیتواند از پَسِ آن برآید.
تصور این که یک مرد در حال مرگ، که به تخت بیمارستان بسته شده است، اسرائیل را مجبور میکند تا در مورد موضوعی حیاتی مانند آزادی یک فلسطینی تسلیم شود، خود تصوری بسیار نیرومند و نیروبخش است. حال تصور کنید چه اتفاقی میافتد اگر این انرژی نیرومند ابو حَوَش در هزاران نفر دیگر همانند او چندین برابر شود و با مقاومت میلیونها فلسطینی در سراسر فلسطین اشغالی تداوم یابد. این همان سناریوی واقعی «روز قیامت» است که اسرائیل از آن بیشتر میترسد.
رمزی بارود روزنامهنگار و سردبیر The Palestine Chronicle است. او نویسنده پنج کتاب است. آخرین کتاب او «این زنجیر شکسته خواهند شد: داستانهای فلسطینی مبارزه و سرپیچی در زندانهای اسرائیل» (کلاریتی پرس، آتلانتا) است. دکتر بارود پژوهشگر ارشد غیرمقیم در مرکز اسلام و امور جهانی (CIGA)، دانشگاه زعیم استانبول (IZU) است. وب سایت او www.ramzybaroud.net است.