دلیل دیگری بر اخلال آمریکا در مذاکرات صلح اوکراین
نویسنده: تد اسنایدر ــ
مترجم: م. نوری ــ
در روز ۱۳ ژوئن، «پوتین» در پاسخ به سؤالات گزارشگران جنگ موضوعی را تأیید کرد که پیش از آن هم گفته شده بود: «روسیه و اوکراین در استانبول به توافق رسیده بودند.» صلح امکان‌پذیر بود. قرار بود توافقنامۀ موقت به این نتیجه منتهی شود که روسیه از مناطق اوکراین عقب‌نشینی کند و در مقابل از اوکراین این قول را گرفته بود که از عضویت در ناتو منصرف شود.
در کنفرانس مطبوعاتی در ماه ژوئن، «پوتین» برای اولین بار برملا کرد که در روزهای ابتدایی جنگ، روسیه و اوکراین تا حد بسیار زیادی به توافق صلح نزدیک شده بودند. توافقنامۀ موقت از سوی هر دو طرف مذاکره‌کننده امضا شده بود. در کنفرانس مطبوعاتی «پوتین» گفت: «من نام او را به‌خاطر ندارم و ممکن است دچار اشتباه شوم ولی فکر می‌کنم آقای «آراخامیا» مسؤول تیم مذاکره‌کنندۀ اوکراین در استانبول بود. او حتی توافقنامه را امضا کرد. حتی روسیه هم سند مزبور را امضا کرد. ما در خلال مذاکرات در استانبول این سند را امضا کردیم، ما مدتی طولانی مجادله داشتیم، ولی سند بسیار همه‌جانبه بود و از طرف ما توسط «مدینسکی» و از طرف اوکراین توسط مسؤول تیم مذاکره کننده امضا شد.»
چند روز بعد، در هفدهم ژوئن، «پوتین» در جریان دیدار با هیئتی از سران کشورهای آفریقایی به جزئیات بیشتری اشاره کرد و برای اولین بار با نشان دادن سندی جهانیان را از جزئیات موضوع باخبر ساخت. او گفت: «ما با طرف اوکراینی در خصوص محرمانه ماندن توافقنامه صحبتی نکرده بودیم ولی ما هرگز این سند را به کسی نشان ندادیم و تفسیری هم از آن ارائه نکردیم. پیش‌نویس توافقنامه را مسؤول تیم مذاکره‌کنندۀ کی‌یف امضا کرد، او زیر سند را امضا کرد، اینجا را ببینید.»
در کرملین، «پوتین» به گزارشگران جنگ گفت: «ولی توافقنامۀ امضا شده پیشرفتی نداشت. ما واقعاً به توافق عمل کردیم، ولی آنها توافقنامه را دور انداختند و تمام.» «پوتین» در ملاقات با هیأت آفریقایی گفت: «بعد از این‌که ما طبق توافقنامه نیروهایمان را ازکی‌یف خارج کردیم، آنها تعهدات خود را به زباله‌دان تاریخ انداختند.» ولی «پوتین» در سخنان خود از اوکراین به‌عنوان مقصر نام نبرد. او به‌طور تلویحی ایالات متحدۀ آمریکا را مقصر دانست و گفت که اگر منافع اوکراین “منطبق با” منافع ایالات متحده نباشد، نهایتاً منافع آمریکا در نظر گرفته خواهد شد.» و اضافه کرد: «ما می‌دانیم که کلید حل مشکلات در دست آمریکاست.»
ادعای «پوتین» مبنی بر این‌که اگر ممانعت آمریکا نبود توافقنامۀ موقت می‌توانست به جنگ خاتمه دهد و موجب رضایت خاطر هم روسیه و هم اوکراین، پیش از مرگ، قطع عضو نظامیان و از دست رفتن قلمرو سرزمینی اوکراین شود، اکنون از چهار منبع مختلف تأیید شده است.
اولین منبع، منبع روسی است. روز ۲۳ سپتامبر، «سرگئی لاوروف» در پایان اجلاس عمومی سازمان ملل متحد در کنفرانس مطبوعاتی، توضیحات «پوتین» را هم در رابطه با چگونگی رسیدن به توافق و هم در رابطه با شکست آن تأیید کرد.
در رابطه با نکتۀ اول، «لاوروف» گفت: «در ماه مارس و آوریل ۲۰۲۲ ما مذاکره کردیم، بر سرمسایل معینی توافق نظر داشتیم، همه‌چیز امضا شد.»
در مورد نکتۀ دوم، «لاوروف» گفت که دو روز پس از امضای توافقنامه به‌ناگهان همه‌چیز پایان یافت. او ادامه داد: «زیرا فکر می‌کنم کسی در لندن یا واشنگتن نمی‌خواست که این جنگ خاتمه یابد.» چند روز پس از این کنفرانس، «لاوروف» در مصاحبه‌ای در تاریخ ۲۸ سپتامبر با اطمینان بیشتری صحبت کرد و گفت: در آوریل ۲۰۲۲، اوکراین پیشنهاد کرد به خصومت خاتمه دهیم و بحران فیمابین را بر مبنای تضمین‌های امنیتی متقابل و قابل‌اطمینان حل کنیم. و بعد «لاوروف» واضح‌تر توضیح داد و گفت: «ولی این پیشنهاد تحت فشار لندن و واشنگتن پس گرفته شد.»
منبع دوم از ترکیه است، یعنی میزبان مذاکرات در استانبول، و این موضوع مهمی است. دو تن از مقامات سیاسی ترکیه توضیحات روسیه در خصوص شکست توافقنامه را تأیید کردند. وزیر خارجۀ ترکیه «مولود چاووش اوغلو» در این زمینه گفت که ترکیه به‌دلیل مذاکرات بین روسیه و اوکراین امیدوار بود و تصور نمی‌کرد که جنگ طول خواهد کشید. و اضافه کرد: «کشورهایی در داخل پیمان ناتو هستند که می‌خواهند این جنگ ادامه یابد.» او بعد از دیدار وزرای خارجۀ ناتو اعلام کرد: «آدم چنین احساسی داشت که در بین اعضای کشورهای عضو ناتو تعدادی هستند که می‌خواهند جنگ تداوم یابد؛ جنگ ادامه یابد و روسیه تضعیف شود.»
تنها «چاووش اوغلو» نبود که توضیحات روسیه را تأیید کرد، بلکه «نومان کورتولوش»، نایب‌رئیس حزب حاکم «اردوغان»، هم در مصاحبه با CNN TURK گفت: «ما اطلاع داشتیم که رئیس جمهور ما با هر دو کشور گفتگو می‌کند.» در موضوعات معینی پیشرفت‌هایی حاصل شد و به نقطۀ پایان رسید، و بعد ما به‌ناگهان دیدیم که جنگ شتاب گرفت…. کسی در تلاش بود جنگ خاتمه نیابد. ایالات متحدۀ آمریکا تداوم جنگ را در جهت منافع خود ارزیابی می‌کند…. کسانی هستند که می‌خواهند این جنگ ادامه یابد…. پوتین و زلنسکی می‌خواستند امضا کنند ولی کسی بود که این را نمی‌خواست.»
سومین منبع «نفتالی بنت»، نخست وزیر سابق اسرائیل، است. او در چندین مذاکرۀ پیشین شرکت داشت ولی او هم به همان نتیجه‌گیری منابع دیگر رسیده است. او در این رابطه گفته است: «فرصت خوبی برای رسیدن به آتش بس فراهم آمد، ولی غرب مانع آن شد.»
چهارمین منبع، منبع تازه‌ای است. «گرهارد شرودر»، صدراعظم اسبق آلمان، در مصاحبۀ اخیر خود با «برلینر سایتونگ» هم همۀ توضیحات «پوتین» را تأیید کرده است. او برای اولین بار به‌تفصیل در مورد نقش خود در مذاکرات استانبول صحبت کرد، هرچند در گفت‌وگو با من و «نیکولای پترو» بر این نکته تأکید داشت که او قبلاً هم به این موضوع اشاره کرده است. «شرودر» گفته که در مذاکرات، بنا به خواست اوکراین نقش میانجیگرانۀ محوری داشته. وی به اتفاق «رستم عمروف» باید “پیامی را به «پوتین» منتقل می‌کرده است.»
«عمروف» وزیر فعلی دفاع اوکراین است. به‌گفتۀ «شرودر»، او در ماه مارس ۲۰۲۲ نقشی محوری در مذاکرات داشته است. «شرودر» گفته است که او «دو بار با «عمروف» گفت‌وگو کرده و یکبار به‌طور خصوصی با «پوتین» و سپس با نمایندۀ پوتین.
بنا به اظهارات «شرودر»، اوکراین از عضویت در ناتو منصرف شده بود، در مورد تضمین‌های امنیتی قائل به «سازش» بود، می‌خواست زبان روسی را دوباره در دونباس مجاز کند و «حاضر بود در مورد کریمه مذاکره کند.»
ولی بنا به گفتۀ «شرودر»، در نهایت اتفاقی نیفتاده است. او برداشت خود را این‌گونه بیان کرده: «نمی‌توانست هم اتفاق بیفتد زیرا همه‌چیز در واشنگتن تصمیم گیری می‌شد.» درست مانند منابع روسی و ترکی، «شرودر» هم می‌گوید که «اوکراینی‌ها با صلح موافقت نکردند چون اجازه نداشتند. آنها باید ابتدا در مورد هر آنچه که مورد مذاکره قرار گرفته بود به آمریکایی‌ها گزارش دهند و از آنها نظرخواهی کنند.»
«شرودر» جزئیات مهم‌تری را هم اضافه کرده است. غالباً گفته می‌شود که قتل‌عام «بوچا» نقشی تعیین‌کننده در شکست مذاکرات داشت و موجب توقف آن شده است. ولی «شرودر» این ادعا را محل سؤال می‌داند: «در مذاکرات هفتم و سیزدهم مارس با «عمروف»، موضوع «بوچا» اصلاً منتشر نشده بود. من معتقدم که آمریکایی‌ها سازش بین روسیه و اوکراین را نمی‌خواستند. آمریکایی‌ها فکر می‌کنند که می‌توانند روسیه را تحت کنترل نگه دارند.»
اظهارات منتشر شدۀ «شرودر» در خصوص مذاکرات استانبول تکمیل‌کنندۀ دلایلی هستند که از سوی پوتین، لاوروف و سیاستمداران ترکیه ارائه شده بود، این‌که اگر ایالات متحده وارد قضییه نمی‌شد و به توافق موقت خاتمه نمی‌داد، روسیه و اوکراین می‌توانستند به صلح برسند؛ صلحی که هر دو طرف را به اهدافشان می‌رساند و از خسارات وارده به جان مردم جلوگیری می‌کرد، خساراتی که هنوز هم ادامه دارند.
منبع: وب سایت آنتی‌کریگ، ۲۴ اکتبر ۲۰۲۳
https://antikrieg.com/aktuell/۲۰۲۳_۱۰_۲۴_zunehmende.htm
این مقاله ابتدا در تاریخ ۲۴ اکتبر ۲۰۲۳ در «آنتی وار» منتشر شده است.