اجماع گسترده در نشست بریکس
یک روز قبل از سفر آسیایی جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، یک بیانیه مشترک ۲۵ بندی در نشست وزرای خارجه گروه بریکس به‌تصویب رسید که در آن بر سر تقویت نقش اقتصادهای نوظهور در سطح بین‌المللی و حمایت از روسیه و اوکراین، اجماع صورت گرفت. همچنین مذاکرات در زمینه مبارزه با تروریسم، کنترل تسلیحات و گسترش احتمالی بریکس انجام شد.
وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، موضع مشترک بریکس را در نشست «صمیمی و عمل‌گرایانه» ارزیابی کرد و آن را در چهار جنبه خلاصه کرد: از‌جمله حمایت از چندجانبه‌گرایی، ترویج توسعه مشترک، تقویت همبستگی و همکاری و موارد دیگر. کارشناسان چینی این نشست و اجماع حاصل از آن را صدای طیف وسیعی از کشورهای در حال توسعه دانستند که تأثیر منفی تلاش‌های برخی کشورها برای معکوس کردن جهانی‌سازی و تشکیل بلوک‌های سیاسی را خنثی کرد.
وانگ ریاست جلسه روز پنجشنبه ۱۹ ماه مه ۲۰۲۲ را که از طریق کنفرانس ویدیویی تشکیل شده بود، برعهده داشت. نالدی پاندور وزیر روابط و همکاری بین‌المللی آفریقای جنوبی، کارلوس فرانکا وزیر امور خارجه برزیل، سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه و سوبرهمانیام جایشانکار وزیر امور خارجه هند در این نشست حضور داشتند.
بر اساس بیانیه مشترک این نشست، وزراء بر تعهد خود بر این امر تأکید کردند که با افزایش مشارکت بازارهای نوظهور و کشورهای در حال توسعه در تصمیم‌گیری جهانی، حکومت جهانی کشورهای بیشتری را نمایندگی می‌کند و دمکراتیک‌تر خواهد شد.
چین و روسیه بار دیگر بر اهمیتی که برای جایگاه و نقش برزیل، هند و آفریقای جنوبی در امور بین‌المللی قائل هستند، تأکید و از خواست آنها برای ایفای نقش بیشتر در سازمان ملل حمایت کردند.
برخلاف گذشته که در جلسات گروه بریکس بیشتر بر توسعه اقتصادی و همکاری‌ها تأکید می‌شد، وزرا بر چندین موضوع مرتبط با امنیت اتفاق‌نظر داشتند. به‌عنوان مثال، آنها حمایت خود را از مذاکرات روسیه و اوکراین ابراز و تأکید کردند که سازمان ملل باید به ایفای نقش هماهنگ‌کننده اصلی در مبارزه با تروریسم در تمام اشکال آن ادامه دهد و خواستار تصویب زودهنگام کنوانسیون جامع ضدِ تروریسم شدند.
وزرای این کشورها همچنین خواستار تقویت سیستم‌های کنترل تسلیحات بین‌المللی، خلع سلاح و عدم اشاعه، به‌ویژه نیاز به رعایت و تقویت کنوانسیون سلاح‌های بیولوژیکی، از‌جمله از طریق تصویب یک پروتکل الزام‌آور قانونی که شامل یک مکانیسم راستی‌آزمایی کارآمد است، شدند.
وانگ یی‌وی، مدیر مؤسسه روابط بین‌الملل در دانشگاه رنمین چین، به گلوبال تایمز گفت که اغلب توسط غرب، که احساس می‌کند نماینده کل جامعه بین‌المللی است، صدای کشورهای در حال توسعه نادیده گرفته می‌شود.
وی خاطرنشان کرد که پس از درگیری روسیه و اوکراین، جهان با خطر رویارویی بیشتر، تفرقه و حتی جنگ هسته‌ای روبرو است. گروه بریکس BRICS به‌عنوان نمایندگان کشورهای در حال توسعه چنین نگرانی‌های امنیتی دارد. روسیه، یکی از اعضای بریکس، مشمول تحریم‌های اقتصادی آمریکا و غرب است.
وانگ گفت: «ایالات متحده به جای اکثریت جهان صحبت نمی‌کند، اما بریکس از سوی گروه بزرگی از کشورهای در حال توسعه و اقتصادهای نوظهور صحبت می‌کند که هیچیک از آنها روسیه را تحریم نکرده‌اند. ایالات متحده، اما دیگر کشورها را وادار می‌سازد تا به آن در رسیدن اهدافش کمک کنند.»
ایالات متحده می‌خواهد روسیه را منزوی کند و آتش یک جنگ سرد جدید را برانگیزد. در عین‌حال، واشنگتن با بازدید از ژاپن و کره جنوبی، سیستم اتحاد خود را در آسیا سازماندهی مجدد می‌کند، چین و کشورهای بریکس را از زنجیره صنعتی با فناوری پیشرفته حذف می‌کند و جهان را به انحراف از روند جهانی شدن سوق می‌دهد.
در آوریل امسال چین ابتکارات امنیتی جهانی را مطرح کرد. وانگ گفت: «بریکس نه‌تنها بستری برای حمایت، بلکه برای اجرای آن نیز می‌باشد. این کاملاً ممکن است که کشورهای بریکس در آینده به‌طور مشترک برخی از موارد عمومی مرتبط با امنیت را ارائه دهند.»
یک کارشناس امور بین‌الملل مستقر در پکن که خواست نامش فاش نشود به گلوبال تایمز گفت: «مکانیسم بریکس کارکردهای جامع‌تری دارد و مسئولیت‌های بیشتری را برعهده می‌گیرد و ثبات و امنیت بیشتری را برای مقابله با آشفتگی به رهبری ایالات متحده به‌همراه دارد.»
نشست وزرای خارجه بریکس در پس‌زمینه نمایش سفر آسیایی بایدن با هدف تقسیم و تفرقه در منطقه برگزار شد. این کارشناس گفت: دیدار بایدن با برنامه آمریکا برای تقابل ژئوپلیتیکی در تضاد با برنامه گروه بریکس است. برنامه‌ای که مکانیزمی برجسته برای ترویج توسعه پایدار جهانی است و در نتیجه به جهان، به‌ویژه کشورهای در حال توسعه، درک روشن‌تری می‌دهد.
او افزود: بریکس نمادین‌ترین مکانیسم برای نمایندگی منافع و پیشنهادات اقتصادهای نوظهور و کشورهای در حال توسعه است که تمایل زیادی به تضمین عدم تجاوز به منافع آنها در زمان آشفتگی و دگرگونی دارند.
هدف بریکس BRICS ترویج مفاهیم سالم، مثبت و ایمن از طریق منافع متقابل و فراگیری است. این گروه مانند ایالات متحده نیست که با ایجاد تقابل سیاسی، در یک موضع هژمونیک، توسعه اقتصادی و پایدار اقتصادهای نوظهور جهان را تضعیف کند.
این کارشناس گفت: مکانیسم بریکس BRICS به کشورهای در حال توسعه جایگزین مناسبی برای دستور کار بحران‌آفرین، مخرب و ضدِ جهانی شدن ایالات متحده می‌دهد و گسترش آن اجتناب‌ناپذیر است.