به‌مناسبت ۷۸مین سالروز به قتل رساندن رهبر حزب کمونیست آلمان
ــ میترا تهامی ــ
«من فقط می‌توانستم زندانی را از پشت ببینم. زمانی که زندانی از میان صف افراد اس اس عبور کرد و وارد راهرویی شد که کوره آدم‌سوزی در آن قرار داشت، سه گلوله از سمت محوطه بیرونی به او شلیک شد. افراد اس اس و ۲ غیر‌نظامی وارد محوطه شدند و در را پشت سر خود بستند. پس از سه دقیقه، گلوله چهارم شلیک شد. به‌طور حتم، تیر خلاص بود.»
یکی از زندانیان اردوگاه کار اجباری «بوخن‌والد» به‌نام Marian Zgoda که در واحد حمل اجساد به‌کار گرفته شده بود، واپسین لحظات زندگی ارنست تلمان ــ Ernst Thälmann ــ را با جملات بالا تشریح کرده است.
ارنست تلمان، رهبر حزب کمونیست آلمان در ۱۸ اوت ۱۹۴۴، زمانی که رژیم نازی‌ها در سراشیبی سقوط قرار گرفته بود، در اردوگاه کار اجباری «بوخن‌والد» به قتل رسید.
تلمان در ۳ مارس ۱۹۳۳، چند روز پس از آتش‌سوزی در رایشتاگ (پارلمان آلمان) توسط گشتاپو دستگیر شد.
در روز ۹ مارس، گئورگی دیمیتریوف، از بنیانگذاران حزب کمونیست بلغارستان و مسئول دفتر کمینترن در غرب اروپا نیز به اتهام آتش زدن رایشتاگ ( پارلمان آلمان) دستگیر می‌شود.
دادگاه فرمایشی دیمیتریوف برگزار می‌شود. هیتلر و همدستانش در انتظار موفقیت چشمگیری در عرصه تبلیغات ضدکمونیستی بودند. اما آنان به‌راستی دچار توهم بودند، چرا که پخش رادیویی جریان محاکمه دیمیتریوف به‌دلیل دفاع جانانه و افشاگرانه وی قطع شد.
به‌رغم صدور حکم تبرئه برای دیمیتریوف، او نیز به زندان گشتاپو منتقل می‌شود.
ارنست تلمان، رهبر حزب کمونیست آلمان پس از دستگیری در جریان بازجویی‌ها به‌شدت مورد شکنجه قرار می‌گیرد.
این کمونیست برجسته آلمانی محاکمه نمی‌شود، اما به‌مدت یازده سال در زندان‌های مختلف در سلول انفرادی محبوس می‌شود و سرانجام ماموران گشتاپو در اوت ۱۹۴۴ او را به اردوگاه مرگ بوخن‌والد منتقل می‌کنند.
در ۱۸ اوت، فاشیست‌ها در محوطه کوره‌های آدم‌سوزی او را مورد هدف قرار می‌دهند و پیکرش سوزانده می‌شود.
دستگاه پروپاگاندای نازی‌ها به دروغ مدعی شد که تلمان بر اثر انفجار بمب کشته شده است.
تلمان که یک کارگر ساده بود و به‌عنوان کارگر اسکله یا درشکه‌چی کار می‌کرد، در ۱۷ سالگی به حزب سوسیال دموکرات پیوست و به‌زودی در میان کارگران بارانداز به‌عنوان یک فعال سندیکایی مورد توجه قرار گرفت.
وی در سال ۱۹۲۰ به عضویت حزب کمونیست درآمد و مسئول حزب در هامبورگ شد.
به گفته یکی از روزنامه‌نگاران، تلمان تبدیل به یک بت برای کارگران شد. این روزنامه‌نگار او را چنین توصیف می‌کند:
«همه کارگران می‌دیدند که او مثل یک کارگر ساده زندگی می‌کند و یکی از آن‌هاست.
در میخانه می‌نشیند و با رفقایش و همکارانش آبجو می‌خورد. با آن‌ها همزبان است. تلمان، هم توان رهبری پرولتاریا را داشت، هم شیوه بیان خاص خود را.»
ارنست تلمان پس از قتل کارل لیبکنشت و روزا لوکزامبورگ به رهبری حزب کمونیست آلمان انتخاب شد و از سال ۱۹۲۵ تا زمان دستگیری در سال ۱۹۳۳، رهبری حزب کمونیست آلمان را بر عهده داشت.
وی همچنین از سال ۱۹۲۴ تا ۱۹۳۳ عضو رایشتاگ (پارلمان) بود.
تلمان در ۲ نوبت نیز به‌عنوان نماینده حزب کمونیست در انتخابات ریاست‌جمهوری شرکت کرد.
وی یک انترناسیونالیست پیگیر بود و در سومین کنگره جهانی «انترناسیونال کمونیستی» شرکت کرد.
ارنست تلمان در سال ۱۹۳۳ رهبری مبارزان کمونیستی را بر عهده داشت که در نبردهای خیابانی در برابر نیروهای شبه‌نظامی نازی‌ها ــ SA ــ مقاومت می‌کردند.
تلمان پس از دستگیری به‌شدت شکنجه شد. مقاومت کرد و پیشنهاد آزادی در صورت دست کشیدن از کمونیسم را نپذیرفت.
در سال ۱۹۵۴ فیلمی در جمهوری دموکراتیک آلمان بر اساس واقعیت ساخته شد.
این فیلم در ۲ قسمت به روایت مبارزات کارگر‌زاده هامبورگ و رهبر بعدی حزب کمونیست می‌پردازد.
قسمت نخست فیلم، تاریخچه انقلاب نوامبر ۱۹۱۸ تا قیام هامبورگ در سال ۱۹۲۳ را پوشش می‌دهد.
در نخستین روزهای نوامبر ۱۹۱۸، اعلامیه‌ای به‌دست سربازان آلمانی در جبهه غربی رسید که از آنان می‌خواست تا از دهقانان و کارگران روسیه الهام گیرند و فعالانه علیه ظلم و استثمار به پا خیزند.
بدین‌گونه خبرهای مربوط به قیام ملوانان انقلابی در «کیل» و آزادی کارل لیبکنشت به سنگرها رسید. در اعلامیه از سربازان خواسته شده بود که تفنگ‌های خود را به‌سوی دیگری نشانه روند.
در اوج بحران و تورم، که منجر به افزایش گرسنگی در میان کارگران هامبورگ می‌شود، یک کشتی از روسیه به بندر شهر می‌رسد.
کارگران پتروگراد برای رفقای خود در‌هامبورگ، آرد فرستاده بودند.
اما مقام عالی‌رتبه پلیس که به جناح راست سوسیال دموکرات‌ها وابسته بود از تخلیه بار کشتی جلوگیری می‌کند تا به خیال خود مانع از نفوذ کمونیست‌ها شود.
تلمان که رفقایش او را «تدی» ــ Teddy ــ می‌نامیدند، جسورانه وارد عمل می‌شود و تخلیه، ذخیره‌سازی و توزیع بار کشتی بین کارگران را سازماندهی می‌کند.
بخش نخست فیلم با روایت قیام هامبورگ در سال ۱۹۲۳ که همراه با تشدید بحران اقتصادی و افزایش تورم بود به پایان می‌رسد.
در پائیز ۱۹۲۳، کمونیست‌ها در بسیاری از ایالت‌ها به تدارک قیام مسلحانه می‌پردازند. زیرا به گفته تلمان، اعتصاب عمومی دیگر به‌عنوان تنها ابزار مبارزه کفایت نمی‌کرد.
فردریش ابرت، که از سال ۱۹۱۳، رهبری سوسیال دمکرات‌ها را بر عهده داشت و یک ضدکمونیست شناخته شده بود، در سال ۱۹۱۹ به‌عنوان اولین رهبر جمهوری وایمار انتخاب می‌شود.
ابرت با مشاهده نخستین نشانه‌های حرکت‌های انقلابی، نیروهای نظامی را برای مقابله به میدان اعزام می‌کند. در بایرن ، تورینگن و زاکسن حرکات انقلابی به شکست می‌انجامد.
تنها قیام هامبورگ به رهبری تلمان که همرزمانش او را «تدی» می‌نامیدند، در اکتبر ۱۹۲۳ به تصرف موقت قدرت توسط شوراهای کارگری می‌انجامد.
اما پیشروی یک نیروی عظیم نظامی، تلمان واقع‌گرا را وادار می‌کند تا به یک عقب‌نشینی منظم دست زند.
در جمهوری دموکراتیک آلمان بر خلاف آلمان غربی، ارنست تلمان این مبارز برجسته ضدفاشیست را ارج نهادند و مجسمه‌ها و بناهای یادبود بسیاری به‌منظور گرامیداشت وی برپا شد.
تلمان برای نیروهای مقاومت در کشورهای دیگر مانند اسپانیا نیز به نماد مقاومت در برابر فاشیسم تبدیل شد و سرودها و آهنگ‌های متعددی برای بزرگداشت خاطره و با یاد او خوانده شده است.
بناهای یادبود تلمان مانند خاری در چشم ضدکمونیست‌ها فرو‌می‌رود. در ماه مارس سالجاری، شعبه حزب دموکرات مسیحی در بخشی از شهر برلین خواستار تخریب بنای یادبود تلمان شد.
استدلال آنان این بود که درآمد حاصله از فروش مواد ذوب‌شده مجسمه می‌تواند به پناهندگان اوکرائینی اختصاص داده شود.
این «دموکرات»ها خواستار درهم شکستن مجسمه مبارزی بودند که علیه فاشیسم مبارزه کرد و توسط جنایتکاران نازی به قتل رسید.
جسد تلمان را نازی‌ها سوزاندند و این «دموکرات»ها، سودای ذوب کردن مجسمه او را در سر می‌پرورانند.
منابع
http://www.bidaran.net/spip.php?article383
https://www.filmportal.de/film/ernst-thaelmann-sohn-seiner-klasse_ed9e14e9bf114afeacf6ebf394f3e1b4
https://www.mlpd.de/revolutionaere/ernst-thaelmann
https://www1.wdr.de/stichtag/stichtag-ernst-thaelmann-kpd-100.html