میراث کودتای میدان: سرکوب زبان بومی
کودتای میدان در سال ۲۰۱۴ در اوکراین، فرصتی برای احزاب ناسیونالیست و راست افراطی فراهم آورد تا زبان را به‌عنوان ابزار سلطه و سرکوب به‌کار گیرند.
در ۲۳ فوریه ۲۰۱۴، بلافاصله پس از کودتای میدان و سرنگونی ویکتور یانوکوویچ، نیروهای راست افراطی و ناسیونالیست‌ها در پارلمان اوکراین قانون مربوط به زبان را لغو کردند.
این قانون در سال ۲۰۱۲ با هدف به‌رسمیت شناختن زبان روسی به‌تصویب رسیده بود.
می‌دانیم که زبان مادری قریب به چهل درصد از مردم اوکراین، زبان روسی است.
در سال ۲۰۱۲ در زمان ریاست‌جمهوری یاکونوویچ، بر طبق قانونی که در پارلمان اوکراین به‌تصویب رسید، زبان روسی در ۹ منطقه اوکراین به‌عنوان زبان منطقه‌ای و بومی به‌رسمیت شناخته شد.
بر طبق این قانون، در مناطقی که حداقل ده درصد از ساکنان منطقه به یک زبان صحبت می‌کردند، این زبان به‌عنوان زبان بومی رسمیت می‌یافت.
از نظر تئوری، زبان روسی می‌توانست در ۱۳ واحد از ۲۷ واحد اداری کشور به زبان رسمی تبدیل شود، اما در نهایت زبان روسی تنها در ۹ منطقه در جایگاه زبان رسمی قرار گرفت.
بحث و رأی‌گیری درباره قانون زبان در پارلمان اوکراین در سال ۲۰۱۲ با هیاهو و تهاجم فیزیکی نمایندگان مخالف همراه بود.
اعضای حزب یولیا تیموشنکو، نخست‌وزیر سابق زندانی، به یک سخنران که در پارلمان از قانون جدید حمایت می‌کرد، حمله کردند و او را با ضربات مشت مورد ضرب و جرح قرار دادند. چرا که قانون جدید به زبان روسی به‌عنوان زبان بومی رسمیت می‌بخشید.
پس از گذشت ۲ سال، بلافاصله پس از کودتای میدان در سال ۲۰۱۴ این قانون لغو شد و زبان روسی جایگاه خود را به‌عنوان یک زبان منطقه‌ای یا بومی از دست داد.
سرکوب زبان بومی از‌جمله عواملی بود که آتش خشم روس‌زبانان مناطق شرقی و جنوب اوکراین را برافروخت و به مقاومت آنان در برابر کودتاچیان انجامید. مقاومتی که به‌مدت هشت سال ادامه یافت.
از قرار معلوم کودتاچیان پیش‌بینی نمی‌کردند که شهروندان روسی زبان شرق و جنوب اوکراین به تنزل جایگاه زبان خود چه واکنشی نشان خواهند داد.
ساکنان شرق و جنوب اوکراین به‌طور عمده روس زبان هستند.
در سایر نقاط اوکراین نیز زبان روسی نقش مهمی درفضای عمومی، به‌ویژه درحوزه رسانه ایفا می‌کرد.
حدود ۶۰ درصد از آهنگ‌های پخش شده از رادیو به زبان روسی بود.
در سال ۲۰۱۹، در دوران ریاست‌جمهوری پوروشنکو، به‌منظور افزایش محدودیت برای روس‌زبان‌ها قانون جدیدی به‌تصویب رسید که به‌عنوان «ارث» به زلنسکی نیز منتقل شد.
هدف از تصویب این قانون، حذف زبان روسی از فضاهای عمومی بود.
این قانون تصریح می‌کرد که تنها زبان رسمی دولتی، زبان اوکراینی است و کارمندان دولت موظفند در محل خدمت خود به این زبان صحبت کنند.
زبان روسی در بسیاری از مناطق، به‌ویژه در جنوب شرقی کشور، زبان غالب است. برای نمونه در دنیپرو، حدود ۹۰ درصد مردم به زبان روسی صحبت می‌کنند.
روزنامه‌ها و مجلاتی که در سطح کشور به زبان روسی منتشر می‌شدند، می‌باید همزمان به زبان اوکراینی و با همان محتوا، فرم و تیراژ نیز انتشار یابند. روشن است که این اجبار برای ناشران به‌معنای افزایش هزینه مالی است.
به‌ویژه که به‌هر حال تیراژ رسانه‌های چاپی در حال کاهش است.
همچنین مطابق با این قانون، روزنامه‌هایی که به زبان محلی منتشر می‌شدند نیز می‌باید از اواسط سال ۲۰۲۴ به زبان اوکراینی انتشار یابند.
علاوه بر این، کتابفروشی‌ها باید حداقل ۵۰ درصد از موجودی خود را به زبان اوکراینی ارائه دهند.
قانون مورد اشاره مقرر می‌کرد که از ژوئیه ۲۰۲۱، زبان اوکراینی می‌باید تنها زبانی باشد که در تلویزیون، اینترنت، سینما و تئاتر، کنسرت‌ها، فیلم‌ها و سریال‌های تلویزیونی و دوبله فیلم، نشر کتاب و همچنین در گردشگری و تورهای شهری مورد استفاده قرار بگیرد.
دو‌سوم سریال‌های تلویزیونی اوکراین، روسی بودند و این قانون مقرر می‌کرد که این سریال‌ها می‌باید به زبان اوکراینی نیز دوبله شوند.
بر طبق این قانون در برنامه‌هایی که سخنران به زبان روسی صحبت می‌کند، ترجمه همزمان به زبان اوکراینی اجباری است.
می‌دانیم که اکثریت ساکنان شهرهایی مانند مانند خارکف، دنیپرو یا اودسا را روس‌زبانان تشکیل می‌دهند.
مطابق با قانون تصویب‌شده در سال ۲۰۱۹، کارکنان سوپرمارکت‌ها، رستوران‌ها، کافه‌ها، سالن‌های ورزش، آرایشگاه‌ها و سایر ارائه‌دهندگان خدمات مجبور به ارائه خدمات به مشتریان به زبان اوکراینی شده‌اند.
ارائه‌دهندگان خدمات به‌طور کلی، ابتدا باید مشتریان را به زبان اوکراینی خطاب کنند، اما در صورت درخواست مشتری، می‌توانند به زبان روسی صحبت کنند.
جریمه‌های نقدی برای تخلف از قانون زبان نیز در نظر گرفته شده است.
پروپاگاندای ضدِ‌روسی در شرایط کنونی با شدت و حدت توسط رسانه‌های اصلی در اروپا و به‌ویژه در آلمان دنبال می‌شود. اما حتی یکی از رسانه‌های جریان اصلی آلمان ( فرانکفورتر آلگمانیه) نیز در ژانویه سال گذشته تصویب قانون جدید زبان در اوکراین را «خاموش کردن» زبان روسی نامید و به محدودیت‌هایی که به روس‌زبانان تحمیل می‌شود اشاره کرد.
منابع
https://taz.de/Sprachgesetz-in-der-Ukraine/!5868935/
https://praxistipps.focus.de/russische-sprache-in-der-ukraine-ist-russisch-verboten_143735
https://www.deutschlandfunk.de/ukrainisches-sprachengesetz-russisch-soll-ausnahme-werden-100.html
https://www.mdr.de/nachrichten/welt/osteuropa/ostblogger/russische-sprache-ukraine-100.html
https://www.mdr.de/nachrichten/welt/osteuropa/politik/ukrainisch-pflicht-schule-ukraine-100.html
https://www.nzz.ch/feuilleton/ukraine-russlands-krieg-ist-auch-ein-kampf-der-sprache-ld.1679160