عسلویه، جهنمی برای کارگران!
پایتخت اقتصادی ایران، پایتخت انرژی کشور، عناوینی است که برای شهرستان عسلویه به‌کار می‌رود. تا اواخر دههٔ ۷۰، عسلویه روستایی با چند صد خانوار بود و امروز شهری با ده‌ها پالایشگاه گاز، پتروشیمی و نیروگاه برق و ده‌ها هزار کارگر شاغل است. از ذره ذره خاک عسلویه زر و ثروت می‌جوشد و این شهر بهشت سرمایه‌داران است. اما برای کارگران، عسلویه جهنمی است از کار در شرایط سخت، فقر، رنج، بلایای اجتماعی، بی‌حقوقی و.…
بر اساس مادهٔ ۵۱ قانون کار، حداکثر ساعت کاری در یک روز باید ۸ ساعت باشد و تنها در صورت لزوم ۲ ساعت، آن‌هم با توافق کارگر، بر مدت کار روزانه اضافه شود. در مجموع، ساعات كار در هر هفته نباید از ۴۴ ساعت تجاوز كند، اما مشاهده می‌کنیم که در عسلویه کارگران باید روزانه ۱۲ــ۱۰ ساعت و حتی تا ۱۶ ساعت کار کنند و حداقل مدت کار هفتگی آنان به ۶۵ ساعت می‌رسد.
به گفته یک فعال حقوق صنفی کارگران، فشار کار در پروژه‌های پتروشیمی و پالایشگاهی به‌قدری بالاست که میزان ساعات کار یک کارگر در این پروژه‌ها بعد از ۲۰ سال فعالیت، از سابقه فعالیت یک کارگر در رشته‌های دیگر بیشتر است. چرا که در ساخت پروژه‌های نفت و گاز، اولویت بر اتمام هرچه زودتر زمان پروژه است. بنابراین به کارگران شاغل در این پروژه‌ها روزانه ۴ ساعت اضافه‌کاری اجباری تحمیل می‌شود. استراحت آن‌ها در تعطیلات رسمی و آخر هفته ممکن است لغو شود و از همه مهم‌تر اینکه کارفرمایان در بیشتر مواقع به آن‌ها اجازه استفاده از حق مرخصی‌شان را نمی‌دهند. همه این موارد در حالی است که هم به‌دلیل ماهیت کار و هم به‌دلیل متفاوت بودن شرایط آب و هوایی در مناطق احداث پروژه‌های نفت و گاز، بیشتر کارگران شاغل در این پروژه‌ها می‌باید مشمول قانون مشاغل سخت و زیان‌آور قرار بگیرند و نباید روزانه بیشتر از ۶ ساعت کار کنند.
کار در گرمای استخوان‌سوز و رطوبت بالای عسلویه طاقت‌فرسا است. میزان آلاینده‌های موجود در هوای عسلویه بیش از ۱۰۰ برابر تهران است؛ در سال‌های اخیر با گسترش شیوع سرطان در منطقه، در اکثر روستا‌ها شاهد وجود چند سرطانی هستیم؛ وضعیت آب به مرز بحران رسیده و آب این منطقه به‌هیچوجه قابل شرب نیست و آلودگی آب باعث کوچ ماهی‌ها و کاهش چشم‌گیر صید شده است. کارگران امکان ایجاد تشکل‌های مستقل صنفی خویش را ندارند. سطح دستمزدهای بسیار ناچیز، و تأخیرهای طولانی در پرداخت آن، گوشه‌ای دیگر از واقعیت دردناک زندگی کارگران در عسلویه است. نتیجهٔ برقراری چنین شرایط دشوار کاری، گسترش اعتیاد شدید، از هم پاشیدن کانون خانوادگی و آمار بالای طلاق در میان کارگران است.
منطقهٔ ویژه اقتصادی انرژی پارس (عسلویه)، در جنوب شرقی استان بوشهر در سال ۱۳۷۷ توسط شورای عالی مناطق آزاد تجاری ــ صنعتی به‌منظور بهره‌برداری از منابع نفت و گاز حوزه پارس جنوبی و انجام فعالیت‌های اقتصادی در زمینهٔ نفت و گاز و پتروشیمی ایجاد شد.
به‌بهانهٔ تشویق سرمایه‌داران برای سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، کارگران شاغل در این مناطق از عمده مواد حمایتی قانون کار همانند بیمهٔ بیکاری، حقوق عیدی و پاداش، مزایای قانون مشاغل سخت و زیان‌آور و … محروم‌اند.
در سال‌های گذشته فعالیت اکثر واحدهای پتروشیمی در مناطق آزاد و ویژه متمرکز شده است. با وجود سودآور بودن فعالیت‌های پتروشیمی، حقوق اجتماعی و اقتصادی کارگران این صنایع نادیده گرفته می‌شود. و این در حالی است که این کارگران از متخصص‌ترین نیروهای انسانی کشور محسوب می‌شوند.
حق برخورداری از تشکل‌های مستقل صنفی؛ حذف شرکت‌های پیمانکاری از روابط کار؛ اجرای کامل قوانین کار و تأمین اجتماعی؛ و اختصاص بخشی از درآمد سرشار منطقه به فراهم کردن شرایط مناسب زندگی و کار کارگران، از حقوق اولیهٔ کارگران عسلویه است.
از رزم کارگران و زحمت‌کشان
(۹ تا ۲۲ بهمن ۱۴۰۱)
• ۹ بهمن: ششمین روز اعتصاب کارکنان پتروشیمی بندر خمینی
• ۱۰ بهمن: تجمع اعتراضی بازنشستگان مخابرات: این بازنشستگان در استان‌های آذربایجان غربی، کرمانشاه، خراسان رضوی، گیلان، ایلام، تهران، خوزستان و اصفهان در اعتراض به مشکلات معیشتی و مطالبات معوقه در مقابل اداره مرکزی مخابرات دست به تجمع زدند.
• ۱۰ بهمن: تجمع اعتراضی بازنشستگان مس سرچشمه: این بازنشستگان در تهران مقابل دفتر شرکت ملی صنایع مس ایران در خیابان ولیعصر تجمع کردند؛ در کرمان نیز بازنشستگان مقابل دفتر اصلی کارخانه تجمع کرده‌اند.
• ۱۰ بهمن: اعتصاب و تجمع پرستاران در شیراز
• ۱۱ بهمن: اعتصاب کارگران کارخانه مس فلز رنگین: کارگران این کارخانه واقع در شهر بابک استان کرمان در اعتراض به عدم رسیدگی به مشکلاتشان در اعتصاب به سر می‌برند و تجمعاتی برپا کرده‌اند.
• ۱۲بهمن: کارگران شرکت فولاد سیرجان ایرانیان پس از عملی نشدن وعده مدیران از روز دوشنبه دهم بهمن تا دوازدهم بهمن دست به اعتصاب زدند.
• ۱۳ بهمن: تجمع کشاورزان در اصفهان با تراکتور: تعدادی از کشاورزان اصفهان در اعتراض به عدم تخصیص حق آبه اقدام به یک گردهمایی اعتراضی کردند.
• ۱۳ بهمن: اعتراض و اعتصاب کارگران فولاد سیرجان که با تجمع مقابل شرکت همراه بوده و به‌علت پایین‌تر بودن حقوق و مزایای خود نسبت به سایر کارکنان منطقه گل‌گهر، صورت گرفته است.
• ۱۳ بهمن: شماری از رانندگان محصولات کشاورزی استان هرمزگان نیز در اعتراض به تعرفهٔ هفتاد درصدی در سال ۱۴۰۲ در منطقه هشتبندی دست به تجمع زدند.
• ۱۶ بهمن: اعتصاب کارگران شرکت فولاد کاویان در اهواز در اعتراض به عدم اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل است که یکسال و نیم است به تعویق افتاده و مدیران شرکت مدت‌هاست وعده اجرای آن را می‌دهند. این اعتصاب و تجمع اعتراضی شبانه نیز ادامه یافت.
• ۱۶ بهمن: حرکت اعتراضی امروز کشاورزان اصفهانی: کشاورزان در اعتراض به کمبود حق‌آبهٔ زاینده‌رود در حرکتی نمادین صدها تراکتور را به مقصد تهران به حرکت درآورده بودند که با ممانعت شدید و درگیری مواجه شده‌اند.
• ۱۷ بهمن: اعتصاب سه روزهٔ کارگران نساجی بروجرد در اعتراض به عدم پرداخت حقوق معوقه و قطع بیمه و مزایا. در جریان این اعتصاب تعدادی از کارگران بازداشت شده‌اند.
• ۱۸ بهمن: کارگران شرکتی شهرداری‌های خوزستان در اعتراض به اختصاص سهمیه‌های استخدامی به «ایثارگران» تجمع کردند.
• ۱۹ بهمن: راهپیمایی و تجمع اعتراضی کشاورزان اصفهانی جلوی صدا و سیما.
• ۱۹ بهمن: تجمع اعتراضی پنبه‌کاران پارس‌آباد مغان مقابل فرمانداری این شهرستان در اعتراض به عدم پرداخت مطالباتشان.
• ۲۰ بهمن: تجمع اعتراضی کارگران صنایع لاستیک یزد: این تجمع و اعتراض تا شیفت بعدظهر هم ادامه یافت.
• ۲۲ بهمن: کارگران معدن مس تخت گنبدِ سیرجان در استان کرمان در اعتراض به عدم پرداخت حقوق، سطح نازل دستمزدها و مشکلات بیمه‌ای برای دومین روز متوالی دست به اعتصاب زدند.