هزاران سال مردمانی که ساکن قلمرو ترکمنستان شوروی (سابق، مترجم) شدند شهرهایی ساختند که پر از بناهای متنوع بود. رویدادهای تاریخی منجر به نابودی نه تنها شهرها، بلکه تمام تمدن‌ها شدند. یادآوری آنها در حال حاضر شامل آثار با‌ارزش فرهنگ مادی و در وهله نخست آثار معماری است. اهمیت این آثار ارزشمند برای شناخت تاریخ مردم ترکمن اجتناب‌ناپذیر است. آثار […]

فرهنگ باستانی آسیای میانه، از‌جمله ترکمنستان مبتنی بر سنت‌های مذهبی زرتشتی، بودیسم، مسیحیت و برخی دیگر آیین‌ها و باورها است. با آغاز سده‌های هفتم و هشتم میلادی زمانی که منطقه توسط اعراب تسخیر شد، اسلام مذهب حاکم گردید. مؤمنان ترکمن، ازبک، تاجیک، قازاق و برخی دیگر گروه‌های اتنیکی ترکمنستان کنونی اکثراً از طریقت اسلام سنی ـ حنفی پیروی کردند. با […]

این مقاله بخش مربوط به ترکمنها است که از کتاب «ملل ترک، بخشهایی از تاریخ اتنیکی»، ترجمه شده است. این کتاب به جنبه‌های تاریخ نویسی و مطالعه منابع پژوهش قوم شناسی برخی ملل ترک و مسائل کلیدی تاریخ اتنیکی آنها از جمله ترکمنها پرداخته است. هیئت تحریریه ی این کتاب عبارتند از: گروموف د.و.، گوبوگلو م.ن.، اوستاپنکو ل.و.، استارچنکو ر.آ.، […]

به‌گفته ابولغازی «تبار شناسی ترکمن» «به تقاضای ملا‌ها، بیک‌ها و شیخ‌های ترکمن» نوشته شد که معتقد بودند اُغوزنامه شایع در میان مردم پُر از خطا است و با یکدیگر جور در‌نمی‌آیند. لازم بود تصیح روایت رسمی ‌درباره منشاء ترکمن، توسعه و اسکان آنها ارائه شود. هر قبیله‌ای می‌دانست، و در برخی موارد تا امروز تبار خود را نگه می‌دارد، اما […]

تحلیل قیاسی و سنتز داده‌های تاریخی و جغرافیایی موضوع مورد مطالعه امکان احیاء و بازآفرینی نقشه اسکان اوغوزها و ترکمن‌ها در آسیای میانه در سده‌های ده و یازده را می‌دهد. اطلاعات تاریخی و جغرافیایی‌ای که از اوغوزها و ترکمن‌ها ارائه شده‌اند اسکان آنها در سده دهم را مشخص می‌کنند. مناطق زیستگاه آنها در سده یازده از طریق تحلیل آثار ابوریحان […]

در سال ۲۰۰۹ درگزارش خبرگزاری روسی تاس خبری با عنوان باستان‌شناسان در ترکمنستان به میهن اجدادی دین زرتشتی «پی بردند» درج شد. بنابر این گزارش، کنفرانس بین‌المللی در مرکز ایالت ماری (مرو) ترکمنستان به‌نام «مرگوش (مرو) باستان  ـ مرکز جدید تمدن جهان» فرضیه علمی‌ درباره ترکمنستان به‌مثابه زادگاه زرتشت را اعلام کرد. روستای نوخور در غرب کوپتداغ در جمهوری ترکمنستان، […]

از میانه سده ۱۲ در بین اسماعیلیان مبارزه دو گروه‌بندی سیاسی مشاهده می‌شود. یکی از آنها دمکراتیک بود و دیگری منافع سران فئودال شده اسماعیلیه‌ها را نمایندگی می‌کرد. مبارزه بین این دو گروه‌بندی حکایت از آن دارد که جنبش اسماعیلیه در سرشت طبقاتی خود همگون نبود. در نهایت در این جنبش مانند دیگر جنبش‌های اجتماعی مشابه سده‌های میانه، گرایشات فئودالی […]

فرهنگ هر ملتی تنها از فرهنگ مادی تشکیل نمی‌شود، بلکه فرهنگ معنوی يا جهان‌بينی معنوی و سنتی نیز بخش مهمی ‌از آن را تشکیل می‌دهد که شامل اسطوره‌هايی درباره منشاء کاينات، انسان و همه موجودات زنده جهان و همچنين شامل شناخت زندگی و مرگ، مفهوم انسان، زمان، فضا و اسطوره‌ها، سنن و آيين‌های آن ملت است. د‌ين در طول تمام […]

کيش آتش بين ترکان قديم ريشه‌های بسيار کهنی دارد که به اعماق هزاران سال، به‌طور مشخص ـ تا عصر کيش الهه اومای (۱) ـ می‌رسد و نگهبان آتشِ خانه است.  احترام به آتش در اشکال و اعمال آيينی و عبادی متنوع تجلی می‌کند. در روايت‌ها و افسانه‌ها مالک آتش مالکی در سيمای انسان‌واره است و نگهبان اجاق، خانواده، طايفه و […]

تاريخ هنر و ادبيات جهانی در کشورهای گوناگون و نزد هنرمندان گوناگون نشانگر آن است که چگونه ايده‌ها، تخيل و آفرينش هنری، چهرهپردازی زندگی و آنچه که از بُعد زندگی و تعميم‌پردازی هنری از زندگی ارائه می‌شود، هرچند کاملاً يکسان نيستند، اما گاه نزديک و شبيه هستند و بدون هيچ‌گونه اقتباس و تقليدی و بدون کپی‌برداری کورکورانه از زندگی و […]

گئورک لوکاچ (۱۹۷۱ـ۱۸۸۵) و کارل کرش (۱۹۶۱ـ۱۸۸۶) همراه با آنتونيو گرامشی بنيان‌گذاران مارکسيسم غربی به‌شمار می‌آيند. آن‌ها کوشش کردند در تقابل با جبر اقتصادی نقش فعال عامل تاريخی را اثبات کنند و براين اساس فلسفه مارکس را به‌عنوان فلسفه عمل تجربی فعال، که به‌طور ارگانيک دربرگيرنده فاکتور شعور، تفکر، نظريه‌پردازی درخود است، طرح‌ريزی کردند.

فرهنگ آیینی ترک‌های آسیای مرکزی سیستم یکپارچه‌ای را عرضه می‌داشت که در آن رسوم و باورهای عامیانه و مردمی با یکدیگر تعامل داشتند. همانند دیگر مردمان جهان، نزد ترک‌های آسیای مرکزی در روزگار کهن تکامل سیستم آیین‌ها و جشن‌هایی که با فرایندهای کار سال کشاورزی و با تغییر فصل در طبیعت مربوط بودند وجود داشت. آن‌ها به باورهایی که بین […]