پیام کنگره حزب چین
نکته برجسته بیستمین کنگره ملی اخیر حزب کمونیست چین، انتخاب مجدد شی جین پینگ بهعنوان دبیرکل برای یک دوره پنج ساله دیگر بود. سنّت ایجاد شده توسط دنگ شیائو پینگ در دوران پس از مائوتسه تونگ کنار گذاشته شده است. این غیرمنتظره نبود و تا حد زیادی بهعنوان تثبیت قدرت سیاسی توسط رهبر فعلی تعبیر شده است. این تا حدی درست است اما نه کاملاً. پیامدهای آن بسیار گسترده است.
اساساً، حزب کمونیست چین برای مقابله با چالشهای بیسابقه در محیط خارجی چین از همه نظر آماده است. ترکیب کمیته دائمی دفتر سیاسی (PSC) کمیته مرکزی حزب کمونیست چین بر این امر تأکید دارد. کمیته دائمی دفتر سیاسی شامل افرادی است که شی سالها با آنها کار کرده و آنها را وفادار و قابل اعتماد میداند. هیچگونه فاصله و اختلافی بین شی و آنها وجود ندارد. لی کیانگ که در رتبه دوم کمیته دائمی دفتر سیاسی قرار دارد و انتظار میرود بهعنوان نخستوزیر بعدی چین انتخاب شود، در اوایل سال ۲۰۰۴ مستقیماً زیر نظر شی کار میکرده است.
علاوه بر این، هر احتمالی وجود دارد که حتی پس از دوره فعلی که در سال ۲۰۲۷ به پایان میرسد، شی همچنان در قدرت باقی بماند. دشمنان چین ــ بهطور عمده، ایالات متحده ــ ممکن است بالاخره متوجه شوند که بهرهبرداری از شکافها و رقابتهای جناحی جز رویایی بیش نیست.
اهمیت این نوع بسیج وحدت حزبی در شرایط کنونی را نمیتوان نادیده گرفت. به گزارش خبرگزاری شینهوا، شی نقش مستقیمی در انتخاب نامزدها برای کمیته مرکزی جدید حزب کمونیست چین، ارگان حیاتی هر حزب کمونیست، ایفا کرد؛ زمانی که فرآیند سانترالیسم دموکراتیک به موضع مورد توافق منتهی شد، کمیته مرکزی مرجع نهایی تصمیمگیری بین کنگرهها و میانجیگریکننده است.
بدون شک، پکن در حال آماده شدن برای عقب راندن ایالات متحده با قدرتی تازه است. اگر ایالات متحده منافع اصلی چین را زیر پا بگذارد، رهبری جدید از رویارویی خودداری نخواهد کرد. مارپیچ خصومت زمانی تشدید خواهد شد که چین احساس کند آمریکا در حال آماده شدن برای درگیری است. روزنامه گلوبال تایمز حکچ در تفسیری در یک سرمقاله اشاره کرد که: منشأ چنین «خصومتهایی» ایالات متحده است و واکنش و اقدامات متقابل چین، طبیعتاً یک دفاع مشروع است. اقدامات متعدد واشنگتن علیه پکن مانند قطع عمدی راه خودروی دیگران در بزرگراه است.
گزارش به کنگره حزب تأکید کرد که چین قاطعانه با «هژمونیسم و سیاست از موضع زور در همه اشکال آن» و همچنین «یکجانبهگرایی، حمایتگرایی و قلدری از هر نوع» مخالف است. این کشور همچنین با «ذهنیت جنگ سرد، مداخله در امور داخلی سایر کشورها و استانداردهای دوگانه مخالف میباشد». اگرچه در این زمینه از هیچ کشوری بهصراحت نام برده نشده است، اما بدون تردید اشاره به ایالات متحده دارد. چین دیگر با کلمات توخالی فرمالیستی کنار نخواهد آمد.
واضح است که آخرین راهبرد امنیت ملی منتشر شده توسط کاخ سفید تنها با معرفی چین بهعنوان یگانه رقیب جهانی واشنگتن که قصد تغییر نظم بینالمللی را دارد و دارای قدرت اقتصادی، دیپلماتیک، نظامی و فناوری رو به رشدی برای پیشبرد چنین هدفی است، به خصومت بیشتر دامن میزند.
شی هنگامیکه در ۲۶ اکتبر برای مهمانی شام جشن سالانه کمیته ملی روابط ایالات متحده و چین پیام تبریکی ارسال کرد، گفت: «جهان امروز نه آرام است و نه باثبات. چین و آمریکا دو کشور بزرگ هستند. ارتباط و همکاری نزدیکتر بین دو کشور به ایجاد ثبات و اطمینان بیشتر در جهان و ارتقای صلح و توسعه جهانی کمک خواهد کرد. چین آماده همکاری با ایالات متحده برای یافتن راه درست جهت کنار آمدن با یکدیگر در دوره جدید بر اساس احترام متقابل، همزیستی مسالمتآمیز و همکاری برد ــ برد است که نهتنها به نفع دو کشور بلکه به نفع تمام جهان خواهد بود.»
درواقع، خط مشی سیاست ایالات متحده در قبال چین در حال حاضر مبتنی بر تلاش برای جلوگیری از دسترسی چین به آخرین نسل از نیمههادیها و رسیدن به فناوریهای دفاعی ایالات متحده است. اما این نهتنها بیهوده، بلکه سادهلوحانه است که فکر کنیم هر فناوری را میتوان برای مدت زمان طولانی در اختیار کشوری محفوظ نگه داشت، یا اینکه با محدویتهای صادراتی میتوان پیشتازی یک کشور را تضمین کرد. مطمئن باشید چینیها همیشه راهی پیدا خواهند کرد.
در مورد تغییرات آب و هوایی هم همینطور است. جان کری، فرستاده آب و هوای پرزیدنت بایدن اخیراً اذعان کرد که بدون همکاری فعال چین، هیچ برنامه موثری برای تغییرات آب و هوایی جهان وجود ندارد. اما پس از آن او ایده نسبتاً غیرعادی حفظ برنامه تغییرات آب و هوا را در حبابی جدا از نگرانیهای ژئوپلیتیکی، همانطور که او بیان کرد، ارائه داد. حبابی که بالا نخواهد رفت.
گلوبال تایمز نوشت: «کری ممکن است در تمایل خود برای از سرگیری همکاری چین و ایالات متحده در زمینه تغییرات آب و هوایی صادق باشد، اما احتمالاً ابتدا باید دولت ایالات متحده را متقاعد کند که موانع را از سر راه بردارد، بهعنوان مثال، لغو تحریمها بر صنایع فتوولتائیک سین کیانگ و توقف تحت فشار قرار دادن غیرمنطقی چین در زمینه چیپس.»
نکته اینجاست که شی هرگز سعی نکرد جنگ سرد جدیدی را آغاز کند. او همچنین رویارویی فعلی را تحریک نکرد. چین نیز بهدنبال رهبری جهانی نیست، بلکه بر روی توسعه و آرزوهای ملی خود برای تبدیل شدن به یک جامعه مرفه بدون دخالت خارجی متمرکز است. این ایالات متحده است که میخواهد هژمونی جهانی را اعمال کند در حالی که چین هیچ تجربه یا تمایلی برای هژمونی و یا تحمیل اراده خود ندارد.
توپ در زمین واشنگتن است اما در کوتاهمدت هیچ تغییر قابل توجهی انتظار نمیرود. کنگره حزب سیگنالی صریح فرستاد که چین در مورد ادغام تایوان سازش نخواهد کرد. شی در مورد اتحاد مجدد مسالمتآمیز صحبت کرد، اما در صورت لزوم استفاده از زور را رد نکرد.
شی گفت: «ما در نهایت صداقت و با تمام قوا به تلاش برای اتحاد مجدد صلحآمیز ادامه خواهیم داد، اما هرگز قول نخواهیم داد که از توسل به زور خودداری میکنیم و این گزینه را برای خود محفوظ میدانیم تا تمام اقدامات لازم را انجام دهیم. این امر صرفاً با مداخله نیروهای خارجی و معدود جداییطلبانی است که بهدنبال «استقلال تایوان» و فعالیتهای جداییطلبانه میباشند.»
تصمیم برای درج تعهد به اتحاد مجدد چین در قانون اساسی حزب کمونیست چین و در عینحال مهار کسانی که استقلال تایوان را اعلام میکنند باید جدیتر گرفته شود. فشار بر پکن در حال افزایش است. باور قبلی این بود که با گذشت زمان، شرایطی که منجر به اتحاد مجدد صلحآمیز میشود، تنها با رشد چین تقویت خواهد شد. این تخمین به لطف استراتژی دولت بایدن در تحریف بیوقفه زمین بازی، دیگر درست نیست. اصل موضوع این است که هرگونه تردید پکن برای اقدام قاطع تنها میتواند نیروهای حامی استقلال تایوان را تقویت کند. زمان برای پکن رو به اتمام است.
بههمین دلیل است که انتخابات تایوان در سال ۲۰۲۴ نقطه عطفی خواهد بود. پکن نمیتواند با حزب حاکم دموکراتیک مترقی برای یک دوره دیگر در تایپه زندگی کند. از سوی دیگر، برای ایالات متحده نیز، زمان رو به اتمام است، زیرا چین با گذشت زمان تنها از نظر اقتصادی، نظامی و ایدئولوژیک چالشهای بزرگتری ایجاد خواهد کرد.
اگر برای چین، محیط خارجی مسالمتآمیز یک نیاز ضروری برای تبدیل شدن به جامعهای مرفه است، برای ایالات متحده، این آخرین امکان و فرصت برای کاهش سرعت آن است. مسأله تایوان، قطع عرضه تراشهها و غیره از همان جعبه ابزار با هدف منحصر به فرد تضعیف چین و عقب انداختن پیشرفت آن بیرون میآید. کنگره حزب پیام داد که حزب کمونیست چین از این تعاملات خیلی خوب آگاه است. بهجای تمجید از بزرگنمایی، این تحکیم رهبری است که باید بهدرستی درک شود.
* https://www.indianpunchline.com/the-message-from-chinas-party-congress/