استراتژی فضایی ناتو
احتمال میرود گام بعدی برای ناتو نظامی کردن فضای کیهانی باشد. و به احتمال زیاد این امر بهصورت مخفی انجام خواهد گرفت. یکی از دلایل عدم تمایل متحدان غربی به بحث عمومی درباره مسائل فضای نظامی این است که به استثنای فرانسه و بریتانیا، بسیاری از کشورهای اروپایی بهطور سنتی با جنگ در فضا، بهویژه عملیات تهاجمی مخالفت کردهاند.
اتحاد آتلانتیک شمالی دکترین خود را در مورد فضای کیهانی اعلام کرده است. در متنی که در ۱۷ ژانویه منتشر شد، گفته میشود: «دشمنان بالقوه در حال گسترش استفاده از فضا هستند … قابلیتهای توسعهیافته توسط دشمنان بالقوه میتواند علیه اتحاد آتلانتیک شمالی بهمنظور موارد زیر مورد استفاده قرار گیرند:
ــ به خطر انداختن منابع فضایی آلیانس ضمن تأثیر بر توانایی ناتو برای انجام اقدامات قاطع در مواقع بحران یا درگیری؛
ــ ممانعت از استقرار فضایی تأسیسات ناتو که برای مدیریت فضای نبرد و آگاهی از موقعیت و همچنین برای توانایی عملیات مؤثر در شرایط بحران یا درگیری حیاتی و مهم هستند؛
ــ ایجاد تأثیر بر سیستمهای فضایی متحدین، ضمن نقض اصل استفاده آزادانه از فضا …»
این سند به مخالفان ناتو اشاره نمیکند، اما کاملاً واضح است که در درجه نخست منظور روسیه است. در این میان این مسأله مسکوت گذاشته میشود که روسیه ضمن پیشنهاد امضای یک توافقنامه مناسب، بارها با نظامیسازی فضا مخالفت کرده است. از این سند ناتو واضح است که نیروهای ائتلاف در فضا بر روی نکات کلیدی زیر متمرکز خواهند شد:
ــ همگرایی و یکپارچه سازی در فضا و امکانات مرتبط با فضا در انجام ماموریتهای ناتو؛
ــ برگزاری یک گردهمایی برای رایزنیهای نظامی ــ سیاسی و تبادل اطلاعات در مورد بهرهبرداریهای مناسب در فضا.
ــ ارائه و تامین پشتیبانی مؤثر فضایی و تأثیر بر فعالیتهای مختلف اتحادیه آتلانتیک شمالی؛
ــ توسعه قابلیتهای همکاری بین خدمات فضایی و سایر امکانات متفقین.
فضا را باید بهعنوان بخش جداییناپذیری از یک رویکرد گستردهتر تلقی کرد که طیفی از امکانات و گزینهها را جهت واکنش، آنطور که در سند گفته میشود، به هر تهدیدی، صرفنظر از اینکه از کجا آمده باشد در اختیار اتحادیه آتلانتیک شمالی قرار میدهد. برای عملی ساختن این اهداف، ناتو موارد زیر را در نظر دارد:
ــ بررسی برخی از گزینههای مربوط به همه طیف درگیریها برای دفاع از تهدیدات یا حملات به سیستمهای فضایی متحدین؛
ــ تدوین درکی مشترک از نقش فضا در یک بحران یا درگیری؛
ــ قاطعانه عمل کردن در همه مناطق عملیاتی (زمینی، دریایی، هوایی، سایبری)، ضمن در نظر گرفتن نقش فضا بهعنوان عامل کلیدی، که به دفاع ضدهوایی، ضدموشکی ناتو، و همچنین بازدارندگی هستهای کمک میکند؛
ــ بررسی راههای افزایش ثبات نسبت به تأثیرات فضایی و کیهانی در مقیاس همه آلیانس، ازجمله از طریق تبادل تجارب پیشرفته؛
ــ تدوین اصول رهنمودها برای تأمین دستیابی ناتو به دادهها، فرآوردهها، خدمات و امکانات فضایی.
احتمال میرود گام بعدی برای ناتو نظامی کردن فضای کیهانی باشد. و به احتمال زیاد این امر بهصورت مخفی انجام خواهد گرفت. یکی از دلایل عدم تمایل متحدان غربی به بحث عمومی درباره مسائل فضای نظامی این است که به استثنای فرانسه و بریتانیا، بسیاری از کشورهای اروپایی بهطور سنتی با جنگ در فضا، بهویژه عملیات تهاجمی مخالفت کردهاند. «ینس استولتنبرگ»، دبیرکل ناتو، در سخنرانی خود در اوت ۲۰۱۹، لازم دانست بگوید که اعلام فضا بهعنوان منطقه عملیاتی متفقین «با نظامیسازی فضا مرتبط نیست». یکی باید بپرسد پس آن با چه چیزی در ارتباط است؟ فرانسه و آلمان چند سال پیش به ابتکار عملیات فضایی ترکیبی ایالات متحده آمریکا پیوستند. این ابتکار توسط پنتاگون در سال ۲۰۱۴ راهاندازی شده بود و پس از ایجاد نیروی فضایی ایالات متحده آمریکا به حوزه کنترل و هدایت آنها منتقل شد. آنچه که رسانههای آمریکایی درباره آن گزارش دادند، در واقع این گسترش و توانمندسازی جامعه اطلاعاتی «Five Eyes» («فایو آیز» اتحادیهای اطلاعاتی «آنگلوسفر» شامل پنج کشور نیوزیلند، ایالات متحده آمریکا، استرالیا، بریتانیا و کانادا است. مترجم) بود. در نوامبر ۲۰۱۹، آلیانس منطقه عملیاتی فضا را اعلام کرد که باید ادغام و یکپارچهسازی فضا را در استراتژی کلی نظامی ناتو تأمین کند. و در اکتبر ۲۰۲۰، آلیانس مرکز فضایی را در فرماندهی هوایی متفقین در «رامشتاین» ایجاد کرد. یکی دیگر از مراکز فضایی ناتو در «تولوز» در حال ایجاد است. در آنجا، فرانسه اولین رزمایش فضایی چندملیتی خود «ASTERX»را با مشارکت آلمان، ایتالیا و ایالات متحده آمریکا در تاریخ ۸ تا ۱۲ مارس ۲۰۲۱ برگزار کرد که حاکی از قصد دولت فرانسه برای ورود به مداری جدید و بالاتر است که امکان مقابله با هر دشمن احتمالی در درگیری فضایی آینده را فراهم میآورد. پیش از این، پاریس تنها شریک بازیهای نظامی فضایی که توسط ایالات متحده آمریکا انجام میشد، بود. رزمایش «ASTERX» توسط ژنرال «میشل فریدلینگ»، رئیس فرماندهی فضایی فرانسه، «آزمون استرس» برای سیستمهای فضایی فرانسه نامیده شد؛ آنها ضمن در نظر گرفتن ۱۸ رویداد در فضا و شروع حمله به ماهواره فرانسوی، اختلال در ارتباطات ماهوارهای و ضمن پایان دادن به زبالههای فضایی که به تهدیدی برای مردم تبدیل میشوند، یک بحران بینالمللی را شبیهسازی کردند. آمریکا نیز به این ابتکارات متحدان خود نگاه مثبتی دارد. اکنون اتهامات نظامی کردن فضا نه فقط به ایالات متحده آمریکا بلکه به سایر اعضای ناتو نیز مربوط میشود.
* https://www.fondsk.ru/news/2022/02/05/kosmicheskaja-strategija-nato-55482.html