چرا اوکراین در مورد طرح صلح چین تأمل میکند
متخصصین بلندپایۀ سیاست خارجی آمریکا در کنفرانسی خصوصی که در اندیشکدۀ چاتم هاوس برگزار شد بر این عقیدهاند که اوکراین با وجود تمام تلاشهای غرب، در خطر باختن این جنگ فرسایشی است.
ارزیابی غمانگیزی از چشمانداز پیروزی اوکراین در برابر روسیه از یک گردهمایی خصوصی اخیر با حضور افسران ارشد سابق، مقامات اطلاعاتی و دانشمندان آمریکایی با سوابق خدمتی از دولتهای ریگان گرفته تا دولت ترامپ ارائه شد.
یکی از سخنرانان استدلال کرد که ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین، با توجه به کمبود پرسنل آموزشدیده و مهمات، بر روی طرح صلح چین، بهویژه پس از میانجیگری موفق پکن در مناقشه ایران و عربستان تأمل میکند.
دهها شرکتکننده، که بسیاری از آنها در سمتهای کابینه یا زیر کابینه بودند در این اجلاس شرکت داشتند. براساس قوانین اندیشکدۀ چتم هاوس، هویت تک تک شرکتکنندگان باید مخفی بماند، اما انتشار محتوای بحث در خارج مجاز است.
گرایش شرکتکنندگان بهطور عمده، بهسمت تشدید تنش در قالب ارائه تسلیحات اضافی به اوکراین متمایل بود. یکی از تحلیلگران برجسته تشکیل یک «لژیون خارجی» متشکل از جنگجویان کشورهای دیگر را برای تکمیل مجموعه رو به کاهش نیروی انسانی آموزشدیده اوکراین پیشنهاد کرد.
اکثریت شرکتکنندگان حاضر بودند همه چیز را برای پیروزی مطلق بر روسیه به خطر بیندازند. هیچیک از حاضران به تردیدهایی که دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق آمریکا در ۱۷ مه در مورد خطر تشدید تنش هستهای در اوکراین ابراز کرد، اشارهای نکردند.
به این تردید هم که احتمال تبدیل جنگ روسیه و اوکراین به یک درگیری گستردهتر وجود دارد، توجهی نشد. در عوض، ناامیدی آنها این بود که با وجود حداکثر تلاش غرب و خطر تشدید تنش، بهنظر میرسد امکان شکست روسیه توسط اوکراین روز به روز کاهش مییابد.
یکی از مجریان اصلی در پایان کنفرانس گفت که اگر زلنسکی رئیسجمهور اوکراین طرح صلح چین را قبول کند، نباید تعجب کنیم. هیچکس در غرب پیشبینی نمیکرد که چین بین عربستان سعودی و ایران میانجیگری کند.
اگرچه واشنگتن طرح صلح چین برای اوکراین را مردود دانست، اما زلنسکی این طرح را رد نکرده است. طرحی که مطابق آن روسیه دریای آزوف و بیشتر ناحیۀ دونباس را حفظ خواهد کرد، و ممکن است به دلیل کمبود نیروی انسانی و مهمات به اوکراین تحمیل شود. این کارشناس اضافه کرد که دیدگاه آمریکا در مورد چین «سادهگیرانه» است و پیچیدگی [ سیاست] چین را در نظر نمیگیرد.
سخنگوی شورای امنیت ملی [ آمریکا] ابتکار چین را که خواستار آتشبس فوری است، رد کرد و خاطرنشان کرد که آتشبس به روسیه اجازه میدهد در بخشی از اوکراین که تصرف کرده است، باقی بماند.
به گفته یکی از کارشناسان که ماههای زیادی را در اوکراین گذرانده ، اوکراین دو سوم تلفات روسیه را متحمل شده است، اما با داشتن یک سوم تا یک چهارم جمعیت روسیه، به مراتب مشکلتر میتواند به روند فعلی جنگ ادامه دهد.
کل ارتشی که ناتو بین سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۲ برای آمادهسازی حمله به روسیه آموزش داده بود، از میان رفته است و نیروهای تازهنفس تنها بعد از سه هفته آموزش به خطوط نبرد گسیل میشوند.
این بدان معنا نیست که نیروی انسانی اوکراین بهمعنای واقعی کلمه از میان خواهد رفت، بلکه کیفیت نیروهای مسلح آن، سربازان و همچنین افسران، به مرور تنزل کرده و با انتقال اکثر نیروی انسانی به جبهههای جنگ، بخشهای حیاتی اقتصاد غیرنظامی سقوط خواهد کرد.
این کارشناس تلفات «غیرقابل جبران» اوکراین (کشته یا بهشدت مجروح) را دو سوم تلفات روسیه میداند: ۱۲۰۰۰۰ کشته یا زخمی اوکراینی در مقابل ۱۵۰۰۰۰ تا ۲۰۰۰۰۰ روسی.
برآوردهای دیگر تحلیلگران متخصص آمریکایی برای اوکراین اندکی بالاتر است، اما نتیجه استراتژیک یکسان است: روسیه با ارتشی بسیار بزرگتر، در جنگ فرسایشی پیروز خواهد شد. بهطور مثال یک گردان اوکراینی ۶۰۰ نفر را در ژانویه از دست داد، ۷۰۰ نفر جایگزین دریافت کرد، و سپس ۸۰۰ نفر دیگر را در فوریه از دست داد ــ این به معنای ۶۰٪ میزان تلفات به مدت دو ماه است.
گزارشگر ادامه داد که چشماندازی برای تغییری اساسی برای خروج از بنبست در امتداد خط وجود ندارد. همه در انتظار حملۀ بهار اوکراین هستند و با توجه به تأخیر آن، روسیه زمان زیادی برای آماده کردن مواضع دفاعی خود داشته است. از نظر یک متخصص، اوکراین برای آنکه بتواند تغییری در جبهه ایجاد نماید به ۶۵۰ تانک جنگی مدرن و ۱۰۰۰ نفربر زرهی نیاز دارد.
به اظهارنظر یکی دیگر از فرماندهان ارشد سابق ایالات متحده ایالات متحده باید ۱۰۰۰ تانک آبرامز ام ــ یک به اوکراین بفرستد، هرچند او توضیح نداد که این تعداد تانک باید از کجا تأمین شود. او افزود: «اوکراین باید تسلیحاتی دریافت کند که بتواند اهدافی را در اعماق روسیه منهدم کند و ایالات متحده باید از خط قرمز مصنوعی اعلام شدۀ خود که اوکراین نمیتواند به روسیه حمله کند، عبور نماید. روسیه بخشی از میدان جنگ است.»
یکی از مقامات ارشد سابق پنتاگون معترض بود که چرا آمریکا محدودیتهای سیاسی برای کمک به اوکراین دارد: اگر در دو سال آینده نتوانیم کمکهای بیشتری عرضه کنیم، بهتر است از همین حالا خسارات خود را کاهش دهیم.
یک تحلیلگر سیاست خارجی مشاور وزارت دفاع ایالات متحده، خاطرنشان کرد که پوتین میتواند در صورت لزوم ۷/۱ میلیون نفر را به خدمت احضار نماید. او گفت: «ممکن است غرق کردن کشتیهای روسی در دریای سیاه یا انهدام اهدافی در داخل روسیه سرگرمکننده باشد، اما فشار بر اوکراین را کاهش نمیدهد. جنگ داخلی آمریکا را بهیاد بیاوریم: جنوب موثرتر جنگید، اما شمال از نظر نیروی انسانی و مهمات برتری چشمگیری داشت. در سال ۱۸۶۵، جنوب دیگر سرباز کافی برای دفاع از ریچموند نداشت.» او تشکیل یک ارتش بینالمللی از داوطلبان را برای جنگ در اوکراین پیشنهاد نمود.
مقام ارشد سابق سیاست خارجی پیشنهاد کرد که ایالات متحده چین را به تحریم تهدید کند تا حمایتاش از روسیه را محدود کند. بهزعم او اگرچه تحریمها علیه روسیه کارساز نبوده است، اما چین مورد متفاوتی است، زیرا این کشور بیشتر از روسیه در سیستم اقتصادی جهان ادغام شده است.
او افزود که در چین احساسات ضدِ روسی زیادی وجود دارد (!) و مردم چین نمیخواهند بهدلیل حمایت از روسیه دچار سختی شوند و گفت که اوکراین و چین «سابقۀ همکاری برای دهههایی طولانی دارند.»
من آزادم آنچه را که در گروه گفتم گزارش کنم: جنگ اوکراین موجب ایجاد یک صفبندی جدید جهانی ازجمله توافق چین، ایران و عربستان سعودی شده است. با نگاهی به اشتباهات آمریکا در اوکراین، سعودیها به این نتیجه رسیدهاند که آمریکا در صورت نیاز آنها، نیرویی به خاورمیانه ارسال نخواهد کرد و در نتیجه به دنبال دوستان دیگری هستند.
اقتصاد ترکیه بهعنوان یک واسطه تجاری میان چین و روسیه شکوفا شده و این کشور روابط خود را با کشورهای خلیج فارس و همچنین اسرائیل اصلاح کرده است. هند که ظاهراً متحدی علیه چین است، به بزرگترین مشتری نفت روسیه تبدیل شده و تجارت خود را با چین که اکنون ۳۰ درصد واردات غیرنفتی خود را تشکیل میدهد، بهشدت گسترش میدهد.
ایالات متحده با دستکم گرفتن روسیه، نفوذ خود را بهطرز فاجعهباری از دست میدهد. این کشور ظرفیت صنعتی برای ارائه مهمات توپخانهای به اوکراین را ندارد. من استدلال کردم که بهترین سیاست، آتشبسی فوری است.
آتشبس موجب خفت ایالات متحده میشود، اما حسنی هم خواهد داشت. قبل از روسیه، در دهۀ ۱۹۷۰، ویتنام با تحقیر ایالات متحده، لطفی به این کشور کرد: شکست ویتنام موجب شد که ایالات متحده در استراتژی دفاعی خود تجدیدنظری اساسی کرده و پیروزی نهایی آمریکا در جنگ سرد را ممکن کند. امروزه نیز ممکن است پوتین با تحقیر آمریکا به این کشور لطفی نماید.
* https://asiatimes.com/2023/03/why-ukraine-may-embrace-chinas-peace-plan/