‫قتل آرام دانشگاه

نظام آموزشی باید پاسخگوی نیاز‌های جامعه باشد نه پایگاهی برای خدمت به نئولیبرالیسم. در حقیقت اگر با این مدل کاملا «بیگانه شده» با مفهوم واقعی آموزش، به چالش برخیزید؛ به میزان قابل‌توجهی به خواست جامعه پاسخ مثبت داده‌اید. دانشگاه‌های قرون وسطی لااقل به گروه‌های اجتماعی وسیع‌تر و آن هم با کیفیت بهتر از امروز سرویس می‌دادند. آن دانشگاه‌ها کشیش، وکیل، […]

ادامهٔ مطلب

«لیبرالیسم و قرن بیستم»

آنچه اهمیت دارد این است که توتالیتاریسم لیبرال‌ها و فاشیست‌ها، ریشه در استعمارگری آن‌ها داشت. اما توتالیتاریسم اتحاد شوروی نه در سیاست‌های استعماری، بلکه در شرایط اضطراری‌ای منشا داشت که کشور‌های امپریالیستی از همان آغاز انقلاب اکتبر تا پایان جنگ جهانی دوم و جنگ هولناک سرد و تا نابودی اتحاد شوروی، برایش تدارک دیده بودند.    دومینکو لوسوردو (۱۹۴۱)، فیلسوف، […]

ادامهٔ مطلب

«فروپاشی» اتحاد شوروی به ‌هیچ‌وجه «اجتناب‌ناپذیر» نبود

نكته  فروپاشی اتحاد شوروی در سال ۱۹۹۱ كه در پی فروپاشی نظام‌های سوسیالیستی اروپای شرقی در سال ۱۹۸۹ پیش آمد، برای من صرفاً یك انتقال نظام سیاسی نبود ضربه مهلك و طاقت‌فرسایی بود به كل نظام شناختی من به جهان. اطمینان دارم كه افراد بسیاری در جهان از جمله رفقای حاضر در این جلسه سخنرانی از زمره افرادی بودند كه […]

ادامهٔ مطلب

یادی از پوری سلطانی

بانوی مبارز و دانشور فرهیخته و نماد پایداری و عشق، بانو پوری سلطانی، یکی دیگر از چهره‌های درخشان میهن ما بود که از آسمان غم‌زده اما پر ستاره آن، در جسم فروافتاد اما با شعله‌ور کردن قلب‌های دگرخواهان انسان‌یار، بار دیگر و این بار با ستارگانی جوان‌تر به آسمان بازگشت. «وگر در گور، جای ماست رسم ما روا گردد / […]

ادامهٔ مطلب

گفت‌و‌گو با مسعود سعد سلمان

کتاب «گفت‌و‌گو با مسعود سعد سلمان» (۱) اثر آقای مجتبی عبدالله‌نژاد با نوآوری شگفت‌انگیزی به پژوهشی عمیق نه تنها در زندگی حیرت‌آور شاعر بزرگ میهن ما دست می‌زند، بلکه اوضاع سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی زمانه‌ای را هم مورد کاوش قرار می‌دهد که گهواره هستی دردناک، خشم‌آور و خوفناک شاعر است. نویسنده در عین‌حال بنیاد‌های شعری او  و راز ماندگاری‌اش […]

ادامهٔ مطلب

مارکسیسم و تاریخ خاورمیانه

مورخان غربی، اگر اصولا درباره خاورمیانه اطلاعی داشته باشند، آن را مدیون مطالعات “شرق شناسی” هستند. اما مورخان ‪   خاورمیانه به‌طور عمده رشته خود را از طریق پژوهش‌های پربار گونه‌های مارکسیسم می‌شناسند. از آغاز سده بیستم که مارکسیسم وارد خاورمیانه شد تا دهه ۱۹۶۰، روشنفکران خاورمیانه از آن به گرمی استقبال کردند تا جهان را تغییر دهند. تقریبا تمام این […]

ادامهٔ مطلب

آبجی خانم هدایت

برای منیر جباری آبجی خانم (۱) یکی از داستان‌های اندیشه‌برانگیز صادق هدایت است: دختری بیست و دو ساله که در داستان نامی‌ ندارد و دیگران او را آبجی خانم صدا می‌زنند؛ همراه خواهرش، ماهرخ، که چند سالی از او کوچک‌تر است، با مادر و پدری که کارش بنایی است، شخصیت‌های اصلی داستان را تشکیل می‌دهند. این شخصیت‌ها همراه با شخصیت‌هایی […]

ادامهٔ مطلب

جنبش‌های اجتماعی؛ ویرانگر یا سازنده

«مردم در سیاست ایران» نام کتابی از دانشمند برجسته تاریخ معاصر میهن ما نیست، بلکه همان‌طور که مترجم محترم کتاب، بهرنگ رجبی، هم در «عنوان» و هم در «مقدمه مترجم» کتاب آورده، مجموعه‌ای است از پنج پژوهش موردی یرواند آبراهامیان که در سال‌های گوناگون نوشته و منتشر شده‌اند. بنابراین، این نام درواقع برداشتی است که به حق مترجم از مضمون […]

ادامهٔ مطلب

در ابتدا کلمه بود؛ خیر در ابتدا عمل بود

تاریخ علمی ‌را که در مدرسه خوانده‌ایم همه می‌دانیم: گالیله چطور از تلسکوپش استفاده کرد تا نشان بدهد زمین مرکز عالم نیست؛ چطور سیبی از درخت افتاد و نیوتن جاذبه زمین را کشف کرد و چطور انیشتین با یک معادله ساده پرده از اسرار زمان و مکان برداشت. در این روایت حماسی سنتی چند «مرد بزرگ» با «مغز‌های بزرگ» یک […]

ادامهٔ مطلب

دکترین شوک

برخورد مسلحانه بین ملت‌ها، ما را وحشت‌زده می‌کند. اما جنگ اقتصادی، که مثل یک عمل جراحی است، دست کمی از آن ندارد. جنگ اقتصادی شکنجه‌ای طولانی است و لطماتش از آنچه در ادبیات جنگی به تصویر کشیده شده است، کمتر دلهره آور نیست. از آنجا که به اثرات مرگبار جنگ اقتصادی خو کرده‌ایم، چندان به آن نمی‌اندیشیم…. نهضت ضد جنگ […]

ادامهٔ مطلب

با زندانیان سیاسی در زندان‌ها و دادگاه‌های رضاشاهی

برای ارزیابی پایبندی یک رژیم سیاسی به اصول انسانی، بررسی رفتار آن رژیم با مخالفان سیاسی در زندان، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ آنجا که انسان بی‌دفاع در برابر حکومتی قرار می‌گیرد که از همه امکانات برخوردار و بر جان و شرف زندانی مسلط است. آیا در این برهوت وحشت، حکومت از حقوق زندانی صیانت می‌کند؟ آیا قانون، تنها معیار […]

ادامهٔ مطلب

نخستین زندان

نمی‌دانم رنگم پریده است یا نه، اما دلم تاپ تاپ می‌زند و دهانم خشك شده است. پدرم جلویم ایستاده وماموران زندان شناسنامه‌اش را كنترل می‌كنند. «چه خوب كه نفهمید.» پاسبان دیگری بازرسی بدنیش می‌كند. از جیبش چند كلید و مقداری پول در می‌آورد و روی میز می‌ریزد. پاسبان، هیکل درشتی دارد و پدرم ریز اندام است. به پدرم می‌گوید: «كفشاتو در بیار؛ جوراباتم […]

ادامهٔ مطلب

نمایش انتخابات و پایان رویای آمریکایی در افغانستان

کرزای مانند دولت‌های پیش از خود، با تصویب «قانون تنظیم امور زمینداری» زمین‌هایی را که پس از انقلاب ۷ ثور(اردیبهشت) دولت جمهوری دموکراتیک خلق افغانستان به دهقانان واگذار کرده بود (تحت این عنوان که این واگذاری‌ها مخالف شریعت اسلامی است) بار دیگر به مالکان باز گرداند   ۱. شکست طرح «دموکراسی سازی» در افغانستان رسانه‌های امپریالیستی و وابستگان آن در […]

ادامهٔ مطلب

معمار جان‌ها

در میهن ما ایران، در درازنای تاریخ، انسان‌های بزرگی زیسته‌اند که هر یک در کالبد مادی و معنوی عصر خود، با شراره‌ای ناب به‌خاطر آن‌چه آنان عدالت، آزادی و فرهیختگی می‌شمرده‌اند، با جان، اندیشه و قلم خود رزمیده و سوخته‌اند. برای تمام کسانی که در این سرزمین زیسته‌اند و سود و مقام و غرق شدن در هستی بهیمی، خرد و […]

ادامهٔ مطلب

پوپر و مسؤولیت صاحبان ثروت و قدرت

در سال ۱۳۸۹ از کارل پوپر فیلسوف معاصر (۱۹۰۲- ۱۹۹۴)، کتابی به زبان فارسی منتشر شده به نام «آزادی و مسؤولیت روشنفکران» (۱) که کورش زعیم آن را به فارسی برگردانده است. این کتاب از دو سخنرانی به نام‌های «آزادی و مسؤولیت روشنفکران» در (دانشگاه سنت کال کانادا ۱۹۸۹) و «اندیشه ای درباره تئوری و کارکرد حکومت مردم سالار» (مونیخ […]

ادامهٔ مطلب
1 2 3