فرازهایی از اسناد و اعلامیه‌های حزب تودهٔ ایران در ارتباط با انقلاب بهمن ۱۳۵۷
بخش‌هایی از: اعلامیه ۱۳ شهریور ۱۳۵۷ (طرح «برچیدن بساط سلطنت و روی کار آمدن یک دولت ائتلاف ملی»)؛ اعلامیه ۲۳ دی ۱۳۵۷ (ضرورت «تدارک همه جانبه مبارزه مسلحانه»)؛ اظهاریه ۳ بهمن ۱۳۵۷ هیأت اجرایی درباره هشدار نسبت به اعمالی که اتحاد نیروهای ملی و دمکراتیک را خدشه‌دار می‌سازد؛ و اعلامیه ۲۳ بهمن ۱۳۵۷ (اعلام آغاز فعالیت علنی حزب تودهٔ ایران)
اعلامیه کمیته مرکزی حزب تودهٔ ایران
دوشنبه سیزدهم شهریور ۱۳۵۷
در کشور ما وضع انقلابی حکمرواست. مردم نمی‌خواهند به شیوه گذشته زندگی کنند و حاضر نیستند یوغ استبداد شاه را تحمل نمایند. رژیم نمی‌تواند به شیوه گذشته حکومت کند. فعالیت و جنب وجوش و فداکاری انقلابی مردم به حد شگرفی بالا رفته و گسترش و عمق یافته است. مردم قهرمان کشور ما یک بار دیگر عظمت روحی خود را نشان می‌دهند و ضربات جانانه‌ای بر استبداد مغرور و متفرعن سلطنتی محمد رضا شاه وارد می‌آورند.
رویدادهای کشور ما مؤید پیش‌بینی‌های حزب تودهٔ ایران و شعار سیاسی اساسی این حزب است که وظیفه مبارزه در راه سرنگون کردن رژیم استبدادی و ضد ملی محمد رضا شاه را طی سال‌های اخیر در دستور روز گذاشته بود. سال‌هاست حزب ما کلیه نیروهای مخالف رژیم را دعوت می‌کند که با ایجاد یک جبهه ضد دیکتاتوری فعالیت خود را در راه سرنگونی رژیم هماهنگ سازند.
در شرایط کنونی اوج جنبش انقلابی، در شرایطی که در کنار وظایف مربوط به برانداختن رژیم استبدادی، وظایف مربوط به خارج کردن کشور از بحران سیاسی و اقتصادی و اجتماعی امروز نیز با تمام شدت و حدت مطرح می‌گردد، مسأله جبهه ضد دیکتاتوری اهمیت بیش از پیش می‌یابد. به‌نظر ما هدف اساسی جبهه ضد دیکتاتوری عبارت است از سرنگون ساختن رژیم استبدادی محمد رضا شاه، برچیدن بساط سلطنت و روی کارآوردن یک دولت ائتلاف ملی از نمایندگان نیروهای ضد استبداد که در راه تأمین استقلال ملی، آزادی‌های دموکراتیک و سالم‌سازی اقتصاد و بهبود زندگی مردم گام برمی‌دارند. به‌نظر حزب تودهٔ ایران شکل چنین حکومتی جمهوری است.
اعلامیه کمیته مرکزی حزب تودهٔ ایران
شنبه بیست و سوم دی ۱۳۵۷
با تشدید مبارزه رهایی‌بخش ملی،
با ایجاد جبهه متحد آزادی ملی ایران،
با تدارک همه جانبه مبارزه مسلحانه،
حملات امپریالیسم و رژیم ضد ملی و ضد دموکراتیک شاه را درهم شکنیم!
رژیم شاه و امپریالیسم جنگ خونین داخلی را به خلق‌های میهن ما تحمیل کرده‌اند. لذا وظیفه همه میهن‌پرستان است که با همان اراده تزلزل‌ناپذیری که تاکنون نشان داده‌اند، با تدارک همه جانبه مبارزه مسلحانه و تلفیق آن با همه اشکال دیگر مبارزه سیاسی، در این میدان نبرد هم، حملات دشمن را با شکست روبرو سازند و خود را برای هجوم نهایی آماده گردانند.
به‌نظر حزب تودهٔ ایران اکنون وضع میهن ما به آنجا رسیده که در برابر تجاوز جنایت‌بار مسلحانه رژیم شاه و امپریالیسم به خلق، تدارک مبارزه مسلحانه خلق به‌عنوان مهمترین و مبرم‌ترین وظیفه در مقابل همه مبارزان ضد رژیم و ضد امپریالیست قرار گرفته است. از این رو، با احساس سنگین‌ترین مسئولیت تاریخی در لحظه کنونی:
۱. کمیته مرکزی حزب تودهٔ ایران از همه رهبران جنبش رهایی‌بخش ملی ایران، به‌ویژه از حضرت آیت‌الله العظمی خمینی، حضرت آیت‌الله طا لقانی و … سایر رهبران جریان‌های مبارز مذهبی و سیاسی در ایران، که جنایات رژیم را با گوشت و پوست خود احساس کرده‌اند، دعوت می‌کند که تمام نیرو و تمام نفوذ و اعتبار خود را در راه تشکیل «جبهه متحد آزادی ملی ایران»، جبهه‌ای که همه نیروهای راستین میهنی ضد رژیم و ضد امپریالیست را دربرگیرد، بکار اندازند. این جبهه وظیفه خواهد داشت که امر رهبری مبارزات عموم خلق را علیه شاه و امپریالیسم در دست گیرد، و ضمن استفاده از همه شیوه‌های عادی مبارزه سیاسی، امر تدارک و رهبری مبارزه مسلحانه خلق را علیه نیروهای مسلح رژیم شاه سازمان دهد.
۲. کمیته مرکزی حزب تودهٔ ایران از همه مبارزان خلق، از همه احزاب، سازمان‌ها و گروه‌های مبارز سیاسی در ایران دعوت می‌کند که به موازات تلاش برای تشکیل جبهه فوق، امر تشکیل هسته‌ها و گردان‌های این جبهه را در میان خلق، در هر کارخانه، هر دانشگاه، هر مدرسه، هر اداره و مؤسسه و همچنین در روستاها و محلات مسکونی در شهرها، با شرکت همه مبارزان در دست گیرند و با تمام نیرو در گسترش و تحکیم آن بکوشند.
در این زمینه سنگین‌ترین وظیفه بر دوش طبقه کارگر قهرمان و پرافتخار ایران است که با مبارزه درخشان خود در سال‌ها و به‌ویژه در ماه‌های اخیر کاری‌ترین ضربه را بر پیکر منفور استبداد و امپریالیسم وارد ساخته است.
حزب تودهٔ ایران ایمان راسخ دارد که در این مرحله از نبرد هم طبقه کارگر ایران در صف مقدم همه زحمتکشان و همه میهن‌پرستان نقش تاریخی انقلابی خود را ایفا خواهد کرد. هر هسته و هر گردان باید ضمن تجهیز همه نیروها برای گسترش مبارزات عادی سیاسی ـ تظاهرات، اعتصابات و غیره ـ امر تدارک مقاومت و تعرض مسلحانه را در برابر نیروهای سیاه آدمکش رژیم شاه و امپریالیسم نیز در دست خود گیرد.
۳. کمیته مرکزی حزب تودهٔ ایران از همه افسران و درجه‌داران و سربازان میهن‌پرست دعوت می‌کند که مبارزه خود را علیه رژیم شاه از صورت مبارزه منفی فرار از خدمت به مبارزه مثبت عملی به‌منظور فلج کردن سازمان نظامی رژیم و ایجاد جبهه مقاومت و تعرض در داخل ارتش گسترش دهند.
افسران و درجه‌داران و سربازان میهن‌پرست!
وظیفه شماست که با همان فداکاری و از خود گذشتگی انقلابی پدران و مادران، برادران و خواهران خود، بی‌باکانه در این نبرد تاریخی شرکت کنید. وظیفه شماست که هسته‌ها و گردان‌های «جبهه متحد آزادی ملی ایران» را در هر سربازخانه و در هر واحد نظامی مخفیانه به‌وجود آورید، به هسته‌ها و گردان‌های خلقی جبهه به‌پیوندید، به آن‌ها برای ایجاد شاخه‌های مسلح، هم از لحاظ آموزش نظامی و هم از لحاظ رساندن اسلحه و مهمات، یاری رسانید. وظیفه شماست که با استفاده از همه امکانات، سازمان نظامی دشمنان خلق را از درون فلج سازید و سربازخانه‌های رژیم را از داخل به تصرف خلق درآورید.
مبارزان میهن پرست!
همان‌طور که مبارزان قهرمان در تهران، اصفهان، مشهد، تبریز، قم، شیراز و بسیاری از شهرهای دیگر تشخیص داده و با ابتکار خود بدان عمل کرده‌اند، نخستین، فوری‌ترین و مهمترین وظیفه‌ای که در مقابل همه نیروهای ضد رژیم شاه و ضد امپریالیسم قرار گرفته، درهم کوبیدن سازمان‌های جنایتکار ساواک، گاردهای آدمکش پلیس و واحدهای اختناق ژاندارمری است. با در هم شکستن این سازمان‌های ترور و اختناق سیاسی، و پیش از همه ساواک، کابوس وحشت در کشور از بین خواهد رفت و پیروزی در این جبهه نبرد، فعالیت افشاگرانه و روشنگرانه سیاسی را در میان افراد ساده و هنوز ناآگاه ارتش و تشویق افراد متزلزل در میان افسران، درجه داران و سربازان را برای پیوستن به خلق، به‌مراتب آسانتر خواهد کرد.
اظهاریه هیئت اجراییه کمیته مرکزی حزب تودهٔ ایران
۳ بهمن ۱۳۵۷
اتحاد نیروهای ملی و دموکراتیک را مانند مردمک چشم نگاه داریم!
در هفته‌ها و روز‌های اخیر، در حاشیه رویدادهای عظیم و بی‌سابقه در کشور ما، برخی پیشامدهای فرعی رخداده، که موجب تأسف و نگرانی همه مبارزان جنبش انقلابی مردم ایران گردیده است …
متأسفانه کوشش برخی از مبارزان که زیر پرچم جهان‌بینی اسلامی، در نبرد ملی و دموکراتیک خلق شرکت می‌کنند، در این جهت شدت یافته که از ابراز عقیده و نظر و اقدام نیروهای دیگر ملی و دموکراتیک، جلوگیری کنند. این مبارزان، این تلاش خود را با شیوه‌های غیردموکراتیک مانند پاره کردن بیانیه‌ها و شعارهای سازمان‌های ملی و دموکراتیک دیگر، ضرب و جرح و تهدید این مبارزان و با اهانت به زنان ودختران مبارزی که مطابق آنان لباس نپوشیده‌اند، توأم کرده‌اند.
در عین‌حال دیده شده است که کسانی از مبارزان وابسته به چپ نیز، به‌ویژه از میان جوانان و دانشجویان، خونسردی خویش را از دست داده و گاه با طرح شعارهای غیر واقع‌بینانه و با روش‌های تند و سکتاریستی موجب محیط حاد در درون جنبش شده‌اند.
حزب تودهٔ ایران با احساس مسئولیت تاریخی همه گروه‌های مبارز و به‌ویژه رهبران با نفوذ جنبش را، به لزوم تحکیم مبانی اتحاد، دوری و پرهیز از هر اقدامی که موجبات تشنج در درون جبهه متحد ملی است، فرا می‌خواند.
اعلامیه کمیته مرکزی حزب تودهٔ ایران
۲۳ بهمن ۱۳۵۷
حزب تودهٔ ایران فعالیت علنی خود را از سر می‌گیرد
«باید همه جا نام توده‌ای را سرفراز کنیم»
هم میهنان!
رژیم خیانتکاری که حزب تودهٔ ایران را، به اراده امپریالیسم و ارتجاع، به‌زعم خویش «منحله» اعلام کرده بود، اینک خود، در پرتو انقلاب بزرگ مردم ایران، به «منحله» بدل شده است.
تصمیمات این رژیم از طرف خلق قهرمان ایران، که منشاء هر قدرتی است، با خشم و نفرت طرد و رد گردیده است. حزب تودهٔ ایران در شرایط ورشکست کامل رژیم دست نشانده امپریالیسم از حق مقدس و لاینفک خویش برای شرکت آزاد و علنی و قانونی در مبارزه بزرگ انقلابی و اجتماعی مردم ایران استفاده می‌کند.
حزب تودهٔ ایران که طی حیات ۳۷ ساله خود، تنها در کمتر از ۸ سال از زندگی علنی برخوردار بود، از همان آغاز تأسیس، پس از سقوط دیکتاتوری بیست ساله رضا خان، با عمال استبداد، با فاشیسم، با سیاست‌های نواستعماری امپریالیسم آمریکا و انگلستان، با توطئه‌های ضد خلقی محمد رضا پهلوی و خاندان فاسد وی، با مالکان فئودال، با سرمایه‌داران وابسته به امپریالیسم و در راه استقلال ملی، دموکراسی و پیشرفت اجتماعی بی‌امان و دلیرانه مبارزه کرد.
حزب تودهٔ ایران، که به خلق، و به‌ویژه به زحمتکشان شهر و ده، و در صف مقدم آنان طبقه کارگر ایران تکیه داشت، منشاء خدمات بزرگ به آگاهی، تشکل، و مبارزه طبقات زحمتکش در راه حقوق حقه خویش گردید. به‌سبب همین سیاست ضد امپریالیستی و ضد ارتجاعی، به‌سبب همین پیکار خستگی‌ناپذیر در راه استقلال ملی، دموکراسی و پیشرفت اجتماعی، به‌سبب همین ماهیت توده‌ای و خلقی بود که حزب تودهٔ ایران بر اثر توطئه امپریالیسم و ارتجاع، غیرقانونی اعلام گردید.
هدف امپریالیسم و ارتجاع از غیرقانونی کردن حزب تودهٔ ایران این بود که پیوند حزب را با توده‌ها بگسلند، برای سرکوب هر جنبش و سازمان مترقی بهانه‌ای بتراشند، از اتحاد نیروهای ملی و دموکراتیک جلو گیرند و در برابر گسترش جنبش ضد امپریالیستی و دموکراتیک مردم ایران سدی بسازند. ولی حزب تودهٔ ایران، توانست با ایجاد بزرگترین سازمان پنهانی، که تاریخ ایران بیاد ندارد، با تلفیق کارمخفی و علنی، و به‌رغم شدیدترین فشارها و بزرگترین دشواری‌ها، نقش شایسته خود را در جنبش ضدامپریالیستی و دموکراتیک مردم ایران، از جمله در جنبش ملی کردن صنایع نفت، در عقیم گذاردن توطئه‌ها و دسائس امپریالیسم وارتجاع و در دفاع از حقوق و منافع طبقه کارگر، همه زحمتکشان و عموم خلق ایفا کند.
پس از کودتای امپریالیستی مرداد ۱۳۳۲، که منجر به سقوط حکومت ملی دکتر مصدق و استقرار رژیم استبدادی وابسته به امپریالیسم محمد رضا پهلوی گردید، حزب تودهٔ ایران، با اینکه هدف شدیدترین فشارهای رژیم ساواکی بود، در صف مقدم مبارزه با این رژیم قرار گرفت، و به‌ویژه با اعلام برنامه خویش، نقش افشاگرانه، روشنگرانه و بسیج‌کننده عظیمی بازی کرد که از عوامل مؤثر جنبش انقلابی کنونی مردم ایران است.
در دوران سلطنت ننگین محمد رضا پهلوی، هزاران تن از اعضاء و فعالان حزب زندانی شدند، شکنجه دیدند، شهید شدند، و مجبور به مهاجرت گردیدند. ولی حزب تودهٔ ایران، حزب طبقه کارگر ایران، حزب ارانی‌ها، سیامک‌ها، روزبه‌ها، ابراهیمی‌ها، حکمت جوها و تیزابی‌ها پرچم پیکار در راه آرمان مقدس خلق را همواره افراشته نگاهداشت.
اینک که جنبش انقلابی، ضد امپریالیستی و دموکراتیک مردم ایران، بر اثر اتحاد، فداکاری و قهرمانی کم نظیر مردم ایران به پیروزی‌های بزرگی دست یافته، حزب تودهٔ ایران، که به‌نوبه خود تمام نیروی خویش را برای پیروزی این جنبش بکار برده و می‌برد، پشتیبانی مجدد خود را از حضرت آیت‌الله العظمی خمینی و برنامه ایشان به‌خاطر استقرار جمهوری، تشکیل مجلس مؤسسان بر پایه آراء آزاد و عمومی مردم، تدوین قانون اساسی جدید، تشکیل دولت ملی و دموکراتیک، طرد امپریالیسم، به‌سرکردگی امپریالیسم آمریکا، تأمین استقلال ملی، حفظ تمامیت ارضی، استقرار حقوق و آزادی‌های دموکراتیک، سالم‌سازی اقتصاد ملی و بهبود زندگی مردم ـ که برنامه حزب تودهٔ ایران در مرحله کنونی انقلاب نیز هست ـ اعلام می‌دارد.
حزب تودهٔ ایران شرط مقدم نیل به هدف‌های جنبش انقلابی مردم ایران را اتحاد همه نیروهای شرکت‌کننده در این جنبش، صرفنظر از تفاوت در عقاید سیاسی، مسلکی و فلسفی می‌داند و از همینجاست که دست دوستی و اتحاد به‌سوی سایر نیروهای ملی و دموکراتیک، دیگر احزاب، سازمان‌ها، گروه‌ها و شخصیت‌های ملی و دموکراتیک، و در پیشاپیش آنان، حضرت آیت‌الله العظمی خمینی و هواداران‌شان دراز کرده است.
جامعه ما به‌خاطر تکامل سالم و سریع خویش، به‌وجود حزبی مبارز، آگاه، خلاق و دارای پایگاه اجتماعی محکم، چون حزب تودهٔ ایران نیاز حیاتی دارد. ما اطمینان داریم که زحمتکشان شهر و ده و در پیشاپیش آنان، طبقه کارگر آگاه و قهرمان ایران، فعالیت علنی حزب تودهٔ ایران را حادثه‌ای خجسته خواهند شمرد و از حزب خود با تمام نیرو پشتیبانی خواهند کرد.
ما امیدواریم که نیروهای ملی و دموکراتیک دیگر جامعه نیز، با همین برخورد، با تجدید فعاالیت علنی حزب ما روبرو شوند، چنانکه ما نیز فعالیت علنی و حقوق دموکراتیک آنان را با همین دیده می‌نگریم.
حزب تودهٔ ایران از همه رفقا و دوستان و هواداران خویش می‌خواهد که با نظم و انظباط، با درک و آگاهی، با اصولیت و پیکارجویی، چنانکه در خورد حزبی دارای سنت طولانی مبارزه و نامی پراعتبار و تجارب غنی است، برای احیاء هر چه سریع‌تر سازمان‌های حزبی در همه شهرها و شهرک‌ها و روستاها، در همه کارخانه‌ها، ادارات و بنگاه‌ها، در همه مدارس، دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی، با خردمندی، متانت، استواری و پیگیری عمل کنند. ما راهی دراز و دشوار و پرافتخار در پیش داریم. به‌سبب صداقت، صمیمیت، استواری و پیگیری ما نسبت به منافع مردم، مسلماً مردم، دوست، پشتیبان و تکیه‌گاه ما هستند، و این خود ضامن کامیابی‌های روزافزون ماست. در عین‌حال به‌سبب همین صداقت، صمیمیت، استواری و پیگیری نسبت به منافع مردم، ما، در وجود امپریالیسم و ارتجاع و عمال آن‌ها، دشمنان رنگارنگی خواهیم داشت که با شیوه‌های گوناگون با ما ستیز خواهند جست و لذا ضرور است که با هشیاری و دیده باز، نیرنگ‌ها و توطئه‌های خصمانه آن‌ها را عقیم گذاریم و با جسارت و خردمندی با آن‌ها مقابله کنیم.
باید خود را سزاوار نام توده‌ای، سزاوار خون گلرنگ شهیدان حزب و انقلاب، سزاوار جهان‌بینی مترقی و منطق علمی خویش نشان دهیم!
باید همه جا عامل اتحاد نیروهای ملی و دموکراتیک باشیم!
باید همه جا در رده‌های اول نبرد ضد امپریالیستی و دموکراتیک بایستیم!
باید همه جا نمونه فکر و عمل و رفتار درست قرار گیریم!
باید همه جا به کام خلق برویم!
باید همه جا نام توده‌ای را سرفراز کنیم!
حزب تودهٔ ایران دوران نوین فعالیت علنی خود را با بهره‌جویی از تجارب غنی گذشته و با اعتماد به یاری و پشتیبانی مردم آغاز می‌کند.
افتخار جاویدان به مردم قهرمان ایران!
زنده باد حزب تودهٔ ایران ـ حزب طبقه کارگر ایران!