پنج زن در مسیر سردخانه‌‌ای در بروجن فقط به‌خاطر سرما و گاز پیک‌نیکی جان خود را از دست می‌دهند و همه چیز در چند سطر خبر کوتاه و بازداشت یک راننده ــ یک کارگر بینوای دیگر ــ خلاصه می‌شود؛ این زن‌ها با حقوق ناچیز و خطرهای بسیار ساخته‌اند تا فرزندان بی‌پناه‌شان «نان» داشته باشند، این زن‌ها نه تشکل دارند و نه صدایی برای دادخواهی؛ همشهریان عزادار می‌پرسند حالا جای خالی این جان‌های عزیز چطور پُر می‌شود و مقصران احتمالی چگونه قرار است مجازات شوند.

گردهمایی ۲۶ آذر آغازیست بر دادخواهی همه حقوقی که باید می‌گرفتیم و تاکنون از دستیابی از آن بازمانده‌ایم، و این آغاز راهست، تا دیگر هیچ دولتمردی بر آن نباشد که از حتی یک حق کوچک برای خانواده نفت چشم‌پوشی کند، ما با تمام توان در برابر ستمگران خواهیم ایستاد….
بنابراین از تاریخ ۲۶ آذر ۱۴۰۱ به مدت یک هفته چنانچه موارد یاد شده به‌صورت کامل انجام نگیرد، به‌گونه‌ای که موارد مالی در کارت حقوق مشاهده نگردد و در سایر موارد نشست‌نامه وزارتی ارایه نگردد، سومین گام از اعتراضات مدنی و صنفی را در پی خواهد داشت.

از همین ابتدا خبرها نگران‌کننده است؛ از یک‌سو ماموریت رئیس‌جمهور به تیمی از مدیران در هیأت دولت برای اینکه معیارهایی برای افزایش حقوق سال آینده براساس «بهره‌وری و کیفیت کار» پیدا کنند و از سوی دیگر، اظهارات رئیس بانک مرکزی در یک برنامه‌ تلویزیونی که مدعی شده سال بعد افزایش دستمزد برای کارگران در کار نیست….
وقتی اجناس نامرغوب به قیمت نجومی به مردم به فروش می‌رسد، چطور به‌دنبال مزد براساس بهره‌وری هستند؛ وقتی کالای نامرغوب به چندین برابر قیمت واقعی به فروش می‌رسد، اینجا مردم باید مطالبه کنند و شاکی باشند نه دولت؛ علی‌القاعده مردم باید بهره‌وری تولید را بخواهند نه اینکه دولت مطالبه‌گری کند!

اعداد نشان می‌دهد خرید خانه برای کارگران به رویا تبدیل شده است در حالی‌که از آن هم بدتر، حتی کارگران اجاره‌نشین هم دیگر نمی‌توانند از پس اجاره خانه خود بربیایند. گزارش بانک مرکزی نشان می‌دهد که شاخص کرایه مسکن اجاری در شهر تهران و در کل مناطق شهری در آبان ماه ۳۹/۸ و ۴۵ درصد نسبت به ماه مشابه سال گذشته افزایش داشته است. رشد ماهانه شاخص اجاره مسکن در آبان ماه در شهر تهران و کل مناطق شهری هم به ترتیب معادل ۴/۱ و ۵ درصد بوده و همین افزایش بالای اجاره‌بهای مسکن کارگران، بسیاری از حقوق‌بگیران ناتوان از پرداخت اجاره‌بها را به حاشیه و اطراف تهران کشانده است.

شورای گفت‌وگو که زیرمجموعه‌ اتاق بازرگانی‌ست، با برگزاری جلسات منظم، اهدافی از قبیل اصلاح آیین‌نامه‌ مشاغل سخت و زیان‌آور، بالا بردن سن بازنشستگی به ۶۵ سال، حذف حداقل دستمزد و منطقه‌ای کردن آن، حذف ۸ ساعت کار روزانه و مهم‌تر از همه نابودی سازمان تأمین اجتماعی و خصوصی‌سازی کامل درمان کارگران را دنبال می‌کند. این شورا جلسات منظم و سازمان‌یافته‌ خود را از مردادماه سال جاری آغاز کرده و بدون وقفه به دست‌درازی ادامه داده است.

تنها مرجع تصمیم‌ساز در مورد دستمزد کارگران، «شورایعالی کار» است … ماده ۱۶۸ قانون کار به صراحت، برگزاری حداقل ماهی یکبار جلسات شورایعالی کار را «تکلیف» کرده است؛ اکنون چند ماه است که این جلسات برگزار نشده؛ اما در بحبوحه‌ این قانون‌گریزیِ آشکار، «شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی» مداخله در دستمزد را کلید زده است و این جای تعجب بسیار دارد!

دکتر حسین راغفر، اقتصاددان و استاد دانشگاه الزهراست که در گفت‌وگو با «آرمان ملی» به مهم‌ترین دلایل اعتراضات اخیر در کشور پرداخته است. راغفر مهم‌ترین دلیل اعتراضات اخیر را عدم پاسخگویی به مطالبات صنفی و تبدیل آن به اعتراضات سیاسی می‌داند و معتقد است: «کاهش ارزش پول ملی در سه دهه گذشته به‌مراتب بیشتر از کاهش ارزش پول ملی در کشورهای جنگ‌زده مانند سوریه، عراق و یمن بوده است.

یک خانواده‌ سه نفره کارگری امروز اگر ماهی ۱۷ میلیون و ۶۰۰ هزارتومان درآمد ثابتِ ماهانه داشته باشد، می‌تواند از عهده‌ مخارج زندگی بربیاید، اجاره خانه بدهد، ماهی چند کیلو گوشت و مرغ بخرد، هزینه‌های آموزش و درمان را تأمین کند و چرخ زندگی را تا اندازه‌ای بگرداند؛ اما فاصله‌ دستمزد حدود ۷۰ درصد کارگران شاغل با این رقم حداقلی، بیش از ۶۳ درصد است.
 محاسبات نشان می‌دهد در طول شش ماه ابتدای سال، سبد معیشتِ حدوداً ۹ میلیون تومانی به رقم ۱۷ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان رسیده است و این یعنی تورم ۹۰ درصدی تمام هزینه‌های زندگی. آیا این تورم ۹۰ درصدی قرار است با یارانه ۳۰۰ یا نهایت ۴۰۰ هزار تومانی جبران شود؟

مزد و حقوق بگیران در سه دهه‌ گذشته جزو طبقات فراموش‌شده بودند؛ فشار سه دهه تورم‌های پیاپی در کنار جبران خیلی کم موجب شده که این گروه‌ها امروز دچار پدیده‌ای به‌نام «فقر متراکم» باشند. لاجرم اگر رونق اقتصادی رخ ندهد، تبعات اجتماعی فقیرترسازی این گروه‌ها  گسترده‌تر می‌شود.