تحلیل نتایج انتخابات در لبنان: بزرگترین برندگان و بازندگان
انتخابات پارلمانی لبنان در ۱۵ ماه مه با ۱۲۸ کرسی در یک سیستم رأیگیری فرقهای منحصر بهفرد که ویژه خود لبنان است، برگزار شد. بر اساس گزارش بانک جهانی، این کشور از بدترین بحران اقتصادی طی ۱۵۰ سال گذشته رنج میبرد. در سال ۲۰۱۹، اعتراضات خیابانی علیه طبقه حاکم سیاسی که فاسد و عامل اصلی شکست سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کشور تلقی میشدند، آغاز شد.
تخمین زده میشود که مهاجرین لبنانی حدود ۱۴ میلیون نفر باشند، اما تنها ۲۲۵۱۱۴ نفر از آنها برای رأی دادن در این انتخابات ثبتنام کرده بودند. ۱۰۴۳ نامزد وجود داشت که شامل ۱۵۵ زن برای پُر کردن کرسیها برای یک دوره چهار ساله بود.
عدم شرکت حزب «جریان مستقل» یا «Future Movement» در این رقابت یک تغییر بزرگ بود، زیرا سعد حریری، نخستوزیر سابق، خروج خود از سیاست را اعلام کرده بود و حزب او در انتخابات شرکت نکرد.
«دیوید شنکر»، دستیار سابق وزیر امور خارجه در امور خاور نزدیک، در نشست کنفرانس ZOOM [منظور نشستی مجازی است از طریق یک برنامه کامپیوتری «میزگرد/نشست/کنفرانس» ویدئویی با استفاده از اینترنت، به نام «زوم»: مترجم] برای مؤسسه واشنگتن با عنوان «عملکرد سیاسی حزب الله ــ شیعه و انتخابات لبنان: چالشها، فرصتها و پیامدهای آن در خط مشی سیاسی [نیروهای درگیر: مترجم]» شرکت داشت. «شنکر» آشکارا به نقش خطرناک دولت آمریکا در فروپاشی اقتصادی لبنان و حفظ محاصره مالی و اقتصادی آمریکا در این کشور اعتراف کرد.
سیاست آمریکا در لبنان ایجاد هرج و مرج برای تضعیف مقاومت لبنان در برابر اشغال اسرائیل که متحد اصلی آمریکا در خاورمیانه است، بوده است.
«انجمن [نظارت بر: مترجم] انتخابات دموکراتیک لبنان» گفت که حدود ۸۰ درصد از جمعیت در نتیجه بحران اقتصادی با فقر روبرو هستند. کاندیداها و حامیان احزاب متهم شدهاند که تلاش میکنند با ارائه رشوه نقدی به رأیدهندگانِ بلاتکلیف راه خود را برای پیروزی باز کنند. بهنظر میرسد پرداخت برای آرا در حوزههای انتخاباتی که رقابت شدید است، امری عادی بهنظر میرسد، بهویژه در مناطق بیروت ــ۱، بیروت ــ ۲، زهله، کسروان، جبیل، باترون، کوره، بشاری، زغارته و چوف ــ علی.
برگزیدگان سیاسی طبقه حاکمه که بهدیگر سخن احزاب سنتی نامیده میشوند، در مجموع بزرگترین بازنده انتخابات بودند. فواد سینیوره کسی که به اتهام فساد بسیار معروف بوده است، و سالها مقام وزیر و نخستوزیری را در گذشته از آن خود کرده بود، بازنده بزرگ این انتخابات گردید. شاید بتوان بزرگترین بازنده را شاهزاده طلال ارسلان دانست که ۳۰ سال در مجلس خدمت کرده بود.
«سمیر جعجع» ***، از نیروهای [نظامی: مترجم] لبنانی، با بیشترین تعداد نمایندگان ظاهر شد و اکنون برای اولین بار بزرگترین حزب مسیحی در پارلمان است. «جعجع» به دلیل محکومیت در بمبگذاری در یک کلیسای مسیحی مارونی در سال ۱۹۹۴ ــ که منجر به کشته شدن ۱۱ نفر شد، و قتل شنیع و فجیع رقیب خود (و خانوادهاش): رهبر سابق شبهنظامیان «دنی چامون»، همسرش و دو پسر جوانش (که) در سال ۱۹۹۰ [به قتل رسیدند: مترجم] بدنام است.
برندگان این انتخابات چهرههای جدیدی بودند که آماده ارائه آوردن مطالبات جنبش اعتراضی ۲۰۱۹ به صحن مجلس بودند و توسط رأیدهندگان برای خدمت به ایشان و در پاسخ به سالها فساد برگزیدگان سیاسی طبقه حاکمه، که از نتیجه این انتخابات شوکه شده بودند، انتخاب شدند.
گام مهم بعدی در روند تشکیل مجلس و دولت، انتخاب رئیس مجلس است. «نبیه بری» بهمدت ۳۰ سال در این سمت خدمت کرده است و اگرچه ممکن است دوباره در آن سمت مهم خدمت کند، لکن این یک پیامد حتمی نیست. در مورد انتخاب نایب رئیس مجلس نیز باید تصمیمگیری شود.
به همان اندازه مهم، انتخاب نخست وزیر است، و این باید با اجماع اکثریت انجام شود. با این حال، اکثریت ممکن است تأمین نشود. در این صورت دولتی نمیتواند تشکیل شود. در نتیجه ممکن است نهایتاً ختم قضیه از این طریق صورت پذیرد که قدرتهای منطقه ای پذیرش انتخابی را بقبولانند.
در ماه اکتبر، با پایان یافتن دوره ریاستجمهوری میشل عون، جای خالی او باعث ایجاد خلأ در دولت خواهد شد. در نتیحه یک احتمال مشخص وجود خواهد داشت که در آن لبنان برای ماهها و شاید بیشتر، نه رئیسجمهور و نه دولتی داشته باشد. دلیل آن هم عدم کسب اکثریت در پارلمان [برای چنین انتخابی: مترجم] خواهد بود که منجر به عدم اجماع در مورد اینکه چه کسی باید رئیسجمهور لبنان باشد خواهد گردید. معهذا، این بنبست میتواند با مداخله قدرتهای خارجی حل گردد. [قدرتهایی مانند فرانسه، آمریکا یا عربستان سعودی: مترجم]
حزبالله و متحدانش اکثریت پارلمانی خود را [در این انتخابات: مترجم] از دست دادند. البته حزبالله و متحدش «اَمل» تمام ۲۷ کرسی اختصاص یافته به فرقه شیعه را بهدست آوردهاند. آنها بیش از ۳۰هزار رأی از شیعیان دریافت کردند و این به این معنی است که جامعه شیعه همچنان از حزبالله حمایت میکند و همچنان به مقاومت در برابر اشغالگری اسرائیل متعهد است. این بهنوبه خود بدان معناست که هیچ کرسی شیعی در مجلس نیست که مخالف حزبالله باشد. ایالات متحده نقشه ریخته بود تا شیعیان را علیه حزبالله برانگیزد، اما این طرح نتیجه نداد.
حزبالله ممکن است در سیاست داخلی از اکثریت برخوردار نباشد، اما در حوزه دفاع ملی اکثریت را حتماً در اختیار دارد.
حدود ۱۲ کرسی به نامزدهای جوان جدیدی رسید که بهدنبال تغییر هستند و به هیچ یک از برگزیدگان [قبلی و کنونی: مترجم] حاکمیت سیاسی یا احزاب سنتی قدیمیتر وابسته نیستند. اما آیا آنها میتوانند تغییری ایجاد کنند؟
اگر این چهرههای تازه وارد در پارلمان، که به اعمال فاسد گره نخوردهاند، بتوانند متحد شوند، شانس [هرچند: مترجم] کمی برای موفقیت در ایجاد تغییرات ضروری در لبنان خواهند داشت. با این حال، ما نمیتوانیم فراموش کنیم که همانقدر که در میان احزاب سنتی درگیریهای داخلی وجود داشته است، در نهایت آنها توانستهاند معاملاتی را پشت درهای بسته برای حل و فصل مسائل و بنبستها انجام دهند [و قدرتشان را حفظ کنند: مترجم]. سئوال این است که آیا این نمایندگان جدید مجلس قادر به وحدت و مذاکره در مورد مسائل دشوار خواهند بود؟ کارشناسان پیشبینی میکنند که در نهاد قانونگذاری جدید پراکندگی نظرات خواهد بود و [نتیجتاً: مترجم] تصویب لوایح مورد نیاز مستلزم چالش و کشمکش خواهد بود.
برکناری «ریاض سلامه» از سمت خود بهعنوان رئیس بانک مرکزی لبنان بسیار دشوار خواهد بود زیرا «اربابان فساد» از او محافظت میکنند. «دوروتی شی»، سفیر ایالات متحده در لبنان، گفت: «… هرگونه اقدام سیاسی تلافیجویانه علیه رئیس «بانک دو لیبان» [بانک مرکزی لبنان: مترجم]، ریاض سلامه»، عواقب بزرگی در پی خواهد داشت.
دادستان مالی لبنان، قاضی علی ابراهیم، تصمیم گرفت حکم احضاریه «سلامه» را پس بگیرد و این اقدام قاضی نه فقط بر اساس ملاحظات شخصی یا داخلی، بلکه همچنین بر اساس مداخله آمریکا برای حفاظت از «سلامه» بود.
سفیر «دوروتی شی» همچنین در پاسخ به سئوالی که در مورد نقش ریاض سلامه، رئیس بانک مرکزی، [در فروپاشی اقتصاد لبنان: مترجم] از او شد، به OTV گفت که او [منظور «ریاض سلامه» است: مترجم] «از اعتماد زیادی در جامعه مالی بینالمللی برخوردار است» و این اشتباه است که شخص یا نهادی را برای فروپاشی اقتصادی لبنان سپر بلا قرار دهیم.
علیرغم حمایت دولت آمریکا از «سلامه»، فرانسه، آلمان و لوکزامبورگ اموال او را [در کشورهایشان: مترجم] و داراییهایش را به ارزش ۱۲۰ میلیون یورو (۱۳۰ میلیون دلار) در یک عملیات بزرگ مرتبط با پولشویی در لبنان که به «سلامه» و خانوادهاش تعلق دارد، مصادره کردند.
مجلس جدید ممکن است علیه «ریاض سلامه» اقدام کند تا هرچه زودتر خیابانهای لبنان را آرام کند. [زیرا: مترجم] برگزیدگان حاکمیت سیاسی فاسد برای محافظت از خود این کار را خواهند کرد و «سلامه» را بهعنوان گوشت قربانی تقدیم میکنند تا بهای گناهان دیگران را بپردازند.
شبکه برق لبنان فروپاشیده است و بسیاری برای زندگی روزمره به برق دسترسی ندارند. طرحی برای استفاده از «خط لوله گاز عربی» موجود از مصر به لبنان برای انتقال سوخت و تبدیل آن به برق ابداع شد. با وجود اینکه بخشی از این خط لوله از سوریه در مسیر خود به لبنان میگذرد، سفیر ایالات متحده در لبنان از این طرح حمایت کرده بود.
با این حال، اعضای جمهوریخواه کنگره آمریکا به دلیل تحریمهای کنگره آمریکا علیه سوریه از موافقت با این طرح خودداری کردند.
دو دیپلمات مصری و اردنی که در ارتباط با پیشنهاد استفاده از «خط لوله گاز عربی» از واشنگتن بازدید کردند، دولت پرزیدنت «جو بایدن» را جهت دریافت اطمینان بیشتر [در دفاع از این طرح: مترجم] تحت فشار قرار دادند که [این طرح: مترجم] شامل تحریمها نگردد، اما موفق به دریافت آن [چنین اطمینانی: مترجم] نشدند. حزب جمهوریخواه ممکن است بتواند کنترل کنگره را در انتخابات میاندورهای ماه نوامبر بهدست بگیرد که در این صورت هرگونه معافیت از تحریمها را که برای کمک به لبنان میبود، سدّ خواهد کرد. جمهوریخواهان کنگره نامهای به «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه فرستادهاند [و بیان کردهاند: مترجم] که خط لوله پیشنهادی، تحریمها علیه سوریه را نقض میکند. حزب جمهوریخواه ایالات متحده قدرت خود را در لبنان بهکار میگیرد تا مردم لبنان را از روشن کردن چراغ خانههایشان محروم کند.
* استیون ساهیونی روزنامهنگاری است که دو بار برنده جایزه شده است.
*** سمیر فرید جعجع سیاستمدار لبنانی و رهبر سابق حزب فالانژ لبنان که اکنون حزب کتائب نام دارد و از رهبران ائتلاف ۱۴ مارس در کنار «سعد حریری» و «امین جُمَیّل» بود. حزب فالانژ لبنان اگرچه بهطور رسمی یک حزب سکولار است، اما به کلیسای مارونی منتسب است و برای حفظ منافع مسیحیان مارونی در لبنان فعالیت میکند. (مترجم)