آزمون‌های جدی برای روسیه در سده ۲۱ آماده شده‌اند. شرط اصلی غلبه بر آنها چرخش و تحول قاطع چپ میهن‌دوست است که حزب کمونیست فدراسیون روسیه با اطمینان و قاطعانه بر آن پافشاری می‌کند. حقیقت و قدرت سوسیالیسم کلید پیروزی اتحاد جماهیر شوروی بر فاشیسم شد. یادآوری و ارج نهادن به قهرمانی‌های مردم شوروی در پیروزی بر «طاعون قهوه‌ای» وظیفه والای اجتناب‌ناپذیر ماست. دفاع از حرمت و گرامیداشت پیروزی بزرگ یک امر وجدانی ماست. این است مسئولیت ما در قبال تاریخ، حقیقت تلخ آن و آینده بشر. شایسته این رسالت والا باشیم!

رفیق گرانقدر، رفیق خاوری، ما امروز در برابر وظیفۀ بزرگ و تاریخی‌ای قرار گرفته‌ایم. در جریان حوادث آینده کشور، خواه‌ناخواه ما ناچار به پاسخگویی هستیم. من به سهم خود از هیچ کوششی در جهت «وحدت توده‌ای‌ها» دریغ نمی‌کنم، بی‌آنکه کمترین چشمداشتی داشته باشم. دستم به‌سوی شما دراز است، امید که با پاسخ مثبت شما روبرو شوم.

توضیح تحریریه: این مقاله با امضای «روشن» ــ یکی از اسامی مستعار زنده‌یاد رفیق کیانوری ــ در نشریۀ درون حزبی «مسایل حزبی» ــ شمارۀ ۷، خرداد ۱۳۳۸ ــ منتشر شده است. تمرکز نویسنده بر اشتباهات حزب تودۀ ایران در مناسبات با جبهۀ ملی در سال‌های ۳۲‌ـ‌۱۳۲۸ است. رفیق کیانوری مناسبات حزب تودۀ ایران و بورژوازی ملی در سال‌های مبارزات نفت را در سه دوره مورد ارزیابی انتقادی قرار می‌دهد. این ارزیابی حاوی نکات بدیعی است.

در هر حال دکتر مصدق سال‌ها بعد تا حدودی به اهمیت پیشنهاد حزب توده [ایران] یعنی تشکیل جبهه متحد خلق واقف شد. این معنی را می‌توان در پیام او به کنگره جبهه ملی دوم و تأکید بر ضرورت عضویت همه احزاب استقلال‌طلب و آزادی‌خواه و میهن‌دوست و بدون هرگونه اشاره‌ای به ممنوعیت ورود حزبی با نام و نشان خاص ــ و ستایش خجولانه مصدق از استالین ــ مشاهده کرد؛ اما چه فایده که دیگر نه حزب آن حزب سابق بود و نه استالینی در کار که حضورش مانع از یکه‌تازی‌های امپریالیسم شود.

من شخصاً اعتقاد دارم كه با آن روندی كه در درون سازمان مجاهدین خلق می‌گذشت و آن نگرشی كه اصولاً نسبت به حاكمیت داشت، دیر یا زود حادثه‌ای مثل سی ‌خرداد ۶۰ فراهم می‌آورد و به‌دنبال آن باز هم حاكمیت با خشونت برخورد می‌كرد. مشی‌ای كه سازمان در پیش گرفت، آن ترورهای بی‌حساب و كتاب، آن پایگاهی كه برای خودش انتخاب كرد ـ یك سازمان انقلابی كه تا دیروز در پایگاه‌‌های مبارزان فلسطینی جایگاهش بود حالا بیاید در كنار صدام‌حسین قرار بگیرد و هر قدر جلوتر می‌رود حمایت‌های كنگره امریكا را طلب می‌كند ـ مشی درستی برای یك سازمان سیاسی نبود. به گمان من سازمان مجاهدین خلق از نظر ماهوی اصلاً عوض شد، به‌كلی عوض شد، دیگر این سازمان آن سازمان نیست.

احسان طبری ــ در بررسی حاضر ممکن است مسایلی که در بررسی‌های دیگر مربوط به انقلاب ایران آمده از جهت برخی مسايل ‏و جهات تکرار شود، ولی مسلماً وظیفه و عملکرد این بررسی، یعنی طرح مسايل نظری (یا تئوریک) انقلاب ایران ‏و به‌دست دادن نیم‌رخی از حل این مسايل، وظیفه ویژه خود آنست و از این بابت تکراری در میان […]

«۱۰ مهر»: با سپاس فراوان از اینکه این فرصت را در اختیار ما قرار داده‌اید تا با شما به‌عنوان یکی از رهبران و مسئولان حزب توده ایران در دوران فعالیت علنی (۶۱ ـ ۱۳۵۷) گفت‌وگو کنیم. هدف ما از انجام این گفت‌وگو این است تا از طریق بازگویی واقعیت از زبان شما، برخی ابهامات که اخیراً از طریق انتشار تحلیل […]

سیاست‌ورزی توده‌ای ـــ همان‌طور که در نقد نظرات رفیق توانگر وعده داده بودیم، این نوشتار را به بررسی شعار «جبهه ضدِ دیکتاتوری» که از سوی رفقا توانگر، جوانرود و همچنین بخشی از رفقای توده‌ای ـ به‌ویژه در داخل کشور ـ مطرح شده است، اختصاص می‌دهیم. پیش از آنکه به بحث مشخص پیرامون شعار «جبهه ضدِ دیکتاتوری» بپردازیم، لازم می‌دانیم تا […]

برخورد حزب به متن پیشنهادی مجلس خبرگان و گنجانده شدن اصل «ولایت فقیه» در قانون اساسی، نه‌تنها سریع بلکه بسیار قاطع بود. تنها چند روز پس از انتشار متن پیشنهادی دوم، حزب طی یک نامه سرگشاده، که در تاریخ ۳ آذر ۱۳۵۸ منتشر شد، گنجاندن اصل «ولایت فقیه» در قانون اساسی را ناقض «حق حاکمیت مردم» خواند و خواستار تدوین […]

دموکراسی آن‌گونه‌ای که ما آن را می‌شناسیم متضمن حق رأی برای همگان است: مستقل از جنسیت، ثروت یا «نژاد»، حقوق سیاسی، حق انتخاباتی فعال و غیرفعال، حق انتخاب کردن نماینده مورد نظر و احیاناً حق انتخاب شدن در نهاد مورد ‌نظر برای هر فردی باید شناخته شده باشد. این‌گونه است که در این روزها، دموکراسی، حتی در پذیرش ابتدایی‌ترین و […]