تئوری امپریالیسم و تغییرات آن در قرن ۲۱ (بخش دوم)
«امپریالیسم در قرن ۲۱
برای بررسی امپریالیسم در معنای لنینی آن، لازم است تا معیارهایی را که وی در این ارتباط برشمرده بود، در زمان حاضر نیز مورد سنجش مجدد قرار گیرند. لذا به‌صورتی کاملاً اجمالی به ارزیابی بعضی از آن شاخص‌ها و آمارهای مرتبط می‌پردازیم.
نگاهی به انحصارات در قرن حاضر
اجرای سیاست‌های نئولیبرالی از پایان دهه هفتاد قرن پیش تاکنون، میزان نابرابری را به‌شدت افزایش داده و زنگ خطر بحرانی جدی را به صدا درآورده است. آمارهای ارائه‌شده از سوی نهادهای اقتصادی جهان، همگی بر تشدید سرسام‌آور نابرابری صحه می‌گذارند. توماس پیکتی اقتصاددان فرانسوی در کتاب مشهور خود، سرمایه در سده ۲۱، متراکم بودن شدید سرمایه در دهک و صدک بالایی را دقیقاً نشان داده است و به‌علاوه مشخص کرده که سهم ارث در انتقال این مالکیت تا چه حد اساسی است. از سوی دیگر نگاهی اجمالی به وضعیت برخی از حوزه‌ها و بررسی اعداد مربوط به انحصارات، برخلاف انتظارات و ادعاهای اقتصاددانان جریان اصلی، تضعیف رقابت آزاد و متراکم‌تر شدن تولید را نشان می‌دهند؛ به‌عنوان مثال شرکت چند‌ملیتی مونسانتو (در اصل آمریکایی) که از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان بذر و سموم کشاورزی در جهان بود، در سال ۲۰۱۸ منحل و در غول دیگری به‌نام بایر آگِ آلمان ادغام شد. این واقعیت‌ها مؤید پیش‌بین‌های مارکس و تقویت‌کننده درستی ادعای لنین درباره سلطه انحصارات در عصر امپریالیسم است: تراکم تولید به میزان سرسام‌آوری افزایش یافته: اگر به‌عنوان مثال، در آلمان ۱۹۰۷ تعداد شرکت‌هایی با بیش از هزار کارگر به ۶۰۰ عدد نمی‌رسید، امروزه شرکتی مانند وال مارت بیش از دو میلیون و دویست‌هزار نفر را در استخدام خود دارد؛ شرکت‌هایی مانند نستله یا تویوتا و یا جنرال الکتریک هر یک بیش از سیصدهزار نفر کارگر دارند و ده شرکت بزرگ مواد غذایی جهان از‌جمله نستله، کوکاکولا، جنرال میلز و … عملاً کنترل غذایی جهان را در اختیار دارند. در حوزه‌های دیگر نیز با وضع مشابهی مواجهیم: …»
برای مطالعه متن کامل مقاله به فایل پیوست مراجعه کنید.